سلام به همه دوستان !🖐
در این مطلب قصد داریم مباحث مهمی از درس 10 اقتصاد دهم ، مقاوم سازی اقتصاد را با هم مطالعه و بررسی کنیم.
🟢ویژگی های مطلب🟢
1- سوالات امتحان نهایی
2- درسنامه کامل به همراه نکات تستی
3- 5 تست شناسنامه دار از این مبحث
4-پاسخ کلیدی تست ها در انتهای مطلب
 | نازنین قریب رتبه 388 رشته انسانی کنکور 1404 دانشجوی حقوق دانشگاه الزهرا |
💖در ابتدا برای فهم اهمیت این درس به بررسی سوالات امتحانات نهایی آن میپردازیم.💖
منظور از استقلال اقتصادی چیست؟
استقلال اقتصادی به معنای قطع ارتباط با کشورهای دیگر نیست و هر کشوری برای پیشرفت به تعامل منطقی با کشورهای دیگر نیاز دارد، مهم آن است که این تعامل مقتدرانه و از روی تدبیر باشد.
خرداد 403 نهایی
چه عواملی در دوران قاجار آسیب های توان فرسایی بر اقتصاد ایران وارد کرد؟ (6مورد ذکر کنید )
از دست دادن بخش های مهمی از سرزمین ایران2-هزینه شکست در جنگ3-عهدنامه های ننگین و مبالغ جریمه های گزاف آن ها4-بی توجهی به سرمایه های انسانی و اجتماعی5-سیاست های رکودی و انقباضی6-نبودن برنامه ریزی و قانون گذاری اقتصادی7-اعطای امتیازها به شرکت ها و کشورهای استعماری8-تاسیس بانک های روسی و سیل ورود کالاهای خارجی
خرداد 404 دبیرستان شهدای نفت
💪بریم سراغ درسنامه💪
😍اقتصاد و جهان پیچیده😍
با وجود ارتباطات گسترده میان کشورهای جهان اختلافات تهدیدها و تحریم ها و دشمنی ها پا برجاست و برخی از کشورها زیر ستم کشورهای دیگر هستند و اقتصاد برخی از کشورها با مشکلات فراوانی روبه رو هست.
علت وجود مشکلات میان کشورها :
کشورهای مختلف جهان در عین برقراری روابط اقتصادی با سایر کشورها نگران منافع ملی خود هستند یعنی برخی کشورها حاضر نیستند علاوه بر خودشان کشورهای دیگر هم پیشرفت کنند در نتیجه می خواهند خودشان تنها کشور قدرتمند جهان باشند
وجود این سیاست در میان برخی از کشورها موجب شده تا سایر کشورها دو رفتار از خودشان نشان دهند
1. در مقابل خواسته های کشورهای قدرت طلب تسلیم بشوند و به مزرعه ای از گاوهای شیرده برای آن کشورها تبدیل شوند یعنی اجازه بدن ازشون بهره کشی کنن
2. از شرافت ، استقلال ملی و دینی خود دفاع کنند و در برابر زیاده خواهی های ان ها بایستند اما نگهداشتن این استقلال بدون هزینه نیست . هزینه های نگهداری این استقلال : انواع تحریم های اقتصادی و دشمنی های بیشتر کشورهای قدرت طلب است این مشکلات بدون راه حل نیست و کشورها می توانند راه های قوی شدن را یاد بگیرند تا در مقابل کشورهای استثمارگر بایستند
🥰مسیر تاریخی اقتصاد ایران 🥰
دوران ایران باستان |
اقتصاد ایران در هفت قرن دوران شکوفایی تمدن اسلامی |
اقتصاد ایران در نیمه اول حکومت صفویه |
اقتصاد ایران در نیمه دوم حکومت صفویه |
اقتصاد ایران در دوره قاجار |
اقتصاد ایران در دوره پهلوی |
اقتصاد ایران بعد از انقلاب اسلامی |
✨اقتصاد ایران در دوران باستان✨
دلایلی که از دوران باستان ایران جایگاه ویژه ای در اقتصاد جهان داشته است |
