سلام کانونی عزیز
در این مطلب مفاهیم و نکات فصل قدر هدایای زمین را بدانیم ،بخش فلز های واسطه را مرور میکنیم.
🔵ویژگیهای مطلب🔵
1- درسنامه و نکات فصل اول شیمی دهم
2- 5 تست شناسنامه دار
3-پاسخ تشریحی
| مولف: علیرضا رفتاری رتبه ۱۱ کشوری کنکور ریاضی ۱۴۰۴ |
در ابتدا سوالاتی که از این مبحث در امتحان نهایی آمده است را میبینیم.
پاسخ:
🟣حال به سراغ درسنامه میرویم.🟣
شمارش ذره ها از روی جرم آنها
اتمها بسیار ریز هستند، به طوری که نمی توان با هیچ دستگاهی و حتی با شمردن تک تک آنها، تعداد آنها را به دست آورد؛ اما از روی جرم یک نمونه می توان به شمار واحدهای موجود در آن دست یافت.
گرم، رایج ترین یکای اندازه گیری جرم در آزمایشگاه شناخته می شود. این در حالی است که یکای جرم اتمی amu یکای بسیار کوچکی برای جرم به شمار می آید و کار با آن در آزمایشگاه در عمل غیرممکن است.
برای اینکه بتوان جرم اتم ها را برحسب گرم بیان کرد. دانشمندان «مول» را معرفی کردند. شیمی دان ها به تعداد 6.02 ضرب در ده به توان 23 از هر ذره (اتم مولکول یون) یک مول از آن ذره می گویند و آن را با mol نشان می دهند
به افتخار شیمی دان ایتالیایی، آمدئو آووگادرو، به عدد ، 6.02 ضرب در ده به توان 23 عدد آووگادرو گفته می شود و آن را با N_A نشان می دهند.
جرم مولی یک ماده با مجموع جرم مولی اتم های سازنده آن برابر است.
جرم مولی یک اتم از نظر عددی برابر جرم اتمی آن است؛ با این تفاوت که یکای جرم مولی، گرم بر مول و یکای جرم اتمی، واحد کربنی amu است
برای حل مسئله هایی که در آن تبدیل جرم، مول و تعداد ذره های سازنده ماده به یکدیگر مطرح است، می توان از روش کسر تبدیل به صورت زیر استفاده کرد:
🔴نور، کلید شناخت جهان🔴
به دلیل اینکه اجرام آسمانی از ما بسیار دور هستند، ویژگی های آنها را نمی توان به طور مستقیم اندازه گیری کرد. بررسی و مطالعه ی نور گسیل شده از اجسام آسمانی، امکان یافتن پاسخ پرسش ها درباره این اجسام را برای ما فراهم می کند.
نوری که از ستاره ها و سیاره های مختلف می آید نشان می دهد که آن جرم آسمانی از چه ساخته شده و دمای آن چقدر است.
نور خورشید اگرچه سفید به نظر میرسد اما با عبور از قطره های آب تجزیه شده و گستره ای پیوسته از رنگ ها را ایجاد می کند. این گستره، شامل بینهایت طول موج از رنگ های گوناگون و پرتوهای نامرئی مختلف می شود.
رنگین کمان گستره ای از رنگ های قرمز ،نارنجی زرد ،سبز ،آبی نیلی و بنفش را دربر می گیرد.
🟤موج🟤
یکی از ویژگی های امواج الکترومغناطیسی، طول موج است که آن را با نماد لاندا(𝜆) نشان می دهند. طول موج، معادل با فاصله ی میان دو قله ی متوالی از یک موج را نشان داده و با مقیاس های متر، میلیمتر، نانومتر و ... اندازه گیری می شود.
توجه داریم که نور مرئی، بخش کوچکی از پرتوهای الکترومغناطیس را شامل می شود که طول موج آنها در بازه بین 400 تا 700 نانومتر قرار می گیرد. با توجه به تصویر صفحه قبل، هرچه طول موج یک پرتو بیشتر باشد، انرژی حمل شده توسط آن پرتو کمتر خواهد بود . پرتوها در هنگام عبور از منشور، دچار شکست میشوند. هرچه انرژی یک پرتو بیشتر باشد، میزان انحراف آن در منشور نیز بیشتر خواهد بود.
نکته کوچک: نور نامرئی که از فرستنده ی کنترل تلویزیون خارج می شود از نوع پرتوهای فروسرخ بوده و با استفاده از دوربین موبایل قابل دیدن است.
🟣نشر نور و طیف نشری🟣
هر فلز و یا ترکیب های آن، رنگ خاص و منحصر به فردی به شعله آتش می دهند، به طوری که اگر مقداری از محلول نمک (ترکیب فلزدار) را با افشانه روی شعله بپاشیم، رنگ شعله تغییر می کند. رنگ نشر شده از هر یک، فقط باریکه بسیار کوتاهی از گستره طیف مرئی را در بر می گیرد.
از روی تغییر رنگ شعله، می توان به وجود عناصر فلزی در یک ماده پی برد.
رنگ شعله ی برخی از عناصر فلزی به شرح زیر است:
رنگ نشر شده از شعله ی هر فلز، فقط باریکه ی بسیار کوتاهی از گستره ی طیف مرئی را دربر می گیرد.
شیمی دان ها به فرایندی که در آن یک ماده شیمیایی با جذب انرژی، از خود پرتوهای الکترومغناطیس گسیل می کند، نشر می گویند.
اگر نور نشرشده از یک عنصر را از منشور عبور دهیم، الگویی شامل خط ها یا نوارهای مجزای رنگی (خطوطی با طول موج مشخص) به وجود می آید که به آن طیف نشری خطی آن اتم می گویند
حواستون باشه: طیف نشری خطی عنصرها برخلاف طیف نور خورشید که پیوسته بود، یک طیف گسسته است.
هر عنصر (فلز، نافلز یا شبه فلز) طیف نشری خطی ویژه خود را دارد؛ یعنی تعداد خطوط و محل قرار گیری نوارهای طیف (طول موج نوارها) برای آن عنصر اختصاصی است؛ بنابراین مانند اثر انگشت می توان از این طیف برای شناسایی عنصرها استفاده کرد. (طیف نشری خطی هیچ دو عنصری مثل هم نیست)
کاربرد طیف های نشری خطی از برخی جنبه ها مانند کاربرد خط نماد (بارکد) روی جعبه یا بسته مواد غذایی و بسیاری کالا هاست.
🟧🟧در ادامه تست هایی از این مبحث را بررسی میکنیم.🟧🟧
پاسخ تشریحی:
