نویسنده سجاد حقیقی پور -رتبه 22کنکور انسانی -1400
برای مشاهده مطلب عربی به فایل ضمیمه مراجعه نمایید.
موفق باشید
قواعد عربی
* اسم تفضیل: اسمی است که برتری کسی بر کس دیگر یا چیزی بر چیز دیگر را بیان میکند.
- اسم تفضیل ریشة فعل دارد ؛ بنابراین مذکر آن بر وزن " اَفعَل " و مونث آن بر وزن " فُعلَی " ست و معادل صفت برتر و صفت برترین (عالی) در زبان فارسی ست.
* نکته: بعد از اسم تفضیل...
1) اگر حرف جرّ " مِن " بیاید ، اسم تفضیل به شکل صفت برتر و با پسوند " تر " ترجمه میشود (مثال: حَسَنُ اَکبَرُ مِنَ الحسینِ یعنی حسن از حسین بزرگتر است.)
2) اگر مضافٌ الیه بیاید ، اسم تفضیل به شکل صفت عالی با پسوند "ترین" ترجمه میشود (مثال: سورَهُ البَقَرَه اَکبَرُ سورَهِ فی القُرآنِ یعنی سورة بقره بزرگترین سورة قرآن است.)
- فعلهایی که سومین حرف اصلی آنها " و " یا " ی " باشد ، اسم تفضیلشان بر وزن " اَفعَل " و در آخر به شکل " َ ی" نوشته میشوند و به شکل " آ " خوانده میشوند و اگر مضافٌ الیه آنها ضمیر متصل (ه ، هُما ، کُم و...) باشد ، آخرشان به شکل " آ " نوشته میشود.
مثال: عَلا (ع ل و) – اَعلَی (بلندتر ، بلندترین) – اَعلاهُم (بلندترینشان)
* نکته: فعلهایی که ریشة آنها دو حرف مشابه دارند ، در ساختن اسم تفضیل بر وزن " اَفعَل " دو حرف مشابه با یکدیگر ادغام شده و تبدیل به " اَفَلّ " میشود.
مثال: قَلّ (از ریشة ق ل ل) که اسم تفضیلش " اَقَلّ " (کمتر، کمترین) میشود.
- اسم تفضیل مؤنث بر وزن " فُعلَی " میآید (مثال: فاطِمَهُ الکُبرَی)
- اسم تفضیل در حالت مقایسه بین دو اسم مؤنث ، معمولا (و نه همیشه) بر وزن " اَفعَل " میآید (مثال: فاطِمَهُ اَکبَرُ مِن زَینَبِ یعنی فاطمه از زینب بزرگتر است.)
- غالباً جمع اسم تفضیل بر وزن " اَفاعِل " است (مثل اَفاضِل که جمعِ اَفضَل است.)
* اگر جمع مکسر بر وزن " اَفاعِل " بر برتری دلالت نکند ، اسم تفضیل نیست؛ پس علاوه بر وزن، باید به معنی واژه نیز دقت کرد (مثل اَماکِن که اسم تفضیل نیست.)
* نکتة مهم: اگر وزن " اَفعَل " بر رنگ و عیب دلالت کند ، اسم تفضیل محسوب نمیشود (مثل اَحمَر به معنی سرخ و اَعمَی به معنی کور که اسم تفضیل نیستند.)
- سوال: عَیِّن ما فیهِ اسمُ التَّفضیل:
1) غالبیّهُ القِیاداتِ العَدُوّ مِن الاَجانبِ!
2) اِشترَیتُ لِاُمّی اَساورَ مِن ذَهَب!
3) اَصدَرَ قائدُنا اَوامرَ جدیدَه!
4) اَعرفُ هذَا الرّجُل ، هُوَ مِن اَفاضِلِ النّاس!
- پاسخ تست: " اجانب " (بیگانگان) با اینکه بر وزن افاعِل است اما معنای برتری نمیدهد (رد گزینة 1) ، " اساور "(دستبندها) بر وزن افاعِل است ولی دلالت بر برتری ندارد (رد گزینة 2) ، " اوامر " جمع مکسر " امر " است و معنای برتری ندارد (رد گزینة 3) ؛ پاسخ گزینة 4 است زیرا " افاضل " اسم تفضیلِ جمع و به معنای برترینهاست.
* اسم مکان : بر مکان دلالت دارد و بیشتر بر وزن مَفعَل و گاهی اوقات مَفعِل و مَفعَلَه است (مثل مَلعَب ، مَطبَخ و...)
* جمع اسم مکان بر وزن مَفاعِل است (مثل ملاعب ، مطابخ ، مدارس ، منازل و...)
* اسم فاعل: در واقع همان صفت فاعلی در زبان فارسی ست که با پسوند « ا » یا «نده» میآید؛ مانند: بینا و بیننده.
- توجه : « اسم فاعل » را با نقش « فاعل » اشتباه نگیرید.
* اسم فاعل در زبان عربی به دو روش ساخته میشود :