1. وسعت و پهناوری جغرافیایی |
2. برخورداری از منابع طبیعی |
3. قرار گرفتن در چهار راه بین المللی |
دلایلی که از اهمیت و بزرگی اقتصاد ایران باستان حکایت می کند: |
1. وجود حکومت ها و سلسله های بزرگ |
2. لشکرکشی ها و جنگ ها |
3. پهناوری مرزهای ایران باستان |
4. جاده ابریشم و تجارت با چین و روم |
🤩اقتصاد ایران در هفت قرن دوران شکوفایی تمدن اسلامی🤩
در این دوران جلوه های از وارد زیر در اقتصاد ایران و جهان اسلام مشاهده شد : |
1. پیشرفت اندیشه اقتصادی |
2. تامین مالی مراکز علمی |
3. عمران و آبادانی |
4. تهجیز زیرساخت ها و موقوفات |
احکام اقتصادی اسلام پایه قواعد و مقررات اقتصاد های موفق مناطق زیر قرار گرفت :
آسیای میانه | آسیای غربی و جنوب غربی | شمال آفریقا | جنوب اروپا
در زمانی که در اروپا بربریت ( یعنی وحشی گری ) حاکم بود و زنان حق مالکیت نداشتند ، در اسلام زنان حجم عظیمی از مالکیت ، سرمایه گذاری و مشارکت در تولید داشتند ، وقف نامه های باقی مانده از زنان مسلمان ایرانی نشان دهنده همین مطلب است .
😎اقتصاد ایران در نیمه اول ( تا اواسط ) صفویه😎
نمونه هایی از رونق و آبادانی در اقتصاد این دوره :
زیربناها و عمران بندرها | بازارها | مدارس علمی | کاروان سراها | مساجد باقی مانده | فعالیت های خیریه
در این دوره علاوه بر یکپارچگی سیاسی اقتصاد یکپارچه و مستقلی شکل گرفت که با سایر ابعاد دینی اجتماعی و فرهنگی کشور هماهنگ بود.
😔اقتصاد ایران در نیمه دوم ( دوره پایانی ) صفویه😔
در این دوره اقتصاد ایران به تدریج رو به ضعف رفت حاکان وقت صفویه از موقعیت جهان و وظایف خطیر تاریخی خود درک و تصور درستی نداشتند در نتیجه نتوانستند با انتخاب روش درست و بهره برداری از اوضاع خاص آن زمان جریان پیشرفت و نوسازی آغاز کنند.
دوران پایانی صفویه با تغییر و تحول سریع در اوپا و شکل گیری قدرت های بزرگی در آن قاره مصادف بود . عوامل زیر سبب تسریع جریان توسعه در کشورهای اروپایی گردید :
1. تهجیز ناوگان کشورهای اروپایی موجب رقابت شدید نظامی تجاری کشورهای اروپایی با یکدیگر و استعمار کشورهای دیگر موجب نوسازی سریع صنایع و تولیدات شد |
2. استعمار کشورهای دیگر موجب ثروت اندوزی و چنگ انداختن بر دارایی های سایر ملت ها توسط اروپایی ها |
😭اقتصاد ایران در دوره قاجار😭
| ویژگی های منفی حکومت قاجار: |
| ایران در این دوره فرصت طلایی خود را برای جبران کاستی ها ، از دست داد |
تلاش حاکمان صرف موارد زیر می شد : 1. تحکیم پایه های حکومت خود 2. افزون بر خزانه از طریق غارت دسترنج مردم 3. اعطای امتیازات به وابستگان و خادمان خود 4. تامین هزینه های گزاف دربار ، سفرهای خارجی و تجملات |
موارد زیرآسیب توان فرسایی بر اقتصاد ایران وارد کرد : 1. از دست دادن بخش های مهمی از سرزمین و منابع ایران 2. هزینه های شکست در جنگ 3. عهدنامه های ننگین و مبالغ جریمه های گزاف آن ها 4. بی توجهی به سرمایه های انسانی و اجتماعی 5. سیاست های رکودی و انقاضی 6. نبودن برنامه ریزی و قانون گذاری اقتصادی 7. اعطای امتیازها به شرکت ها و کشورهای استعماری 8. تاسیس بانک های روسی و انگلیسی 9. سیل ورود کالاهای خارجی |
