سوالات امتحان نهایی دوازدهم - ادبیات - مبحث ادبیات تعلیمی

سلام به همه کانونی های عزیز

دانش آموزان گرامی در ادامه می‌توانید سوالات امتحانات نهایی ادوار گذشته درس ادبیات بصورت تفکیک شده (درس به درس) که مطابق با بودجه‌بندی جامع می‌باشد را مطالعه کنید.

با توجه به اهمیت امتحانات نهایی در نتایج شما، این فایل در جهت تسهیل مطالعه و آمادگی شما برای امتحانات نهایی تهیه شده است.

با آرزوی موفقیت برای شما.

همچنین از طریق لینک زیر میتوانید به سوالات نهایی باقی دروس نهایی دسترسی داشته باشید.

♦️      دانلود تمام سوالات امتحان نهایی دوازدهم     ♦️

ادبیات فارسی 

سوالات امتحان نهایی از سال 99 تا 1404

***

فصل اول : ادبیات تعلیمی

1. قلمرو زبانی :

الف)مترادف واژۀ «فایق» در عبارت «عصارۀ تاکي به قدرت او شهد فایق شده» کدام کلمه در متن زیر است؟(0/25) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1404)

 «مفخر موجودات و رحمت عالمیان و صفوت آدمیان و تتمّۀ دور زمان، محمد مصطفي (ص)...» 

ب) نوع حذف در بیت «بنده همان به که ز تقصیر خویش/عذر به درگاه خدای آورد» ................... است. (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1404)

ج) زمان فعل مشخّص شده در بیت « گر کسي وصف او زمن پرسد/ بي دل از بي نشان چه گوید باز؟» با فعل کدام عبارت متفاوت است؟ (0.25)(امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1404)

 الف) بار دیگرش به تضرّع و زاری بخواند.           ب)خانه ای کاو شود از دست اجانب آباد 

د) تو نماینده فضلی ، تو سزاوار (ثنایی ، سنایی). (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1403)

ه) سرور کائنات و مفخر موجودات و رحمت عالمیان و سفوت آدمیان و تتمه دور زمان . (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1403)

و) با توجه به بیت « اگر لطف تو نبود پرتو انداز / کجا فکر و کجا گنجینه راز » کدام واژه بیت زیر نقش دستوری یکسانی با واژه مشخص شده دارد؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1403)

زاهد ظاهر پرست از حال ما آگاه نیست / در حق ما هرچه گویند جای هیچ اکراه نیست  

ز) نوع وابسته وابسته را در بیت زیر بنویسید. (0.25)(امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1403) 

ای مرغ سحر عشق ز پروانه بیاموز  / کان سوخته را جان شد و آواز نیامد

ح) نقش دستوری داروغه در عبارت «گفت تا داروغه را گوییم در مسجد بخواب» چیست؟ (0.25)(امتحان نهایی فارسی 3 شهریور 1403)

ط) نمودار وابسته وابسته را در مصراع «گفت:مسجد، خوابگاه مردم بدكار نیست» رسم كنید. (0.25)(امتحان نهایی فارسی 3 دی 1403)

ی) موارد خواسته شده را در عبارت زير بیابید. (0.5)(امتحان نهایی فارسی 3 دی 1403)

يکي از ياران به طريق انبساط گفت«:از اين بوستان كه بودی ما را چه تحفه كرامت كردی؟»

1. ترکیب وصفی  /  2.ترکیب اضافی

ک) در بيت زير، چند مفعول وجود دارد؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1402)

« بگفت: آنجا به صنعت در چه كوشند؟ بگفت: اندُه خرند و جان فروشند »

ل) در عبارت «چون برسيدم بوی گلم چنان مست كرد كه دامنم از دست برفت»:(0.75) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1402)

1. جملۀ پايه يا هسته را مشخّص كنيد.

2. نقش دستوری واژه های مشخّص شده را، به ترتيب، بنويسيد.

م) نوع حذف در بیت «کـرم بين و لطـــف خــــداوندگـار  / گنه بنــده کـــرده است و او شرمسـار » چگونه است؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 شهریور 1402)

ن) در بيت زير، يك برابر معنايي مناسب براي واژة «شادي» بيابيد. (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1401)

- « همه عزّي و جلالي، همه علمي و يقيني    /    همه نوري و سروري، همه جودي و جزايي »

س) در بيت زير، واژگاني را که در زبان فارسي هم آوا دارند، مشخّص کنيد. (0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 شهریور 1401)

- « از بهر تو صد بار ملامت بکشم    /   گر بشکنم اين عهد غرامت بکشم»

ع) در مصراع های زير، فعل های مشخّص شده را از ديدگاه معنايي بررسي کنيد. (0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 شهریور 1401)

 1. گفت: نزديک است والي را سرای؛ آنجا شويم

 2. گفت: مي بسيار خوردی؛ زان، چنين بيخود شدی

ف) عبارت «حرکت به سوی مقصدی برای به دست آوردن و جست وجوی چيزی» در توضيح کدام واژه آمده است؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 دی 1401)

1. اتراق    2.پوييدن   3.مشايعت   4.وصول

ص) املای درست را از داخل کمانک انتخاب کنید. (0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1400)

1. واصفان حلیۀ جمالش به تحیر (منسوب/منصوب )               2. گفت از (بحر/ بهر) غرامت جامه ات بیرون کنم. 

ق) معنی واژه مشخص شده در عبارت «تخم خرمایی به تربیتش نخل باسق گشته» چیست؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 شهریور 1400)

ر) کاربرد معنایی فعل «نیست» در کدام مصراع ، اسنادي و در کدام مصراع ، غیر اسنادی است؟(0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 شهریور 1400)

1. گفت مسجد خوابگاه مردم بدکار نیست  /  2.گفت والی از کجا در خانه خمار نیست؟

ش) معنی واژه مشخص شده در عبارت «نتوان شبه تو گفتن که تو در وهم نیایی» چیست؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 دی 1400)

ت) درستی یا نادرستی عبارات را بررسی کنید.(0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 دی 1400)

1. « در هر دو مصراع بیت «گفت مستی زان سبب افتان و خیزان می روي / گفت جرم راه رفتن نیست ره هموار نیست» ، فعل اسنادي به کار رفته است . 

2. در بیت «گفت تا داروغه را گوییم در مسجد بخواب گفت مسجد خوابگاه مردم بدکار نیست » نقش دستوري واژه هاي «داروغه» و «خوابگاه» یکسان است .

ث) معنی واژه مشخص شده در عبارت «والی از کجا در خانه خمار نیست» چیست؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1399)

خ) معنی واژه مشخص شده در عبارت «عاکفان کعبه جلالش به تقصیر عبادت معترف» چیست؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 دی 1399)

ذ) کاربرد معنایی فعل «نیست »در کدام مصراع ، اسنادي و در کدام مصراع غیر اسنادی است؟ (0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 دی 1399)

1. زاهد ظاهر پرست از حال ما آگاه نیست     2.در حق ما هر چه گوید جاي هیچ اکراه نیست 

2. قلمرو ادبی

الف ) در هر عبارت کدام آرایۀ ادبي داخل کمانک به کار نرفته است؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1404)

گفت «:آگه نیستي کز سر در افتادت کلاه»  گفت «:در سر عقل باید، بي کلاهي عار نیست!» (جناس/پارادوکس/مراعات نظیر)

ب) آیا مصراع دوم بیت زیر درست ذکر شده ؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1403)

در مکتب حقایق پیش ادیب عشق  / آنگه رسی به خویش که بی خواب و خور شوی

ج) قالب شعری کدام بیت قطعه است؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 شهریور 1403)

1. ای دیو سپید پای در بند  / ای گنبد گیتی ای دماوند

2. محتسب مستی به ره دید و گریبانش گرفت  /  مست گفت ای دوست این پیراهن است افسار نیست

د) آرایه ادبی واژه مشخص شده در عبارت « به خاطر داشتم که چون به درخت گل رسم، دامنی پر کنم هدیه اصحاب را.» (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 شهریور 1403)

ه) در اصطلاح ادبي، شیوه گفت وگوی بیت زير چه نام دارد؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 دی 1403)

- گفت:مستي زان سبب افتان و خیزان ميروی  /  گفت: جرم راه رفتن نیست، ره هموار نیست

و) کدام مصراع ، بیت زير را كامل ميكند؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 دی 1403)

ای بي خبر بکوش كه صاحب خبر شوی   /  ...................

1. تا راهرو نباشي، كي راهبر شوی    2. تا كیمیای عشق بیابي و زر شوی

ز) واژگان پديد آورندۀ آرايۀ لفظی سجع در عبارت زير، كدام اند؟ (0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1402)

 «هر نفسی كه فرو میرود ممدّ حيات است و چون برمیآيد مُفرَّح ذات.»

