سلام به همه دوستان !🖐
در این مطلب قصد داریم مباحث مهمی از درس 6 اقتصاد دهم ، نقش دولت در اقتصاد چیست ؟ را با هم مطالعه و بررسی کنیم.
🟢ویژگی های مطلب🟢
1- سوالات امتحان نهایی
2- درسنامه کامل به همراه نکات تستی
3- 5 تست شناسنامه دار از این مبحث
4-پاسخ کلیدی تست ها در انتهای مطلب
 | نازنین قریب رتبه 388 رشته انسانی کنکور 1404 دانشجوی حقوق دانشگاه الزهرا |
💖در ابتدا برای فهم اهمیت این درس به بررسی سوالات امتحانات نهایی آن میپردازیم.💖
به کالا و خدماتی که توسط افراد زیادی همزمان استفاده میگردد. کالای عمومی گفته میشود
درست خرداد 1403
دو مورد از اهداف دولت در اخذ مالیات را بگویید.
افزایش درآمد های دولت
تشویق فعالیت های مطلوب و کاهش فعالیت های نامناسب
کاهش نابرابری و فاصله های اجتماعی و اقتصادی
خرداد 1403
💪بریم سراغ درسنامه💪
🔴 دولت داور اقتصادی جامعه 🔴
در درس قبل با دو بازیگر اقتصادی مهم آشنا شدیم (خانوارها و بنگاها)
اگر اقتصاد را مثل یک بازی در نظر بگیریم این بازی نیاز به یک داور دارد که در حضور داور بازیکنان ناچار به رعایت یک سری قوانین باشند دولت در راستای این هدف یک سری وظایف دارد این داور با عملکرد درست خود میتواند تخصیص های بهینه ای را برای منابع در اقتصاد ایجاد کند. با اخذ مجوز از دولت به آن اجازه می دهیم بر کارهایمان نظارت کند خودمان را با برنامه هایش هماهنگ کنیم
🥰 بهبود عملکرد بازار 🥰
دولت به عنوان داور فعالیت اقتصادی ، مجموعه گسترده ای از قوانین و مقررات را با اهداف زیر وضع و اجرا می کند :
تهسیل و تشویق مبادلات و فعالیت های اقتصادی که به نفع خریداران و فروشندگان است
جلوگیری از بروز شرایطی که به مبادلات خریداران و فروشندگان آسیب می زند .
بنابراین حضور دولت و عملکرد قوی آن سبب می شود افراد به حقوق یکدیگر تعرض نکنند
دولت در راستای این دو هدف و بهبود عملکرد بازار دو نوع فعالیت اجرا می کند :
1. حمایت از حقوق مالکیت و اجرای قراردادها :
یعنی دولت اجازه نمیدهد تا زمانی که فروشنده اثبات نکند که مالک واقعی چیزی است، آن را بفروشد. همچنین اگر افراد به موجب قراردادی درست و قانونی از مالک واقعی ، خریدی انجام دهند همگان باید به حقوق آن فرد به عنوان مالک واقعی احترام بگذارند
2. وضع مقرارات برای تضمین وجود اطلاعات و آگاهی های لازم برای مبادلات بین افراد
برای مثال دولت به شرکت های دارویی و غذایی اجازه نمیدهد پیش از انجام آزمایش های اطمینان آور از سلامت کالا و اخذ گواهی های معتبر ، محصولات خود را عرضه کند یا دولت اجازه نمیدهد افراد بدون صلاحیت های لازم به مشاغل مختلف وارد شوند و سازمان استاندارد وظیف دارد کیفیت یا عدم کیفیت محصولات را تایید کند و از ورود محصولات بی کیفیت به بازار جلوگیری کند
😍 ارائه کالاهای عمومی 😍
کالاهای عمومی کالا و خدماتی هستند که ارزش اقتصادی دارند و میتوانند به طور همزمان توسط افراد زیادی استفاده شوند
و هیچ کس نمی توانند دیگران را از استفاده از آن ها محروم کند این کالا و خدمات توسط دولت فراهم و به شهروندان ارائه میشود.
کالا و خدمات عمومی تخصیص ناپذیرند یعنی نمی توانند آن ها را فقط به یک نفر اختصاص داد
| کالاهای عمومی | خدمات عمومی |
| جاده ها ، خیابان ها ، پل ها ، بوستان ها ، تیرهای چراغ برق ، کتابخانه ها ، مدارس و ... | تامین بهداشت شهروندان ، تامین امنیت شهروندان ، اتش نشانی ، پلیس ، امور قضائی ، آموزش و علم آموزی ، تدارکات تهجیزات دفاعی در ارتش و ... |
😊 جایگاه دولت در جریان چرخشی درآمد 😊
نمودار چرخشی درس قبل بدون در نظر گرفتن دولت که داور و بازیگری مهم در عرصه اقتصاد است کامل نیست
| دولت به اشکال زیر در میدان فعالیت اقتصادی مشارکت میکند : |
| 1. دولت از بازار محصولات کالا و خدمات تولید شده توسط بنگاه را خریداری می کند و در ازای آن پول می دهد |
| 2. دولت از بازار عومل تولید عوامل تولیدی که خانوارها فروخته یا اجاره داده اند را خریداری می کنند و بهای آن را پرداخت می کنند |
| 3. دولت به بنگاه ها کالا و خدمات عمومی یا دولتی عرضه می کند و در ازای آن مالیات میگیرند |
| 4. دولت به خانوارها کالا و خدمات عمومی یا دولتی عرضه می کند و در ازای آن ها مالیات می گیرند |
| 5. دولت به خانوارها و بنگاه ها یارانه پرداخت می کنند |
😁 مالیات ها 😁
| اهداف مالیات |
| افزایش درآمد های دولت ( اولین ، اصلی ترین و مهم ترین هدف ) : یعنی دولت برای تامین کالا و خدمات عمومی برای مردم از آن ها مالیات می گیرند تا منابع مالی لازم برای انجام این وظیه مهم را تامین کند بنابراین هدف اصلی از مالیات این است که درآمد های دولت را تا حدی بالا ببرد که عملکرد دولت موثر واقع شود |
مدیریت مصرف کالاها : دولت این کار را به صورت انجام می دهد از طریق کاهش فعالیت های نامناسب مثل سیگار کشیدن و تشویق فعالیت های مطلوب مثل مصرف شیر مثال هایی از استفاده دولت ها از مالیات برای کاهش رفتار و فعالیت های نامطلوب : 1.افزایش مالیات بر چوبک های غذا خوری که باعث کاهش مصرف چوبک ها و ایجاد عادت های همگانی بین مردم برای استفاده از قاشق به جای چوبک های غذا خوری در نتیجه کاهش قطع درختان ، 2. وضع مالیات بر سوخت های آلاینده مانند بنزین و گازوئیل در برخی کشور ها در نتیجه کاهش مصرف و کاهش آلودگی های ناشی از سوخت های آلاینده ، 3. وضع مالیات بر محصولات تنباکویی که برای سلامت انسان مضر هست |
| کاهش نابرابری ها و فاصله های اقتصادی و اجتماعی : دولت سعی می کند با گرفتن مالیات از افراد پر درآمد آن را صرف افراد با درآمد پایین تر کند تا فاصله های طبقاتی میان آن ها کاهش پیدا کند |
😉 انواع مالیات 😉
مالیات به دو دسته کلی تقسیم میشود مالیات مستقیم و غیر مستقیم
تفاوت : در مستقیم ، دولت مستقیما از افراد مبلغی را به عنوان مالیات می گیرد اما مالیات غیر مستقیم به رفتار یا فعالیت اقتصادی تعلق می گیرد نه مستقیما به فرد پرداخت کننده مالیات، یعنی در این مالیات گفته میشود به فلان کار مالیات تعلق می گیرد و هرکس این کار را انجام دهد باید مالیات بپردازد
