سلام خدمت دوستان عزیز کانونی . . . ! ! !
در این بخش قصد داریم مروری بر مطالب و نکات درس دهم فلسفه یازدهم یعنی (( چیستی انسان (2) )) داشته باشیم .
امیدواریم مطالب ذکر شده ، شما را در یادگیری بهتر این درس ، یاری دهد .
![]() | دانشجوی رشته علوم قضایی دانشگاه علوم قضایی تهران رتبه 16 منطقه دو - کنکور انسانی 1400 |
صفحه اینستاگرام و کانال تلگرام ما
برای ارتباط بیشتر با رتبه برترها و رزرو پشتیبان ویژه ، پیج کانون برترها را دنبال کنید و به کانال تلگرام کانون برترها ملحق شوید .
همچنین می توانید با شماره 0218451 داخلی 3123 تماس بگیرید .
ویژگی های مطلب :
⚫ درسنامه جامع ⚫
⚫ تست شناسنامه دار و پاسخنامه تشریحی ⚫
• فیلسوفان مسلمان معتقدند که نمی توان انسان را به یک موجود صرفاً زمینی و مادی تقلیل داد و در عین حال برای او ویژگی های ارزشمند و متعالی مانند آزادگی ، کرامت انسانی ، نوع دوستی و . . . قائل شد .
• همچنین دین فیلسوفان مسلمان به وضوح و روشنی در قرآن از حقیقتی به نام روح سخن می گوید و آن را هدیه ای الهی و غیر زمینی می داند . همچنین انسان را موجودی جاویدان ، جانشین خدا در زمین و مسجود فرشتگان می داند که خدا آسمان ها و زمین را برای او آفریده است .
• فیلسوفان مسلمان تلاش می کنند که حقیقت متعالی انسان را بشناسند و جایگاه برتر او در جهان را نشان دهند .
نظر ابن سینا :
• ابن سینا نظر ارسطو درباره حقیقت انسان را پسندید و تلاش کرد این دیدگاه را عمیق تر بیان کند و ابعاد دیگر آن را مشخص کند .
• او معتقد است وقتی بدن انسان دوره جنینی را در رحم مادر گذراند و صاحب همه ی اندام های بدنی شد ، خداوند روح انسانی را به او عطا می کند .
• روح انسان جنبه غیر مادی دارد و از جنس موجودات مجرد است و استعداد کسب علم از طریق تفکر را دارد . روح همچنین می تواند اموری مثل اخلاق ، عشق ، دوستی ، نفرت ، پرستش و . . . را دریابد .
• ابن سینا برای توصیف بی قراری و کوشش روح برای رسیدن به جایگاه اصلی اش ، شعری به زبان عربی سرود و وضعیت روح را با بیانی تمثیلی شرح داد .
نظر سهروردی :
• شیخ شهاب الدین سهروردی معروف به شیخ اشراق ، عارف و سالک الی الله است . او از طریق شهود درونی به حقایق پی می برد و تلاش کرد که آنها را به زبان فلسفه و استدلال بیان کند .
• او به جای مفهوم (( وجود )) از مفهوم (( نور )) استفاده می کرد . از نظر او جهان هستی ، مراتب نور است . خداوند که نور محض است و هیچ ظلمتی در او راه ندارد ، (( نور الانوار )) است . سایر مراتب وجود ، نور خود را از نور الانوار دریافت می کنند اما چون نور کامل نیستند ، ترکیبی از نور و ظلمت هستند .
• از نظر او ، نفس انسان همان جنبه نورانی وجود است و جسم و بدن انسان همان جنبه ظلمانی وجود است . هر چه نفس نورانیت بیشتری کسب کند ، حقایق هستی را بهتر رویت می کند و می تواند با شایستگی بیشتری مسیر کمال را طی کند .
• از نظر سهروردی ، خدا یا همان نورالانوار ، مشرق عالم است و نورهای بعدی از خدا طلوع می کند . آنجا که نور وجود به پایین ترین حد خود می رسد ، مغرب عالم است .
• او نفس انسان را حقیقتی مربوط به مشرق عالم می داند که از مشرق وجود ، دور افتاده و خواهان بازگشت به آنجاست .
نظر ملاصدرا :
• نام مکتب فلسفی ملاصدرا ، حکمت متعالیه است .
• از نظر ملاصدرا ، حقیقت انسان دو بعدی است : روح و بدن .
• از نظر او ، روح ضمیمه شده به بدن نیست ، بلکه نتیجه رشد و تکامل جسم و بدن است . او معتقد است روح و بدن دو چیز مجزا نیستند که کنار هم قرار گرفته اند بلکه وحدتی حقیقی دارند به طوری که یکی (روح) باطن دیگری (بدن) است .
• هر اتفاقی در روح بیفتد ، در بدن ظاهر می شود و هر اتفاقی در بدن رخ دهد ، بر روح تأثیر می گذارد ؛ برای مثال بدن بیمار ، روح را هم کسل و بیمار می کند و بدن شاداب به روح هم نشاط می بخشد . همچنین روح بانشاط ، جسم را به کار و فعالیت می کشاند و روح افسرده ، جسم را زمین گیر می کند .
• از نظر حکت متعالیه ، روح انسان آخرین درجه تکاملی است که موجودات زنده می توانند به آن برسند . ظرفیت روح انسان پایان ناپذیر است و روح می تواند به هر درجه کمالی در جهان برسد . روح انسان به هیچ درجه ای از کمال قانع نمی شود .
• از نظر حکمت متعالیه ، اگرچه انسان ظرفیت و استعداد بی نهایت دارد اما این استعداد به معنی رسیدن حتمی به کمالات نیست . انسان باید با اختیار و اراده خود این ظرفیت را فعال کند و به فعلیت برساند . البته انسان اختیار دارد مسیرهای دیگری غیر از مسیر تکامل را انتخاب کند . لذا در ابتدای زندگی هر انسانی معلوم نیست که او چه هویتی خواهد داشت . هویت های مختلف به صورت بالقوه در وجود انسان است و بالفعل شدن هر یک از آنها بستگی به گزینش و شیوه زندگی انسان دارد .
🟥 تــســت 🟥
1-کدام عبارت مورد اختلاف ابن سینا و ملاصدرا است ؟ (سطح : دشوار ، کنکور 1400داخل)
1)انسان حقیقتی دو بعدی دارد . 2)روح ، موجودی مجرد با ظرفیت بی پایان است .
3)روح موجودی غیر زمینی و از جنس مجردات است . 4)هر اتفاقی برای جسم رخ دهد ، روح خبردار می شود .
2-ملاصدرا و ابن سینا در مورد کدام عبارت اختلاف نظر دارند ؟ (سطح : دشوار ، کنکور 1400 خارج)
1)روح بدن را به کار می گیرد ، نه بدن روح را .
2)روح و بدن در واقع تفاوتی با یکدیگر ندارند .
3)رابطه ی روح و بدن شبیه رابطه ی قفس و پرنده است .
4)بدن بیمار ، روح را کسل می کند و روح افسرده ، بدن را بیمار می کند .
3-با توجه به دیدگاه ملاصدرا در انسان شناسی ، کدام عبارت درست است ؟ (سطح : آسان ، کنکور 99 داخل)
1)روح و بدن وحدتی حقیقی دارند ، به گونه ای که روح درون بدن است .
2)انسان ضرورتاً مسیر تکاملی خود به سوی خدا را طی می کند .
3)مراحل تکاملی انسان ، در طبیعت به پایان می رسد .
4)روح نتیجه رشد و تکامل جسم و بدن است .
4-بیت زیر ناظر به کدام دیدگاه فیلسوفان مسلمان است ؟ (سطح : متوسط ، آزمون کانون 3 / 2 / 1400)
(( مرغ باغ ملکوتم ، نیم از عالم خاک *** چند روزی قفسی ساخته اند از بدنم ))
1)روح انسان درون بدن است . 2)انسان تحت تأثیر طبیعت است .
3)حقیقت انسان ، بدن مادی نیست . 4)انسان دوباره به بهشت باز می گردد .
5-کدام یک از گزینه های زیر ، در مورد اعتقاد ابن سینا درباره روح صحیح تر است ؟ (سطح : دشوار ، آزمون کانون 3 / 2 / 1400)
1)نظر ابن سینا در مورد حقیقت انسان دقیقاً همان نظر ارسطو می باشد .
2)روح انسانی که جنبه مادی ندارد و از جنس مجردات است ، استعداد کسب علم از طریق تفکر را دارد .
3)روح و بدن وحدت دارند و قابل تفکیک نیستند .
4)شعر عربی او به بیان تمثیل ، توصیف بی قراری و کوشش روح برای پیوستن به جسم است .
✅ پاسخنامه ✅
پاسخ گزینه 2 است . ملاصدرا ، روح را دارای ظرفیت پایان ناپذیر می داند اما ابن سینا چنین نظری ندارد .
پاسخ گزینه 3 است . ملاصدرا معتقد است که روح نتیجه رشد و تکامل بدن و باطن بدن است اما ابن سینا معتقد است که خدا روح را به انسان عطا می کند .
پاسخ گزینه 4 است . از نظر ملاصدرا ، روح نتیجه رشد و تکامل جسم و بدن است . همچنین روح باطن بدن است ، نه اینکه روح درون بدن باشد .
پاسخ گزینه 3 است . فیلسوفان مسلمان ، روح را حقیقت انسان می دانند .
پاسخ گزینه 2 است . نظر ابن سینا درباره روح عمیق تر از نظر ارسطو است . از نظر ابن سینا ، خداوند روح را به انسان عطا می کند و وحدتی بین جسم و روح نیست.
تهیه کننده :
مـهـرشـاد ایـمـانـی نـسـب - دانشجوی رشته علوم قضایی
سپاس از توجه شما 🌹 🌹 🌹