نکات تستی تنفس در جانوران تا شبکه هادی قلب-آزمون23دی-خوشنویسان

درود به همه بچه‌های دهم تجربی

من امیررضا حکمت‌نیا-دانشجوی پزشکی علوم پزشکی تهران هستم و توی این مطلب میخوایم باهم درسنامه نکته‌ای تستی از تنفس در جانوران و قلب تا پایان شبکه هادی مربوط به آزمون 23دی رو بررسی کنیم.

خب بریم که بررسی کنیم و نکات پنهان کتاب درسی رو یاد بگیریم. حتما نکات جدید رو یادداشت کن و منتظر آزمونک تستی هفته بعد باش:)

تنوع تبادلات گازی در جانداران

در یک سری از تک یاخته ای ها و جانورانی مانند هیدر تمامی سلول های بدن با محیط اطراف در تماس هستند و دستگاه ویژه ای برای تبادل گازها ندارند اما در یک سری از جاندارن روش های دیگری برای تنفس همچون نایدیسی و پوستی و آبششی و ششی مشاهده می‌شود.

نکات تنفس نایدیسی

1-    نایدیس ها لوله های منشعب و مرتبط به هم هستند که از طریق منافذی به بیرن راه دارند

2-    منفذ تنفسی در ابتدای نایدیس ها قرارا دارد

3-    انشعابات پایانی نایدیس ها در کنار تمامی یاخته های بدن قرار دارند

4-    تنفس نایدیسی در حشرات دیده میشود

5-    در حشرات دستگاه گردش مواد نقشی در انتقال گازهای تنفسی ندارد

نکات تنفس پوستی

1-    در زیر پوست این گونه جانوران مویرگ های خونی فراوان یافت میشود

2-    سطح پوست در این جانوران باید مرطوب نگه داشته شود

3-    این نوع تنفس در دوزیستان مشاهده میشود

نکات تنفس آبششی

1-    ساده ترین آبشش ها در ستاره دریایی دیده میشود که به صورت بجستگی های پراکنده پوستی میباشد

2-    در بقیه بی مهرگان آبشش به نواحبی خاصی از بدن میباشد و مانند ستاره دریایی پراکنده نیست

3-    این نوع روش تنفسی در ماهیان و نوزاد دوزیستان میباشد

4-     جهت حرکت خون در مویرگ ها و عبور آب در طرفین تیغه های آبششی برخلاف یکدیگر است و این سبب کارآمدی این دستگاه میشود

نکات مربوط به شکل تنفس آبششی

1-      سطح برجستگی های آبششی در ستاره دریایی توسط پوست پوشیده میشود

2-     در ستاره دریایی جهت تبادل گازهای تنفسی عبور آنها از دولایه سلول مشاهده میشود

3-    تبادل گازها در قسمت برامده برجستگی ها صورت میگیرد نه قسمت های پایینی آنها

4-     هر آبشش تشکیل شده از کمان های آبششی و رشته های آبششی می باشد

5-     در هر رشته آبششی چندین تیغه آبششی میباشد

6-     بین تیغه های آبششی مویرگ های خونی دیده میشوند

7-     کمان آبششی ومحل ورود و خروج رگ خونی میباشد

8-     مویرگ آبششی قرار گرفته بین دو سرخرگ میباشد که سرخرگ وردی حاوی خون تیره و سرخرگ خروجی حاوی خون روشن هستند

نکات مربوط به تنفس ششی

1-     در بی مهرگان خشکی زی همچون حلزون ها(نوعی نرم تن) دیده میشود

       *از انواع بی مهرگان خشکی‌زی میتوان به حشرات و حلزون اشاره کرد*

2-     بعضی از مهره داران(نه همه آنها) ساز و کارهایی جهت جریا نپیوسته هوای تازه وجود دارد که به آن ساز و کار تهویه ای گفته میشود

3-     دونوع سازوکار تهویه ای وجود دارد:1-پمپ فشار مثبت 2-پمپ فشار منفی

4-     پمپ فشار مثبت در قورباغه دیده میشود که با حالتی شبیه قورت دادن صورت میگیرد و با انقباض ماهیچه های حلق و دهان این جانور هممراه است

5-     در انسان سازوکار فشار منفی وجود دارد(مکش هوا)

6-     پرندگان به علت پرواز، نسبت به سایر مهره داران انرژی بیشتری مصرف میکنند و بنابر این به اکسیژن بیشتری نیاز دارند. پرندگان علاوه بر شش، دارای ساختارهایی به نام کیسه های هوادار هستند که کارایی تنفس آنها را نسبت به پستانداران افزایش میدهد. این کیسه ها سبب ذخیره گازها میشوند