| مالیات بر دارایی : که مبنای آن ثروت مودی هست و مالیات بر ارث مهم ترین نوع مالیات بر دارایی است یعنی دولت از اموال و دارایی ها و ثروت باقی ماننده شخص متوفی به هنگام انتقال آن اموال به وراث او مالیات بر ارث می گیرد |
| مالیات بر درآمد : که مبنای آن درآمد افراد و شرکت ها است مثل مالیات بر حقوق مالیات بر درآمد املاک و مالیات بر درآمد شرکت های تجاری . بین همه انواع مالیات ، مالیات بر درآمد اشخاص ، مهم ترین نوع است و مالیات بر درآمد از هر کدام جداگانه دریافت میشود |
🔵 انواع مالیات های غیر مستقیم 🔵
مالیاتی که به صورت بخشی از قیمت کالا یا خدمات از مشتری گرفته میشود و نه به صورت مستقیم از ثروت مودی
عوارض گمرکی و خدماتی
مالیات بر ارزش افزوده
مالیات بر مصرف
✔ عوارض گمرکی و خدماتی ✔
| مالیات گمرکی |
| این مالیات در واقع مالیات بر صادرات و واردات کالاهای مختلف است عوارض گمرکی در هر کشور تابع دو مورد است 1. سیاست های کلان بازرگانی 2. شرایط اقتصادی کشور اهداف و کار کرد های عوارض گمرکی 1. درآمد زایی 2. حمایت از صنایع داخلی میزان مالیات هر کالا بر اساس موارد زیر تعیین می کند 1. قیمت و ارزش کالا 2. ویژگی ها و مشخصات کالا مانند : حجم ، وزن و ... |
عوارض خدماتی |
عوارض درج شده در قبض های شهرداری ، عوارض خدماتی هستند ( مالیات محسوب میشوند ) این مالیات در قبال خدماتی که شهرداری ارائه می کند دریافت میشود تنوع عوارض خدماتی : 1. عوارض خودرو 2. عوارض نوسازی 3. عوارض دفع پسماند |
💕 مالیات بر مصرف و مالیات بر ارزش افزوده 💕
| مالیات بر مصرف |
مالیاتی است که مصرف کننده کالا در زمان خرید آن کالا ، همراه قیمت اصلی کالا می پردازد ؛ هر چه مصرف کالا بیشتر باشد ، مالیات بر مصرف هم بیشتر خواهد بود ، بنابراین رابطه میان مصرف و مالیات بر مصرف مستقیم است . وظیفه قانونی پرداخت مایات بر مصرف به عهده تولید کنندگان و فروشندگان است اما در نهایت به وسیله مصرف کننده نهایی پرداخت میشود مالیات بر مصرف انواع زیادی دارد اما بارزترین نمونه آن در ایران دو مورد است 1. مالیات بر مشروبات غیر الکی 2. مالیات بر دخانیات |
| مالیات بر ارزش افزوده |
همه فعالان اقتصادی با استفاده از منابع موجود و ابجاد تغییر در آن ، کالا و خدمات مورد نیاز خود را تولید می کنند و با تغییری که در منابع ، در هر مرحله از کار ایجاد می کنند ، به ارزش آن محصول قبلی اضافه میشود که به این کار ارزش افزوده گفته میشود . مالیات بر ارزش افزوده: که از تفاوت بین ارزش کالا و خدمات عرضه شده با ارزش کالا و خدمات خریداری شده در دورهای مشخص گرفته میشود . این مالیات چند مرحله ای است مالیات در هریک از مراحل تولید ، تکمیل تا مصرف نهایی برحسب ارزش افزوده گرفته میشود این مالیات فرار مالیاتی را کاهش میدهد و از مالیات ستانی مضاعف جلوگیری می کند چراکه مالیات پرداخت شده تولیدکنندگان قبلی از مالیات بر فروش بعدی کسر میشود؛ به عبارت دیگر کالا و خدمات واسطه ای از پرداخت مالیات معاف میشوند. |
😎 نکات تستی مالیات بر ارزش افزوده 😎
مجموع ارزش افزوده های ایجاد شده در تمامی مراحل برابر با قیمت نهایی کالا است.
