سلام به کنکوریهای عزیز🖐🖐
💢 در این درسنامه قراره متن و شکلهای کتابو بررسی کنیم و در کنارش یه نگاهی هم به سوالات کنکور و نهاییش بندازیمو کلی نکتۀ خفن یاد بگیریم.
نمونه سوال امتحان نهایی
مقدمه
برای اینکه یک مولکول گلوکز در تنفس هوازی بهطور کامل تجزیه شود و تمام انرژی نهفته در آن آزاد گردد، باید بهطور کامل به دیاکسید کربن و آب تبدیل شود. بخشی از این تجزیه در واکنشهای قبلی مثل گلیکولیز انجام شده، اما ادامهی این مسیر از طریق فرایندی به نام چرخهی کربس و در نهایت زنجیرهی انتقال الکترون دنبال میشود. این مراحل در درون میتوکندری صورت میگیرند و نقش کلیدی در تولید انرژی سلولی دارند.
چرخۀ کربس
برای اینکه مولکول گلوکز در تنفس هوازی به طور کامل تجزیه شود و تمام مولکولهای CO2 ساخته شود، بخشی از این فرایند در چرخه کربس انجام میگیرد. در این چرخه، مولکول استیل کوآنزیم A وارد واکنش میشود. ابتدا با یک مولکول چهارکربنی ترکیب شده و یک مولکول ششکربنی میسازد. سپس در طی چند مرحله، مولکول چهارکربنی دوباره تشکیل میشود و این چرخه ادامه پیدا میکند. در طول چرخه کربس، علاوه بر آزاد شدن CO2 ، مقدار کمی ATP و مولکولهای حامل الکترون تولید میشوند.
زنجیره انتقال الکترون
زنجیره انتقال الکترون مجموعهای از پروتئینها و مولکولهاست که در غشای درونی میتوکندری قرار دارند. وقتی NADH و FADH₂ الکترونهای خود را به این زنجیره میدهند، الکترونها به ترتیب از یک پروتئین به پروتئین دیگر منتقل میشوند. در پایان این مسیر، الکترونها با اکسیژن ترکیب شده و مولکول آب ساخته میشود.
همزمان با عبور الکترونها، پروتونها از درون میتوکندری به فضای بین غشایی پمپ میشوند. این عمل باعث ایجاد اختلاف غلظت پروتونها میشود. در نهایت پروتونها از طریق آنزیم ATP ساز به داخل میتوکندری بازمیگردند. این حرکت انرژی لازم را برای تبدیل ADP و فسفات به ATP فراهم میکند.
تنظیم تنفس یاختهای
یاختهها مقدار تولید ATP را بر اساس نیاز خود تنظیم میکنند.
اگر مقدار ATP کم باشد، واکنشها سریعتر انجام میشوند تا ATP بیشتری ساخته شود.
اگر مقدار ATP زیاد باشد، فعالیت آنزیمها کاهش مییابد و تولید ATP کمتر میشود.
به این ترتیب یاختهها از هدر رفتن مواد جلوگیری کرده و مصرف انرژی خود را هماهنگ با نیازشان تنظیم میکنند.
سوالات کنکور
۱۸3- چند مورد، در خصوص زنجیره انتقال الکترون موجود در بافت عضله تام انسان صحیح است؟
الف) فقط از مولکولهای حامل الکترون موجود در راکیره (میتوکندری) استفاده میشود.
ب) بخشی از مسیر رسیدن الکترونها از حاملین مختلف الکترون به پذیرندههای نهایی آن، مشترک است.
ج) فقط یونهای اکسید در ترکیب با پروتونهای بخش خارجی راکیره (میتوکندری)، آب را تشکیل میدهند.
د) انرژی لازم برای پمپ کردن پروتونها به فضای بین دو غشای راکیره (میتوکندری)، از مولکولهای حامل الکترون تأمین میشود.
1)1 2) 2 3)3 ۴)
۱۶۱- در هر یاخته غدّه سپردیس (تیرونید) انسان، بهمنظور تغییر محصول نهایی قندکافت (گلیکولیز) و ورود آن به چرخه کربس لازم است تا این محصول ابتدا ……………
۱) در راکیره (میتوکندری)، CO₂ تولید کند.
۲) در درون راکیره (میتوکندری)، به کوآنزیم A متصل شود.
۳) در ماده زمینه میان یاخته (سیتوپلاسم)، NADH بسازد.
۴) در غشای خارجی راکیره (میتوکندری)، ATP تولید نماید.
۲۷- مطابق با اطلاعات کتاب درسی، در راکیره (میتوکندری) یک یاخته فعال جانوری، بهدنبال دریافت e⁻2 و H⁺2 توسط مولکول پذیرنده، فرآوردهای تولید میشود. ویژگی مشترک این نوع فرآوردهها کدامیک از موارد زیر است؟
الف) در واکنش تبدیل مولکولهای درشت به مولکولهای کوچکتر مصرف میشوند.
ب) در طی مرحله قندکافت (گلیکولیز) نیز تولید میشوند.
ج) در محلهای متفاوتی از زنجیره انتقال الکترون بهوجود میآیند.
د) در ساختار خود اتم اکسیژن دارند.
۱) «الف» و «د» 2) «الف»، «ج» و «د» ۳) «ب» و «ج» ۴) «د»
۲۴- در خصوص فرایندهای تأمین انرژی از مولکولهای گلوکز که در یک یاخته ماهیچه اسکلتی فعال انسان میتواند رخ دهد، کدام مورد درست است؟
۱) آب، یکی از فرآوردههای واکنشهای نخستین مرحله از تنفس یاختهای و تخمیر لاکتیکی بهشمار میآید.
۲) با افزایش نسبت ADP به ATP ، از فعالیت آنزیمهای چرخه کربس کاسته میشود.
۳) تمام فرآوردههای حاصل از کاهش مولکولهای پیرووات، بهطور کامل تجزیه میشود.
۴) با تجزیه مولکولهای چهارکربنی، نوعی گاز تنفسی تولید میشود.
۴۳- در راکیره (میتوکندری) یک یاخته فعال جانوری، بهدنبال دریافتe⁻2 و H⁺2 توسط مولکول پذیرنده، فرآوردهای تولید میشود. ویژگی مشترک این نوع فرآوردهها کدام است؟
۱) در ساختار خود، اتم اکسیژن دارند.
۲) در طی مرحله قندکافت (گلیکولیز) نیز تولید میشوند.
۳) در محلهای متفاوتی از زنجیره انتقال الکترون بهوجود میآیند.
۴) در واکنش تبدیل مولکولهای درشت به مولکولهای کوچکتر مصرف میشوند.
🔮عضویت در کانال تلگرام کانون برترها🔮
🎇با آرزوی موفقیت🎇