نکات مرتبط با دستگاه تنفس پرندگان و قورباغه

1-      در پرندگان 9 کیسه هوادار وجود دارد که به دو دسته جلویی و عقبی تقسیم بندی میشوند(5تا جلویی و 4 تا عقبی)

2-     یکی از کیسه های هوایی جلویی بین سمت چپ و راست مشترک است

3-    در هیچ یک از کیسه های هوایی تبادل گازها با خون صورت نمی‌گیرد

4-     اندازه کیسه های جلویی از عقبی کوچکتر می‌باشد

5-     در پرندگان نای قبل از کیسه های هوایی منشعب می‌شود

6-     در هنگام فرایند دم در قورباغه بینی باز می‌باشد و ماهیچه های حلق و مری منقبض نیست اما در هنگام بازدم برعکس است

گردش مواد در بدن: قلب

1-      در کل به قلب انسان 9 رگ اصلی متصل است که شامل 3 سیاهرگ متصل به دهلیز راست شامل بزرگ سیاهرگ زیرین و زبرین و کرونری می‌باشد و 4 سیاهگ ششی متصل به دهلیز چپ و یک سرخرگ آئورت متصل به بطن چپ و یک سرخرگ ششی متصل به بطن راست

2-     قطور ترین بخش قلب بطن چپ می‌باشد

3-    قطر دهلیز راست از چپ بیشتر است

4-     در قلب دو نوع گردش خون دیده می‌شود شامل عمومی و ششی که در گردش خون عمومی خون تسویه شده چس از عبور مجدد از قلب به کل بدن فرستاده می‌شود و در گردش خون ششی خون جمع آوری شده از بدن پس از عبور از قلب به شش‌ها فرستاده می‌شود تا تسویه شوند

5-     خون موجود در سیاهرگ ششی روشن می‌باشد چون حاوی اکسیژن زیادی هست و برخلاف دیگر سیاهرگ های بدن رنگ آن تیره نیست

6-     خون موجود در سرخرگ ششی تیره است و برای تبادل اکسیژن و کربن دی اکسید به سمت ریه فرستاده می‌شود

7-    یک سرخگ ششی به قلب متصل است نه سرخرگ های ششی

8-    سرخرگ ششی پس از خروج از قلب به دو انشعاب تبدیل میشود یکی به سمت شش راست و دیگری به سمت شش چپ

9-     طول سرخرگ ششی سمت چپ از راست کوتاه تر است

10-   انشعاب سمت راست سرخرگ ششی از زیر قوس آئورت و بزرگ سیاهرگ زبرین عبور می‌کند

11-   *سیاهرگی که مستقیما به قلب باز نمی‌گردد=سیاهرگ باب*

تامین اکسیژن و مواد غذایی قلب

خونی که از درون قلب عبور می‌کند نمی‌تواند نیازهای تنفسی و غذایی قلب را برطرف کند .به همین دلیل ماهیچه قلب با رگ‌های ویژه‌ای به نام سرخرگ‌های تاجی (کرونری) که از آئورت منشعب شده اند تغذیه می‌شود. این رگ‌ها پس از رفع نیاز یاخته های قلبی با هم یکی می‌شوند و به صورت سیاهرگ تاجی به دهلیز راست متصل می‌شوند. بسته شدن این سرخرگ‌ها توسط لخته یا سخت شدن دیواره آنها (تصلب شرایین) ممکن است باعث سکته قلبی شود؛ چون در این حالت به بخشی از ماهیچه قلب، اکسیژن نمی‌رسد و یاخته های آن می‌میرند

*LDL احتمال سکته قلبی را افزایش میدهد*

نکات تصویر دریچه های قلب

1-    جلویی ترین و کوچک ترین دریچه: دریچه ابتدای سرخرگ ششی

2-    بزرگ ترین وعقبی ترین دریچه: دریچه سه لتی

3-    دریچه بین دهلیز چپ و بطن چپ میترال یا دولتی می‌باشد و دریچه بین دهلیز راست وبطن راست سه لتی نام دارد

4-    دریچه های ابندای سرخرگ آئورت و سرخرگ ششی از 3 قطعه تشکیل شده اند اما آویخته نمی‌باشند

5-    باز و بسته شدن دریچه ها به علت ساختار آنها و تفاوت فشار بین آنها می‌باشد و با بسته شدن خود مانع بازگشت خون به بخش قبلی خود می‌شوند

6-    هنگام انقباض بطن ها دریچه های دهلیزی بطنی بسته می‌شوند و دریچه های سینی باز می‌شوند

7-    ساختار دریچه ها شامل بافت پوششی میباشد که نوعی بافت پیوندی دراستحکام آن نقش دارد

