ده سال تجربه، دهها رتبهبرتر و نگاهی انسانی به موفقیت تحصیلی
جلال اسکندری
پشتیبان ویژه کانون فرهنگی آموزش (قلمچی)
شهرستان خدابنده، استان زنجان
مصاحبهکننده: لعیا بیگدلی (مسئول ثبتنام)
بخش اول: تجربه و مسیر حرفهای
چطور وارد حوزه پشتیبانی ویژه شدید؟
آشنایی من با کانون قلمچی از دوران دانشآموزی و حضور در دبیرستان نمونهدولتی امام صادق آغاز شد؛ جایی که فضای رقابتی مدرسه باعث شد در آزمونهای کانون شرکت کنم و برای نخستینبار با این مجموعه آشنا شوم.
پس از دریافت مدرک کارشناسی ارشد از دانشگاه تهران، در سال ۱۳۹۴ همکاری خود را با نمایندگی قلمچی قیدار آغاز کردم؛ ابتدا بهعنوان دبیر شیمی کنکور و مشاور عادی، و به تدریج با افزایش تجربه، پشتکار و علاقه به کار با دانشآموزان، وارد حوزه پشتیبانی ویژه شدم. اکنون بیش از ۱۰ سال است که در سطح شهرستان و استان فعالیت حرفهای در زمینه تدریس شیمی و مشاوره دارم.
مهمترین تفاوت پشتیبان تازهکار و باتجربه از نگاه شما چیست؟
به باور من، پشتیبان ویژه یعنی «عشق به ساختن آینده».
اگر فردی—چه تازهکار و چه باتجربه—این عشق و باور را در خود داشته باشد، فاصله چندانی میان آنها نیست. تجربه و مهارت اهمیت دارد، اما عنصر اصلی «نگاه مسئولانه به مسیر دانشآموز» است.
برای من ارتباط روزانه با دانشآموزان بخشی جداییناپذیر از این حرفه است. اگر حتی یک روز از دغدغهها و مسائلشان دور بمانم، احساس کمبود میکنم. رسالت من کاهش فشارهای ذهنی دانشآموز و ساختن امید و آرامش برای مسیر پیشِروست.
مهمترین تغییرات در شیوه پشتیبانی طی این سالها چه بوده است؟
مهمترین تغییر، تقویت جلسات حضوری منظم با دانشآموز و اولیا است. این جلسات معمولاً هر دو هفته یا یک ماه یکبار برگزار میشود و در آنها با بررسی دقیق کارنامهها، تحلیل وضعیت درسی و توجه به دغدغههای خانوادگی، تصمیمات اصلاحی و برنامهریزیهای جدید انجام میگیرد. همچنین تلاش میکنم با مطالعه منظم مجلات آزمون، از تجربههای سایر دانشآموزان بهره بگیرم و روشهای خود را بهروز نگه دارم.
چه مهارتهایی را برای ارتباط مؤثرتر تقویت کردهاید؟
تلاش کردهام خود را در شرایط واقعی دانشآموز قرار دهم و موارد زیر را بهتر درک کنم:
فشارهای امتحانات مدرسه و آزمونها
شرایط روحی و جسمی دوران بلوغ
انتظارات و نگرانیهای خانواده
این همدلی در کنار جدیت لازم، باعث شده رابطهای صمیمی اما هدفمند شکل بگیرد.
از نظر من، گوش شنوا داشتن مهمترین ابزار یک پشتیبان حرفهای است.
سختترین چالشهای پشتیبانی و نحوه مدیریت آنها؟
چالشها بسته به پایه تحصیلی متفاوت است:
پایه دهم: شکلدادن شخصیت مطالعاتی و آموزش روشهای صحیح درس خواندن و کنترل روابط عاطفی
پایه یازدهم: مدیریت شرایط سنی، افزایش حواسپرتیها و ارتباطات فضای مجازی
پایه دوازدهم: کمک به دانشآموزانی که تازه شروع میکنند و در مقابل، حفظ پایداری دانشآموزان قوی تا پایان سال
با استفاده از روشهای اختصاصی و برنامههای شخصیسازیشده، این چالشها را تا حد امکان مدیریت کردهام.
بخش دوم: دیدگاه آموزشی و روانشناختی
از نظر شما موفقترین دانشآموزان چه ویژگیهایی دارند؟
موفقترین دانشآموزان سه ویژگی مشترک دارند:
۱. هدف روشن
۲. توکل و آرامش درونی
۳. تلاش پیوسته
این سه، سه راس، مثلث موفقیت تحصیلی را تشکیل میدهد.
