سلام دوستان!
در این مطلب خلاصه نکات درس یک جغرافیا یازدهم انسانی - معنا و مفهوم ناحیه - همراه با نمونه سوالات امتحانات نهایی سال 1403 و تستهای کنکور مرتبط با این مبحث را بررسی میکنیم.
محمدمهدی برزگر رتبه 36 کنکور انسانی 1401 دانشجوی حقوق دانشگاه شهیدبهشتی |
درس یک
معنا و مفهوم ناحیه
در این درس مفهوم ناحیه را بررسی میکنیم و با معیارهای مورد استفاده جغرافیدانان در ناحیه بندی آشنا میشویم.
ابتدا سوالات امتحان نهایی خرداد 1403 مربوط به این درس را باهم مرور میکنیم..
الف. گزینه مناسب را انتخاب کنید.
«خاک چرنوزیوم، پراکندگی صنایع و ویژگیهای بارشی» به ترتیب جزو کدام دسته از معیارهای ناحیه بندی محسوب می شوند؟
۱ ) طبیعی طبیعی انسانی
۲) طبیعی انسانی طبیعی
3) انسانی، انسانی طبیعی
۴) طبیعی، انسانی انسانی
ب. در جای خالی عبارت مناسب را بنویسید.
انتخاب معیارها و ملاکها برای تعیین حدود یک ناحیه به ...... و تحقیق جغرافیدان بستگی دارد.
پاسخ؛ الف. گزینه 2 ب. هدف مطالعه
هر مکان در روی زمین ویژگیهایی دارد و یکی از کارهای جغرافیدانان مطالعه «شباهتها و تفاوتها» میان مکانهاست. شباهتها و تفاوتهای میان مکانهای مختلف جغرافیایی از آن ناشی میشود که میان اجزا و پدیدههای هر مکان نوعی «پیوستگی و هماهنگی» وجود دارد که آن مکان را از سایر مکانها متفاوت و مجزا میسازد.
جنگل ناحیهای است پوشیده از درختان انبوه و متراکم و از نظر این ویژگی میان تمام نواحی جنگلی جهان شباهت وجود دارد.
در مقابل، بیابان ناحیهای است فاقد پوشش گیاهی و یا دارای پوشش گیاهی ضعیف.
بنابراین از حیث پوشش گیاهی بیابانها به هم شبیه هستند و در عین حال با جنگل ها تفاوت دارند.
تعریف ناحیه
ناحیه بخشی از سطح زمین است که ویژگیهای جغرافیایی، طبیعی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی همگون و خاصی دارد به طوری که با بخشهای مجاور خود متفاوت است.
ویژگیهای ناحیه
- ویژگی اصلی هر ناحیه وحدت و همگونی نسبی عناصر طبیعی و انسانی موجود در آن است.
- همچنین هر ناحیه به درجهای از همگونی رسیده است که از سایر بخشهای پیرامون خود متمایز میشود و با آنها تفاوت دارد.
در هر ناحیه ارتباطی قوی میان اجزا و پدیدهها وجود دارد و نوع فعالیت و شیوه زندگی ساکنان هر ناحیه در ارتباط با محیط طبیعی و ویژگیهای آن شکل میگیرد.
تعریف ناحیهبندی
وقتی یک محیط جغرافیایی را بر اساس معیارهایی به واحدهای کوچکتر تقسیم کنیم به طوری که هر واحد با واحد مجاور تفاوت داشته باشد، در واقع ناحیهبندی کردهایم.
اهداف ناحیه بندی
- شناخت بهتر و آسانتر مکانها
- علمی کردن مطالعات و تحقیقات
- برنامهریزی صحیح درباره مکانها
معیارهای ناحیه بندی
جغرافیدان برای تعیین حدود یک ناحیه از یک یا چند معیار استفاده میکند. این معیارها ممکن است طبیعی باشند یا انسانی.
جغرافیدان با توجه به این معیارها مرزها یا حدود هر ناحیه را روی نقشه رسم میکند و نواحی مختلف را روی نقشه نمایش میدهد.
ناحیه بندی کاری صرفا جغرافیایی است و بر اساس طرز تفکر و شیوه کار یک جغرافیدان صورت میگیرد.انتخاب معیارها و ملاکها برای تعیین حدود یک ناحیه به هدف جغرافیدان از مطالعه و تحقیق بستگی دارد.
معیارهای مربوط به عوامل طبیعی
این معیارها ناهمواریها، آب و هوا، پوشش گیاهی و خاک هستند.
بر اساس ویژگیهای عمده بارش، میانگین بارندگی سالانه، توزیع فصلی بارش و بالاترین میزان بارش روزانه، ایران به شش ناحیه بارشی تقسیم شده است.
بر مبنای این ویژگی ناحیه خزر غربی پر بارش ترین ناحیه ایران است و ناحیه داخلی ایران کمترین میزان بارش در سال را تجربه میکند.
نوع خاک نیز ناحیههایی متمایز از یکدیگر به وجود می آورد و بر نوع پوشش گیاهی و کشت نیز اثر می گذارد.
زیست بوم ها (بیومها) عبارتاند از نواحی طبیعی که هریک به سبب داشتن پوشش گیاهی و زندگی جانوری خاص از بقیه متمایز میشوند.
معیارهای مربوط به عوامل انسانی
این معیارها ممکن است شامل جمعیت، قومیتها ،دین، زبان، فرهنگ، نوع فعالیتهای اقتصادی و نظایر آن باشد.
ناحیه بندی بر اساس معیار انسانی (زبان)
در سوئیس ۴ زبان رسمی وجود دارد؛ آلمانی، فرانسه، ایتالیایی و رمانش.
ناحیه بندی بر اساس معیار انسانی فعالیت اقتصادی
در اروپا، نواحی صنعتی بیشتر در مرکز این قاره استقرار یافته اند.
ناحیه بندی بر اساس معیار انسانی دین و مذهب
در هندوستان، هر دین تقریبا قلمرو جغرافیایی خاصی را اشغال کرده است.
در انتها سوالات کنکور و منتخب آزمونهای سالهای گذشته مربوط به این درس را بررسی میکنیم..
پاسخ این سوالات را میتوانید در مطلب تحلیل سوالات درس یک جغرافیا یازدهم انسانی در سایت کانون از طریق این لینک مشاهده کنید.
همه جمله ها مفهوم درستی از تصویر روبه رو را بیان میکنند به جز (کنکور خارج کشور 1399) 
(۱) بر اساس طرز تفکر جغرافیدانان نواحی مختلفی در سطح زمین به وجود آمده است.
(2) جغرافی دانان با استفاده از یک یا چند معیار سطح زمین را ناحیه بندی می کنند.
(۳) همگونی عناصر طبیعی و انسانی در کانون ناحیه دیده میشود.
(۴) با گذشت زمان ممکن است وسعت نواحی تغییر کند.
کدام گزینه درباره ناحیه اطلاعات درستی به ما میدهد؟
(۱) تنها کار جغرافی دان مطالعه مکانها و شباهتها و تفاوتهای آنها با یکدیگر است.
(۲) ویژگی اصلی هر ناحیه ثبات و پایداری نسبی عناصر طبیعی و انسانی در آن است.
(۳) هر ناحیه جغرافیایی به درجه ای از دگرگونی رسیده است که از سایر بخشهای پیرامون متمایز میشود.
(۴) برای ناحیه که یکی از مفاهیم اصلی در دانش جغرافیاست تعاریف متعددی ارائه شده است.
در کدام گزینه ترتیب اعمال رعایت شده است؟
(۱) علمی کردن مطالعات و تحقیقات به جغرافیدان در تقسیم بندی سطح زمین کمک میکند.
(۲) جغرافی دانها بعد از مطالعه و برنامه ریزی سطح زمین را به واحدهای جغرافیایی تقسیم میکنند.
(۳) هر جغرافیدان برای برنامه ریزی صحیح ابتدا میبایست سطح زمین را به واحدهای جغرافیایی تقسیم کند.
(۴) شناخت بهتر هر مکان و مطالعه آن توسط جغرافی دان موجب تقسیم بندی سطح زمین میشود.
کدام گزینه به ترتیب پاسخ درست سوالات زیر است.
الف. چه تعداد از موارد زیر جزو عوامل انسانی ناحیه بندی اند؟
زبان - قومیت - دین - فرهنگ - جمعیت - فعالیت اقتصادی
ب. در کشور هند کدام ادیان به ترتیب بیشترین و کمترین تعداد پیروان را دارا میباشد؟
(1) سه - هندو، سیک
(۲) پنج - بودایی، اسلام
(3) چهار - بودایی، مسیحیت
(۴) شش - هندو، بودایی
با آرزوی موفقیت :)
محمدمهدی برزگر رتبه 36 کنکور انسانی 1401 |