ح)  در بيت زير، كاربرد آرايه های تشبيه ، مراعات نظير ، تلميح و ................. مشهود است. (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1402)

 «چه غم ديوار امّت را كه دارد چون تو پشتيبان؟   / چه باک از موج بحر آن را كه باشد نوح كشتيبان؟»

ط) مفهوم کنایه مشخص شده در عبارت « تا تو نانی به كف آری و به غفلت نخوری » چیست؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 دی 1402)

ی) واژگان سجع عبارت «عصارۀ تاكی به قدرت او شهد فایق شده و تخم خرمایی به تربيتش نخل باسق گشته.» کدام اند؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 دی 1402)

ک) با توجه به بیت های زیر به پرسش ها پاسخ دهید. (0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1401)

- گر در سرت هوای وصال است حافظا    /   باید که خاک درگه اهل هنر شوی

- بگفتا دل ز مهرش کی کنی پاک؟   /  بگفت آنگه که باشم خفته در خاک

1. در کدام واژه بیت نخست مجاز وجود دارد؟

2. در بیت دوم کدام واژه ها جناس را به پدید آوردند؟

ل) کدامي ک از واژگان مشخّص شده در عبارت زير، مشبّهٌ به است؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 شهریور 1401)

 - فرّاش باد صبا را گفته تا فرش زمرّدين بگسترد و دايۀ ابر بهاری را فرموده تا بنات نبات در مهد زمين بپرورد.

م) آرايۀ بارز بيت «همه غيبي تو بداني، همه عيبي تو بپوشي/ همه بيشي تو بکاهي، همه کمّي تو فزايي» ، تضمين است يا تلميح؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 شهریور 1401)

ن) در بيت زير، معنای مجازی واژۀ خاک چيست؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 دی 1401)

- بگفتا: دل ز مهرش کي کني پاک؟ بگفت: آنگه که باشم خفته در خاک

س) آرایه ادبی قسمت مشخص شده در عبارت «فراش باد صبا را گفته تا فرش زمرّدین بگسترد و دایۀ ابر بهاري را گفته تا بنات نبات بپرورد.» چیست؟  (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1400)

ع) آرایۀ ذکر شده در مقابل همۀ ابیات، به جز گزینۀ ............... درست است؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 شهریور 1399)

1. گفت مستی زان سبب افتان و خیزان می روي    /    گفت جرم راه رفتن نیست ره هموار نیست (حسن تعلیل)

 2. شانه می آید به کار زلف در آشفتگی     /    آشنایان را در ایام پریشانی بپرس (اسلوب معادله)

3. چـو خواهـی که پیـدا کنـی گفت و گـوي   /   بباید زدن سنگ را بر سبوی (کنایه)

4. عاشق آن باشد که چون آتش بود / گرم رو سوزنده و سرکش بود (تشبیه)

3. قلمرو فکری

الف) مفهوم مشترک ابیات زیر را بنویسید. (0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1404) 

- یک دم غریق بحر خدا شو گمان مبر  /  کز آب هفت بحر به یک موی تر شوی 

- بنیاد هستي تو چو زیر و زبر شــود    /   در دل مدار هیچ که زیر و زبر شـوی

ب) جمله «با خرد و دانش خود آنچه خواهد، تواند. سنجش نیروی او در توان ما نیست با کدام گزینه تناسب مفهومی دارد؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1403)

1- همه غیبی تو بدانی همه عیبی تو بپوشی   / همه بیشی تو بکاهی همه کمی تو فزایی

2- نتوان وصف تو گفتن که تو در فهم نگنجی   /   نتوان شبه تو گفتن که تو در وهم نیایی

ج) مفهوم مشترک ابیات زیر را بنویسید. (0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 شهریور 1403)

 - عاشقان کشتگان معشوق اند   /   برنیاید ز کشتگان آواز

- این مدعیان در طلبش بی خبرانند   /    کان را که خبر شد ، خبری باز نیاید

د) جمله « پرده ناموس بندگان به گناه فاحش ندرد» با کدام قسمت بیت زیر ارتباط مفهومی دارد؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 شهریور 1403)

- همه غیبی تو بدانی (1) همه عیبی تو بپوشی (2)    /    همه بیشی تو بکاهی (3) همه کمی تو فزایی (4)