ویژگی های مثبت |
در این دوره برخی اقدامات محدود ملی و مذهبی انجام شد اما متاسفانه چندان اثر بخش نبود این اقدامات عبارت اند از : 1. تاسیس دارالفنون و برقراری نظم اداری و مالی توسط امیر کبیر 2. تاسیس شرکت اسلامیه و تحریم کالاهای خارجی توسط علمای اصفهان 3. تحریم تنباکو 4. لغو قرارداد رژی 5. بیانیه هایی در حمایت از تولید ملی 6. مشاهده علائمی از پیشرفت و نوسازی مثل الف ) تاسیس جاده ها ب ) بهبود خدمات پستی ج ) بهبود خدمات انتقال وجوه بین شهرها د ) بهبود راه های ارتباطی ایران از طریق برقراری خطوط تلگراف به اروپا و راه افتادن کشتی های تجاری در دریای خزر و خلیج فارس |
در این دوره برخی از کشورهای منطقه مانند مصر ترکیه ( امپراتوری عثمانی ) سوریه و لبنان توانسته بودند در روند تجارت و گسترش تولید و صادرات محصولات کشاورزی به رشد برسند اما ایران گرفتار ضعف های ساختاری بود
عیسوی نویسنده کتاب تاریخ اقتصادی ایران ، این موارد را از مشخصات دوره قاجار می داند : ضعف نیروهای نظامی ، ناکارآمدی تشکیلات اداری ، فرسودگی نظام مالی و افول نهاده های تربیتی و آموزشی
🙂اقتصاد ایران در دوره پهلوی🙂
از ویژگی های این دوره : جدا شدن اقتصاد ایران از ابعاد هویتی ، فرهنگی اجتماعی و تاریخی بود و اقتصاد ایران به جای اتکا به پایه های بومی و درونزای داخلی و ملی خود به بیرون از مرزها و قدرت های بزرگ متکی شد.
با وجود اقداماتی باز هم اقتصاد ایران از ضعف های ساختاری و هویتی رها نشد : ایجاد زمینه های قانونی مثل قانون تجارت و قانون تعاونی ها | ایجاد زیر ساخت های مواصلاتی مثل راه آهن | گسترش مدارس و دانشگاها | بهبود نسبی بهداشت
| انجام اقدامات زیر به مشکلات اقتصادی ایران افزود : |
| تعدی حکومت پهلوی بر موقوفات و مالکیت های خصوصی و عمومی |
| واگذاری منابع معدنی و نفتی به بیگانگان |
| اجرای برنامه هایی موسوم به انقلاب سفید که نتیجه اش وارد ساختن آخرین صدمه به کشاورزی و اقتصاد روستایی بود |
| انجام توسعه و نوسازی به صورت سطحی و ظاهری از طریق صنایع مونتاژ |
| تبدیل ایران به بازار مصرفی کالاهای کشورهای صنعتی به علت درآمدهای نفتی |
| غفلت از اقتصاد مردمی |
🔎نکات مثبت دوره پهلوی : 🔎
| حضور گسترده دولت در عرصه اقتصاد باعث نوسازی سازمان ها و تشکیلات شد |
| ایجاد نظام نوین مالیات ستانی و بودجه بندی که باعث بهبود برخی از شاخص های اقتصادی اجتماعی و انسانی شد |
| افزایش قدرت اقتصادی دولت در نتیجه درآمد های نفتی |
| اجرای طرح های عمرانی متعدد در کشورها با هدف ایجاد توسعه نمایشی مصداق آن ایجاد کارخانه ها و موسسات بود و نتیجه اش تبدیل شدن دولت به کارفرمای بزرگ در عرصه اقتصاد بود نکته قابل توجه این است که هزینه این طرح های عمرانی از محل درآمدهای نفتی تامین می شد |
🟡اقتصاد ایران بعد از انقلاب اسلامی🟡