وقتی دانشآموز انگیزهاش را از دست میدهد، چه میکنید؟
احیای انگیزه، نسخه واحد ندارد. من روشهای مختلفی را بسته به شخصیت دانشآموز بهکار میگیرم:
یادآوری اهداف جلسه اول مشاوره
نشان دادن کارنامه دانشآموزان موفق سالهای گذشته
دعوت از دانشآموزان پیشین که در شرایط مشابه بودهاند ولی رتبه خوبی کسب کردند.
و سایر روشهای انگیزشی متناسب با شرایط هر فرد
نقش خانواده در پیشرفت دانشآموز چقدر مهم است؟
خانواده نخستین و مهمترین تکیهگاه دانشآموز است.
پشتیبانی عاطفی، مدیریت صحیح توقعات، ایجاد آرامش در خانه و تعامل سازنده با پشتیبان میتواند سرعت پیشرفت دانشآموز را چند برابر کند.
من همواره تلاش میکنم رابطهای نزدیک، محترمانه و هدفمند میان خانواده و دانشآموز ایجاد و هدایت کنم.
آیا دانشآموزی داشتهاید که از عملکرد پایین به موفقیت چشمگیر برسد؟
بله، نمونههای زیادی داشتهام.
مثال برجسته آن، دانشآموزی است که از رتبه ۵۱هزار کنکور ۱۴۰۲ به رتبه ۹۰۰ امسال رسید ( خانم پروین شریعتی https://www.kanoon.ir/Article/395815) و در دانشگاه علوم پزشکی ایران – رشته پزشکی پذیرفته شد.
این مسیر با تلاش، برنامهریزی منظم و پیگیری دقیق امکانپذیر شد.
چطور رابطهای صمیمی و درعینحال جدی با دانشآموز برقرار میکنید؟
تمام ارتباطات من—از جلسات حضوری تا تماسهای هفتگی—بر پایه صداقت و خیرخواهی است. وقتی دانشآموز ببیند که پشتیبانش واقعاً دغدغه او را دارد، اعتماد شکل میگیرد. سابقه کاری و نتایج سالهای گذشته نیز به این اعتماد کمک میکند.
بخش سوم: نگاه آیندهنگر و شخصی
کدام بخش از کار هنوز برایتان هیجانانگیز است؟
با وجود سالها تجربه،جلسات بعد از آزمون برای من هیجانانگیزترین بخش کار است؛ تحلیل عملکرد، تعیین اهداف جدید و ایجاد مسیر پیشرفت برایم انگیزهای مضاعف دارد
اگر بخواهید یک توصیه طلایی به پشتیبانهای جوانتر بدهید، چیست؟
پشتیبانی تحصیلی قبل از آنکه یک شغل باشد، یک رسالت است.
اگر عشق واقعی به کمک کردن به دانشآموز وجود نداشته باشد، این مسیر سخت و طولانی به نتیجه نمیرسد.
به پشتیبانهای جوانتر توصیه میکنم همیشه در حال یادگیری باشند و خودشان را همراه دانشآموز ببینند، نه ناظر او.
آینده پشتیبانی تحصیلی در ایران را چگونه میبینید؟
با پیچیدهتر شدن روند آموزش و افزایش دغدغههای دانشآموزان، نیاز به پشتیبانی حرفهای بیشتر از گذشته احساس میشود.
پشتیبان نقش همراه، راهنما و حامی روانی دانشآموز را بازی میکند و اهمیت این نقش در آینده بیشتر نیز خواهد شد.
تأثیر فضای مجازی و ابزارهای آنلاین بر نقش پشتیبان چیست؟
فضای مجازی و ابزارهای آنلاین، سرعت ارتباط و دسترسی را افزایش دادهاند و امکانات بسیاری فراهم کردهاند؛ اما جایگزین ارتباط حضوری نمیشوند.
بازخوردهای دانشآموزان نشان میدهد جلسات حضوری عمق بیشتری دارند و اثرگذاری آنها چندبرابر بیشتر است.
به همین دلیل تلاش میکنم ماهیانه حداقل یک جلسه حضوری با همه دانشآموزان داشته باشم
اگر دوباره انتخاب میکردید، آیا همین مسیر را ادامه میدادید؟
قطعاً. موفقیت یا عدم موفقیت هر دانشآموز تأثیر مستقیم بر احساسات من دارد. این شغل برای من یک وظیفه ساده نیست؛ رسالتی است که با عشق آن را انتخاب کردهام و اگر دوباره به ابتدا برگردم، همین مسیر را دوباره برمیگزینم.