ه) مصراع دوم بیت زیر بر چه موضوعی تاکید دارد؟ (0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 شهریور 1403)

- گفت می بسیار خوردی زان چنین بی خود شدی   / گفت ای بیهوده گو حرف کم و بسیار نیست

و) كدام بیت با عبارت «واصفان حلیة جمالش به تحیّر منسوب كه ما عرفناکَ حَق معرفَتِکَ» ارتباط مفهومي دارد؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 دی 1403)

1. نتوان وصف تو گفتن كه تو در فهم نگنجي  /   نتوان شبه تو گفتن كه تو در وهم نیايي

2. همه عیبي تو بپوشي، همه غیبي تو بداني   /  همه بیشي تو بکاهي، همه كمّي تو فزايي

ز) بیت «گفت: بايد حد زند هشیار مردم، مست را / گفت: هشیاری بیار، اينجا كسي هشیار نیست» بیانگر چه مفهومي است؟ (0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 دی 1403)

ح) مفهوم كلّی مصراع مشخّص شده، چيست؟ (0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 دی 1402)

- چه غم دیوار امّت را ، كه دارد چون تو پشتيبان؟  /  چه باک از موج بحر آن را كه باشد نوح كشتيبان؟

ط) «دست انابت به اميد اجابت به درگاه حق -جلّ و عال- برداشتن» و بيت زير، بر کدام مفهوم مشترك تأکيد دارند؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 شهریور 1401)

- «بنده همان بِه که ز تقصير خويش   /   عُذر به درگاه خدای آورد»

ی) در نوشتۀ زیر، منظور از «به طریق انبساط»، چیست؟ (0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1400)

- «یکی از یاران به طریق انبساط گفت : از این بوستان که بودي، ما را چه تحفه کرامت کردي؟ »

ک) شاعر در بیت «گفت: دیناري بده پنهان و خود را وارهان / گفت: کار شرع کار درهم و دینار نیست» به کدام پدیدة اجتماعی اشاره کرده است؟ (0.25) (امتحان نهایی فارسی 3 شهریور 1399)

ل)  با توجه به نوشتۀ زیر، دو مورد از صفات خدا را بنویسید.(0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 دی 1399)

  پرد ناموش بندگان به گناه فاحش ندرد و وظیفه روزي به خطاي منکر نبرد.

4. معنی و مفهوم شعر و نثر 

الف) هر نفسي که فرو ميرود ممدّ حیات است و چون بر می آید مفرّح ذات . (0.75) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1404) 

ب) دست انابت به امید اجابت به درگاه حق بردارد. (0.75) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1403)

ج) خوان نعمت بی دریغش همه جا کشیده. (0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 شهریور 1403)

د) باران رحمت بي حسابش همه را رسیده. (0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 دی 1403)

ه) عصارۀ تاكی به قدرت او شهد فايق شده. (0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1402)

و) گفت: کار شرع، کار درهم و دینار نيست. (0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 شهریور 1402)

ز) هر نفسی که فرو میرود مُمِدّ حيات است (0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 شهریور 1402)

ح) پرده ناموس بندگان به گناه فاحش ندرد و وظيفه روزي به خطاي منكَر نبرد. (1) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1401) 

ط) گفت:«ديناري بده پنهان و خود را وارهان»   /    گفت: «كار شرع كار درهم و دينار نيست» (0.75) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1401)

ی) تخم خرمايي به تربيتش نخل باسق گشته.(0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 شهریور 1401)

ک) وظيفه روزی به خطای منکَر نبرَد. (0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 دی 1401)

ل) کرم بین و لطف خداوندگار  / گنه بنده کرده است و او شرمسار  (0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 شهریور 1400)

م) یکی از صاحبدلان سر به جیب مراقبت فروبرده بود. (0.5) (امتحان نهایی فارسی 3 خرداد 1399)

ن) از دست و زبان که برآید    /   کز عهده شکرش به در آید (0.75) (امتحان نهایی فارسی 3 دی 1399)

♦️          فایل پی‌دی‌اف (PDF)           ♦️

دوستان عزیز، شما می‌توانید فایل پی‌دی‌اف این فصل و فصل‌های قبل را که شامل سوالات امتحان نهایی و پاسخ تشریحی رسمی آن‌ها می‌باشند را در انتهای همین مطلب دانلود کنید.

💯موفق باشید!💯

🔵عضويت كانال تلگرامي كانون برترها🔵