8-    سرخرگ کرونری در بالای دریچه سینی آئورت منشعب می‌شود

9-    در هنگام انقباض بطن ها بیشترین فشار روی دریچه میترال می‌باشد

10- دریچه‌ها ماهیچه ندارند پس استفاده از لفظ انقباض دریچه ها اشتباه است

صداهای قلب:

1-     در پی سته شدن دریچه های قلبی می‌باشد و نوع صدا داریم صدای اول طولانی تر و گنگ تر مربوط به بسته شدن دریچه های دهلیزی بطنی می‌باشد و صدای دوم کوتاه تر و واضح تر است به علت بسته شدن دریچه های سینی در انتهای انقباض بطن ها

2-     صداهای غیر عادی میتواند نشان دهنده بیماری باشد مانند: اختلال در ساختار دریچه ها بزرگشدن قلب یا نقص مادرزادی مثل کامل نشدن دیواره میانی حفره های قلب ممکن است صداهای غیرعادی شنیده شود

نکات ساختار بافتی قلب

1-      دیواره قلب سه لایه دارد شامل دورن شامه و میوکارد و برون شامه

2-     درون شامه تشکیل شده از بافت پوششی سنگ فرشی تک لایه می‌باشد و در تشکیل دریچه های قلب نقش دارد

3-    لایه میانی(میوکارد) ضخیم ترین لایه محسوب می‌شود ک عمدتا از سلول های ماهیچه ای تشکیل شده است مابین این سلول های ماهیچه ای نوعی بافت پیوندی وجود دارد که سبب استحکام دریچه های قلب می‌شود

4-     بیشتر سلول های ماهیچه ای لایه میانی به این بافت پیوندی متصل هستند

5-     بیرونی ترین لایه دیواره قلب برون‌شامه است. این لایه روی خود برمی گردد و پیراشامه را به وجود می آورد.برون شامه و پیراشامه از بافت پوششی سنگفرشی و بافت پیوندی متراکم تشکیل شده اند. بین برونشامه و پیراشامه فضایی وجود دارد که با مایع پر شده است. این مایع ضمن محافظت از قلب، به حرکت روان آن کمک میکند

6-     ضخامت پیراشامه از برون شامه بیشتر است

ساختار ماهیچه ای قلب

1-      ماهیچه قلبی مخطط است و از این نظر شبیه ماهیچه اسکلتی می‌باشد و از نظر فعالین شبیه ماهیچه صاف غیر ارادی می‌باشد

2-     بیشتر سلول های ماهیچه قلب تک هسته ای هستند امما بعضی از آنها دو هسته ای می‌باشند

3-    سلول های ماهیچه ای قلب منشعب هستند یعنی با یکدیگر ارتباط دارند و این سبب می‌شود تا در هنگام انقباض و استراحت به صورت توده واحد عمل کنند

4-     در محل اتصال بین دهلیز ها و بطن ها بافت پیوندی عایق وجود دارد و در اینجا صفحات بینابینی وجود ندارد و همین مورد سبب میشود تا انقباض دهلیز ها و بطن ها همزمان صورت نگیرد

نکات شبکه هادی قلب

1-      بعضی از یاخته های قلب ویزگی های دارند که سبب انقباض و استراحت خود به خودی قلب میشوند و الزاما نیاز پیام مستقیم از مغز ندارند 

2-     شبکه هادی تشکیل شده از دو گره و تعدادی دسته تار میشود

3-    گره اول(پیشاهنگ) در دیواره پشتی دهلیز راست و در زیر منفذ بزرگ سیاهرگ زبرین قرار دارد و شروع کننده ضربان قلب است و اندازه آن بزرگ تر

4-     گره دوم سینوسی دهلیری در دیواره پشتی دهلیز راست و پشت دریچه سه لتی قرار دارد

5-     ارتباط بین دو گره توسط 3 دسته تار صورت میگیرد

6-     یک دسته تار به سمت دهلیز چپ میرود

7-    یک دسته تار هم از گره دوم به سمت دیواره بین دو بطن میرود که بین دو دیواره به دو شاخه تقسیم میشود و تا دو انتهای بطن میرود و سپس به سمت بالا می آید و عصب دهی بطن ها را انجام میدهد

8-    شبکه هادی از جنس ماهیچه قلبی میباشد نه عصبی

9-    رسیدن پیام از گره اول به دوم کمی با تاخیر صورت میگیرد نه بلافاصله

خب این درسنامه نکته محور هم تموم شد

روز دوشنبه  هم یه درسنامه تستی دیگه براتون قرار میدم تا مسلط بشی

منتظر آزمونک تستی شنبه بعدی باش

بدرود