توصيههايي براي آزمون 6 مرداد چهارم انساني (ادبيات عمومي و اختصاصي)
درس زبان و ادبيات فارسي
سؤالات زبان و ادبيات فارسي اين آزمون همگي از کتاب زرد عمومي انتخاب شدهاند. هدف آن است تا با سؤالات کنکور بيش از پيش آشنا شويد. توجه داشته باشيد که تجربهي کنکور سالهاي اخير نشان داده است که سبک و سياق سؤالات کنکور هر سال با کنکور سالهاي قبل تفاوت چنداني ندارد، لذا آشنايي با سبک سؤالات کنکور ميتواند راهگشاي شما در مطالعهي صحيحتر و مفيدتر باشد. بسياري از دانشآموزان بيان ميدارند که حجم درس ادبيات در آزمون 6 مرداد زياد است و به همين دليل آنها قادر نيستند تا مطالب را بهصورت کامل مطالعه نمايند. در پاسخ به اين دسته از دانشآموزان بايد بيان نمود که هدف از آزمون 6 مرداد «صرفاً آشنايي با سؤالات کنکور» است و نه دستيابي به تسلط کامل بر تمام مباحث 3 کتاب درسي (ادبيات فارسي 2 و 3 و زبان فارسي 3). به بيان ديگر، هدف آن است تا در آزمون 6 مرداد با سؤالات کنکور آشنا شويد و مطالعات بعدي خود را بر مبناي اين آشنايي سازماندهي کنيد و اطمينان خاطر داشته باشيد که در آزمونهاي بعدي تابستان و بهويژه در آزمونهاي طول سال بهتدريج و با حجم کمتر بر روي تک تک مباحث درسي متمرکز خواهيم شد و شما از خلال آزمونهاي آتي بهخوبي به تسلط کامل بر تمام مباحث نايل خواهيد شد.
با توجه به گزينش تمام سؤالات در زبان و ادبيات فارسي آزمون 6 مرداد از کتاب زرد عمومي، لذا توجه به نکات زير سبب موفقيت بيشتر شما در آزمون خواهد شد:
1) کليهي سؤالات و گزينهها را درست، با دقت و تا آخر بخوانيد.
2) از پاسخ به سؤالات شکدار ـ خصوصاً سؤالات شکداري که شمارشي هستند (مانند شمارش تکواژها و واژهها) ـ پرهيز کنيد.
3) در خصوص سؤالات قرابت معنايي، به مفهوم اصلي و بارز هر يک ابيات توجه نماييد؛ چراکه هر بيت ممکن است داراي بيش از يک مفهوم باشد و شما را به اشتباه اندازد.
4) در خصوص سؤالات مربوط به معناي واژگان، تنها به آن دسته از معاني هر واژه که در فهرست واژگان کتاب درسي آمده است، توجه نماييد.
5) در خصوص سؤالات املا، بهمعناي هر واژهها در بطن عبارات و جملات متن توجه نماييد. براي پاسخ به سؤالات املا توصيه ميکنيم ابتدا تمام متن را معنا نموده و به فارسي امروزي بازگردانيد و سپس املاي صحيح واژگان را براساس معناي آنها مشخص نماييد.
6) در خصوص درس زبان فارسي (3)، مباحثي چون «واژه و تکواژ»، «ساختمان واژه (اسمهاي مشتق، مرکب، مشتق – مرکب)»، «ترکيبهاي وصفي و اضافي»، «وابستههاي وابسته» و … که عمدتاً از دروس 1 تا 11 انتخاب شدهاند، حائز اهميت بسيار هستند. اين مباحث همواره در کنکورهاي مورد توجه بودهاند.
7) در خصوص سؤالات آرايه، از آن جاييکه ابيات مورد استفاده در کنکور عمدتاً از خارج کتاب درسي انتخاب ميشوند و براي بسياري از دانشآموزان ناآشنا هستند، استفاده از تکنيک «رد گزينه» بسيار مفيد خواهد بود.
درس آرايههاي ادبي
مبحث آزمون 6 مرداد درس آرايههاي ادبي شامل مقدّمات و قالبهاي شعر فارسي و تنها مشتمل بر 4 درس ابتداي کتاب از صفحهي 4 تا 29 است. از نظر علمي، بخشهاي حايز اهميت کتاب آرايههاي ادبي شامل مباحث بيان و بديع است و معمولاً در کنکورهاي سراسري از دروس ابتداي کتاب (قالبهاي شعري)، پرسشي مطرح نميشود و اين مباحث از اهميت کمي برخوردارند، اما اين موضوع نبايد منجر به اين گردد که اين مباحث ناديده گرفته شوند.
توجه داشته باشيد که اين مباحث، پايه و مبناي يادگيري بسياري از مباحث ديگر هستند و يادگيري آن در واقع نوعي پيشنياز محسوب ميشود. بهعنوان مثال، درس اوّل کتاب آرايههاي ادبي که آشنايي با اصطلاحات ادبي (قافيه، رديف و ...) است و نيز درس دوم که در خصوص وزن و «تقطيع هجايي» ابيات و اشعار است، پيشنياز يادگيري مباحث قافيه و عروض در سال چهارم (پيشدانشگاهي) بهشمار ميروند. مباحثي چون تشخيص قافيه و رديف و اصطلاحات مربوط به آنها، و نيز آشنايي با صامتها و مصوّتهاي زبان فارسي، انواع هجاها و بهويژه روش تقطيع کردن ابيات و استخراج وزن آنها بسيار مهم است و توصيه ميشود دانشآموزان به اين مباحث توجه کافي داشته باشند تا در سال تحصيلي آتي، مباحث درس قافيه و عروض را با سهولت و سرعت بيشتري فرا گيرند.
مطالب بخش دوم کتاب آرايههاي ادبي، شامل انواع قالبهاي شعر فارسي و افراد شاخص در هر يک اين قالبها، بهنوعي با درس تاريخ ادبيات و ادبيات فارسي در ارتباط است و به يادگيري و تثبيت مطالب آن دروس نيز کمک شاياني ميکند.