قبل انقلاب مردم خود را در برابر زیاد خواهی کشورهای غربی در تعیین حاکمان و تعیین سیاست های اقتصادی و اجتماعی شان ناتوان می دیدند
بعد پیروزی انقلاب مردم ما به توانمندی خود برای ایجاد تحول و تغییر شیوه حکمرانی سیاسی و زندگی جمعی خود پی بردند و روی پای خود ایستادند و خواستار استقلال و آزادی ایران شدند
قانون اساسی
بعد پیروزی انقلاب قانون اساسی تدوین شد و موارد زیر در آن تجلی یافت :
آنچه مدنظر امام خمینی بود و آنچه خواسته ملت بود
بخش اقتصادی قانون اساسی :
تصویری از خطوط کلی اقتصاد مطلوب ایرانی و اساسی در قانون اساسی درج شده است . در بخش اقتصادی قانون اساسی بر موارد زیر تاکید شده است:
اقتصاد مردمی ، نفی سلطه بیگانگان و استقلال اقتصادی ، حقوق اقتصادی شهروندان ، عدالت اقتصادی
برای دستیابی به اهداف اقتصادی و سیاسی که در قانون اساسی ذکر شده باید به ضعف های اقتصادی و بیماری های ساختاری اقتصادی مثل وابستگی بر درآمد های نفتی، مصرف گرایی ، واردات بی رویه ، بهره وری اندک شرکت ها و تولیدی ها ، تورم ، بیکاری و ... غلبه کرد
💪اقتصاد مقاومتی و استقلال اقتصادی💪
واکنش کشورها در شرایط سخت پیش بینی نشده مثل تحریم ها و تهاجم ها به قدرتمند بودن آن ها بستگی دارد.
عوامل تعیین کننده در نحوه روبه رو شدن کشورها با شرایط سخت تحریم و تهاجم ها |
1. پرقدرت بودن ساختارهای اقتصادی کشور |
2. برآورده کردن نیازهای کشور توسط شرکت های تولیدی در شرایط سخت |
3. مستقل یا وابسته بودن اقتصاد کشور |
برای عبور از مشکلات اقتصادی و آسیب های اقتصادی تهدید کننده اقتصاد ملی در دوران کنونی رعایت موارد زیر الزامی است :
مقاوم سازی اقتصاد ، مصونیت بخشی به اقتصاد در برابر فشارها و تکانه های خارجی
اقتصاد دانان با موارد زیر بر مقاوم سازی اقتصاد تاکید می کنند :
ثبات اقتصادی ، پایداری ، استحکام اقتصادی ، تاب آوری اقتصادی
استقلال اقتصادی به معنای قطع ارتباط با کشورهای دیگر نیست و هر کشوری برای پیشرفت به تعامل منطقی با کشورهای دیگر نیاز دارد، مهم آن است که این تعامل مقتدرانه و از روی تدبیر باشد.
👊مقاوم سازی 👊
مقاوم سازی اقتصاد به آن معناست که مجموع نیروهای مولد ، شرکت ها ، موسسات تولیدی و خدماتی یک کشور روی پای خود بایستند تا بتوانند در صورت به وجود آمدن بحران ، تمامی نیازهای اساسی و حیاتی شان را خودشان تولید و تامین کنند و وابسته به کشورهای بیگانه نباشند
💣نکته خیلی مهم : بنابراین مقاوم سازی اقتصادی موجب استقلال اقتصادی می شود 💣
اقتصاد مقاوم محصول (معلول) عوامل زیر است
خود باوری تلاش و مجاهدت همه جانبه مردم سخت کوش که حاضر نیستند وابسته به بیگانگان باشند
رشادت ها و دلاوری های مردم ایران در طول تاریخ ثابت کرده است ایرانیان مسلمان این دو ویژگی (خودباوری و تلاش) را دارند و هر کجا از این قدرت استفاده کرده اند به پیشرفت های بزرگی دست یافته اند
✊اقتصاد مقاومتی✊
اقتصادی است با ویژگی های زیر :
پیشرفته ، مردمی ، دانش بنیان |
در برابر تهدیدات و تکانه های داخلی و خارجی آسیب ناپذیر است و با تحریم ها و تهدیدات دشمن به زانو در نمی آیند |
با اتکا به قابلیت ها و ظرفیت های داخلی و استفاده از فرصت های بیرونی نیازهای و مشکلات اقتصادی را رفع می کند |
😁برای فهم بهتر درس 5 تست از این مبحث حل میکنیم.😁
با توجه به مسیر تاریخی اقتصاد ایران، کدام مورد درست است؟
الف: وقفنامههای باقیمانده از زنان مسلمان ایرانی (دوره پایانی حکومت صفویه)
ب: کاروانسراها و فعالیتهای خیریهها (دوران شکوفایی تمدن اسلامی)
ج: تجهیز ناوگان دولتهای اروپایی (دوره پایانی حکومت صفویه)
د: تامین هزینههای گزاف دربار و سفرهای خارجی (دوره قاجار)
هـ: پدید آمدن نظام نوین در مالیاتستانی و بودجهبندی کشور (دوره پهلوی)
1) «الف» ـ «ب» ـ «د»
2 ) «الف» ـ «ج» ـ «هـ»
3 ) «ب» ـ «ج» ـ «د»
4 ) «ج» ـ «د» ـ «هـ»
کنکور تیر 404 داخل
کدام مورد اصطلاح مناسب برای عبارت زیر است؟
«مجموع نیروهای مولد، شرکتها، موسسات تولیدی و خدماتی یک کشور، که روی پای خود بایستند تا بتوانند در صورت بهوجود آمدن بحران، تمامی نیازهای اساسی و حیاتیشان را خودشان تولید و تامین کنند و وابسته به بیگانگان نباشند.»
1 ) عدالت اقتصادی
2 ) مقاومسازی اقتصادی
3 ) قدرت اقتصادی دولت
4 ) نوسازی اقتصادی
کنکور تیر 404خارج
کدام مورد از دلایل اهمیت و بزرگی اقتصاد ایران در دوران باستان نیست؟
1 ) تجارت با چین
2 ) جاده ابریشم
3 ) لشکرکشیها و جنگها
4 ) صادرات محصولات کشاورزی به عثمانی
کنکور اردیبهشت 404 داخل
ﻋﺒﺎرات زﻳﺮمی توانند پاسخ ﻣﺘﻀﻤﻦ گزینهﻛﺪام ﺑﺎﺷﺪ؟
الف) در کدام دوران ایران فرصت خود را برای جبران کاستی ها از دست داد؟
ب) در کدام دوره علاوه بر یکپارچگی سیاسی اقتصاد یکپارچه ای شکل گرفت که با سایر ابعاد جامعه هماهنگ بود ؟
ج) در این دوره نظام نوینی در مالیات ستانی و بودجه بندی کشور ایجاد شد
1) دوران پهلوی – دوره پایانی صفوی – قاجار
2) دوران قاجار _ دوره اول صفوی – دوران پهلوی
3)پهلوی- دوره پایانی صفوی – پهلوی
4) قاجار – دوره اول صفوی – قاجار
کانون 29 فروردین 404 دوازدهم انسانی
هر یک از موارد زیر مربوط به کدام بخش از تاریخ ایران است ؟
- سیاست های رکودی و اقتباضی
- افزایش قدرت اقتصادی دولت در نتیجه افزایش درامدهای نفتی
- رقابت شدید تجاری و نظامی کشورهای اروپایی و استعمار کشورهای دیگر
- ساخته شدن کارخانه جات بزرگ و زیر ساخت های صنعتی
1) قاجار- پهلوی – دوره پایانی صفوی – پهلوی
2) پهلوی – قاجار – نیمه اول صفوی _ شکوفایی تمدن اسلامی
3) قاجار- شکوفایی تمدن اسلامی – نیمه اول صفوی – پهلوی
4) پهلوی – پهلوی – قاجار – دوره شکوفایی تمدن اسلامی
کانون 7 فروردین 404 دوازدهم انسانی
✅پاسخنامه کلیدی✅
| شماره سوال | پاسخ |
| سوال اول | گزینه 4 |
| سوال دوم | گزینه 2 |
| سوال سوم | گزینه 4 |
| سوال چهارم | گزینه 2 |
| سوال پنجم | گزینه 1 |
😎عضویت در کانال تلگرامی کانون برترها😎
🤩 برای درسنامه فوق خفن دروس 1 ، 2 ، 3 ، 4 ، 5 ، 6 ، 7 ، 8 و 9 حتما روی شماره هر درس بزنید 🤩