مالیات بر ارزش افزوده خالص هر مرحله =
مالیات بر ارزش جمع آوری شده توسط فروشنده
–
مالیات بر ارزش افزوده پرداخت شده در مرحله قبل
جمع مالیات بر ارزش افزوده خالص همه مراحل برابر است با مالیات پرداختی در مرحله آخر که آن مالیات نیز توسط مصرف کننده نهایی پرداخت میشود. بنابراین برای محاسبه مالیات بر ارزش افزوده تولید یک محصول کافی است فقط مالیات بر ارزش افزوده مرحله آخر را محاسبه کنید. اعتبار مالیاتی یا اعتبار مالیات پرداخت شده در هر مرحله برابر با مالیات بر ارزش افزوده مرحله قبلی است
🤩 فروش دارایی های ملی و ایجاد بدهی : 🤩
بخش زیادی از درآمد های مورد نیاز از طریق فروش دارایی های تجدید ناپذیری مثل نفت تامین می شود.
فروش دارایی های تجدید ناپذیر در واقع فروش دارایی هایی است که نه فقط به ما بلکه به نسل های بعد ایران هم تعلق دارد . کار درست این است که اگر هم این دارایی ها را می فروشیم. درآمد حاصل را به خلق دارایی های دیگر اختصاص دهیم و کار اشتباه آن است که درآمد حاصل از فروش منابع را صرف هزینه های جاری کشور (نظیر پرداخت دستمزد کارمندان دولت و...) کنیم و دارایی های جدیدی جایگزین آنچه فروخته ایم ، نشود در این صورت نسل های بعدی ما را نخواهند بخشید
علاوه بر این ، این درآمد پایدار نیست . با تغییر قیمت نفت نوسان پیدا می کند . این درآمد قابل تحریم است .
دولت سالیانه بخشی از درآمد مورد نیاز خود را از طریق ایجاد بدهی تامین می کند یعنی از مردم قرض می گیرد یا آن ها را در طرح های عمرانی شریک می کند و از محل سود این طرح ها سودی بین مردم که به دولت پول قرض دادند شریک می کند . و از محل سود این طرح ها ، سودی بین مردم که به دولت پول قرض داده اند تقسیم می کند
دارایی های ملی یا همان استقراض درآمدی پایدار نیست .
😄بودجه😄
دولت برای انجام وظایف (ارائه کالاهای عمومی ، بهبود عملکرد بازار) خود باید برنامه ریزی کند . دولت برای این که برنامه ریزی مناسبی داشته باشد و میزان درآمد و هزینه ها با هم اختلافی نداشته باشد نیاز به یک برنامه دارد
هر ساله دولت ها با این برنامه ریزی را در قالب سندی به نام بودجه ارائه می دهند . پس بودجه برنامه یکساله دولت برای خرج کردن با توجه به میزان درآمد ها است.
مازاد بودجه : اگر درآمد دولت ، از هزینه ها بیشتر باشد با مازاد بودجه رو به رو هستیم .
کمبود بودجه : اگر هزینه های دولت از درآمد آن بیشتر باشد ، با کمبود بودجه رو به رو هستیم.
وضعیت متوازن : دولت ها سعی می کند با برنامه ریزی درست و تنظیم الگوی درآمد – هزینه از وضعیت کسری بودجه فاصله بگیرند و به بودجه ای متوازن برسند.
😁برای فهم بهتر درس 5 تست از این مبحث حل میکنیم.😁
هر عبارت، به ترتیب به کدام قسمت جدول مربوط است؟
ـ در این نوع از مالیات، کالا و خدمات واسطه اي از پرداخت مالیات معاف میشوند.
ـ حقوق و عوارض گمرکی
ـ وظیفه قانونی پرداخت آن به عهدة تولیدکنندگان و فروشندگان است.
ـ مالیات بر درآمد املاك
| ویژگی | نوع مالیات |
| مالیات مستقیم | الف |
| ب | مالیات بر مصرف |
| ج | مالیات بر ارزش افزوده |
| تابع سیاستهاي کلان کشور | د |
1) «ب» ـ «د» ـ «ج» ـ «الف» 2 ) «ج» ـ «د» ـ «ب» ـ «الف»
3) «ب» ـ «الف» ـ «د» ـ «ج» 4) «ج» ـ «د» ـ «الف» ـ «ب»
کنکور تیر 1404 داخل
کارگاهی کالایی را در سال به تعداد 20000 تولید و به قیمت هر واحد 120000 تومان فروخته است. درصورتی که در هر ماه، مبلغ 65 میلیون تومان در فرایند تولید هزینه شود و دولت، مالیاتی معادل 10 درصد به طور سالیانه، بر سود حاصل از فعالیت تولیدي کارگاه وضع کند، پاسخِ پرسش هاي زیر به ترتیب از راست به چپ، کدام است؟
الف ـ مالیات ماهیانه کارگاه به طور متوسط چند تومان است؟
ب ـ مانده خالص سالیانه کارگاه چند میلیون است ؟
1)13500000-1606
2) 162000000- 1606
3) 13500000-1458
4) 162000000-1458
کنکور تیر 1404 داخل
توجه به مالیات بر ارزش افزوده، کدام عبارت نادرست است؟
1) کالا و خدمات واسطه اي از پرداخت مالیات معاف میشوند.
2) مالیاتی است که مصرف کنندگان کالاهاي خاص، در زمان خرید آن کالا ، (به همراه قیمت آن) میپردازند.
3) جمع آوري شده توسط فروشنده در مرحله آخر، همان مجموع مالیات بر ارزش افزوده جمع آوري شده است.
4) این نوع مالیات چندمرحله اي است و در هر یک از مراحل تولید و تکمیل تا مصرف نهایی برحسب ارزش افزوده گرفته میشود.
کنکور تیر 1404 خارج
كداميك از عبارت هاي زير به وظايف دولت در بخش «بهبود عملكرد بازار» اشاره دارد؟
الف ـ تأييد كيفيت يا عدم كيفيت محصولات
ب ـ ارائه كالاي عمومي
ج - تعريف و اجراي حقوق مالكيت
د ـ بهبود امنيت خريد و فروش و مبادلات
ه ـ سرمايه گذاري در حوزه خدمات عمومي
١)«ب» و «ج» ٢) «الف»، «ج» و «د»
٣)«الف»، «ب» و «هـ» 4) «ج»، «د» و «هـ»
کنکور اردیبهشت 1404 داخل
هر کدام از موارد زیر به ترتیب مربوط به کدام مالیات است ؟
- معمولاً برای حمایت از صنایع داخلی بهکار گرفته میشوند.
- مهمترین نوع مالیات است.
- آنچه از مالیاتستانی مضاعف جلوگیری میکند
1 ) مالیات بر مصرف - ثروت مؤدی - ارث
2 ) عوارض گمرکی و خدماتی - مالیات بر دارایی - مالیات بر ارث
3 ) عوارض گمرکی و خدماتی - مالیات بر درآمد اشخاص - مصرف
4 ) تعرفههای گمرکی - مالیات بر درآمد اشخاص - ارزش افزوده
کنکور تیر 1403 داخل
✅ پاسخنامه کلیدی ✅
| شماره سوال | پاسخ |
| سوال اول | گزینه 2 |
| سوال دوم | گزینه 3 |
| سوال سوم | گزینه 2 |
| سوال چهارم | گزینه 2 |
| سوال پنجم | گزینه 4 |
😎عضویت در کانال تلگرامی کانون برترها😎
🤩 برای درسنامه فوق خفن دروس 1 ، 2 ، 3 ، 4 و 5 روی لینک های زیر بزنید 🤩
کسب و کار و کارآفرینی- اقتصاد- درسنامه+تست-نازنین قریب
انتخاب نوع کسب و کار - اقتصاد- درسنامه+تست-نازنین قریب
اصول انتخاب درست - اقتصاد - درسنامه+تست -نازنین قریب
مرز امکانات تولید - اقتصاد - درسنامه+تست -نازنین قریب
بازار چیست و چگونه عمل میکند - اقتصاد - درسنامه+تست -نازنین قریب
