سلام کانونی های عزیز👋
در این مطلب قصد داریم به مبحث گوارش صفحات 20 و 21 کتاب درسی بپردازیم.
قبل از خواندن این مطلب ، مطلب مربوط به گوارش بخش اول را در اینجا مطالعه کنید.
 | حسین سلیمانی رتبه 340 منطقه 1 کنکور تجربی 1404 پزشکی دانشگاه ایران |
🔴ویژگی های درسنامه🔴
1- درسنامه کامل به همراه نکات تستی
2- بررسی شکل های مهم کتاب
3-دارای پنج تست شناسنامه دار
4-پاسخنامه کلیدی تست ها در انتهای مطلب
5-سوالات نهایی مبحث و پاسخنامه
ابتدا سوالات نهایی این مبحث رو بررسی میکنیم:
بریم سراغ درسنامه کامل این بخش😎
گوارش غذا
✅ گوارش در دستگاه گوارش به دو صورت مکانیکی و شیمیایی صورت میگیرد.
✅ در گوارش مکانیکی مواد با اعمال تغییرات فیزیکی به اندازه های کوچک تر خرد میشوند .
✅ در گوارش شیمیایی مولکول های بزرگ طی فرایند های شیمیایی به مولکول های کوچکتر تبدیل میشوند.
گوارش در دهان
✅بزاق در دهان ترشح میشود و گوارش شیمیایی کربوهیدرات ها را در دهان آغاز میکند.
✅ بزاق ترکیبی لاز آب، یون ها، آنزیم ها و موسین است.
عملکرد های ماده مخاطی:
1️⃣ ذرات کوچک غذا را به هم میچسباند و توده غذایی لغزنده ای درست میکند.👈دیواره لوله را از خراشیدگی حفظ و بلع را امکان پذیر میکند.
2️⃣ روی لایه مخاطی لوله گوارش را میپوشاند.👈 دیواره لوله را از آسیب شیمیایی ناشی از اسید و آنزیم حفظ میکند.
بررسی شکل غدد بزاقی
جدول مقایسه غدد بزاقی
بلع
🧐 توضیح مفصل فرایند بلع:
1️⃣ ابتدا با فشار زبان توده غذایی لغزنده به سمت حلق رانده میشود.
2️⃣با ورود توده غذایی به حلق ، ماهیچه حلق گشاد شده و باعث تحریک گیرنده ها میشود.
3️⃣ در اثر وزن توده غذایی برچاکنای پایین میرود و حنجره به سمت بالا می آید و راه نای را سد میکنند.
4️⃣ با ورود توده غذایی به حلق ، ماهیچه حلق گشاد شده و باعث تحریک گیرنده ها میشود.
5️⃣ سپس پیام انقباض به ماهیچه حلق رسیده و ماهیچه حلق منقبض میشود تا حرکت کرمی آغاز شود.
6️⃣ با فشار ماهیچه حلق و شروع حرکت کرمی توده غذایی راهی ندارد جز آنکه به داخل مری برود.
7️⃣ حرکت کرمی در مری ادامه میابد تا توده غذایی به کاردیا میرسد در این زمان کاردیا شل میشود و توده غذایی به معده وارد میشود.
💣 نکته مهم: بلع بصورت ارادی ( فشار زبان) آغاز میشود و سپس بصورت غیر ارادی ادامه میابد.
💣 نکته مهم : غدد مری در لایه مخاطی قرار دارند و ماده مخاطی ترشح میکنند تا حرکت کرمی تسهیل شود و دیواره از آسیب فیزیکی و شیمیایی حفظ شود.
معده
1️⃣ محل اتصال مری به معده پایین تر از بالاترین قسمت معده است.
2️⃣ معده برخلاف باقی قسمت های لوله دارای سه آرایش ماهیچه صاف است که به ترتیب از داخل به بیرون موربی حلقوی و طولی هستند.
3️⃣ معده دارای چین خوردگی های موقت است ( برخلاف روده باریک که چین های همیشگی دارد.) که هنگام ورود توده غذایی باز میشوند.
4️⃣ چین خوردگی های معده بزرخلاف چین خوردگی های روده باریک نامنظم هستند.
5️⃣ معده دارای دو انحنا در بالا و پایین خود است. منحنی بالایی کوچکتر از منحنی پایینی است.
6️⃣ قطر روده باریک از مری بیشتر است.
7️⃣ معده بخش کیسه ای شکل لوله گوارش است و مواد را برای مدتی انبار میکند.
گوارش در معده
گوارش در معده توسط حرکات و شیره معده صورت میگیرد در نتیجه گوارش در معده مخلوط همگنی از مواد بنام کیموس تشکیل میشود در ادامه بنداره پیلور شل و کیموس به تدریج وارد ابتدای روده باریک( دوازدهه) میشود.
شیره معده
یاخته های پوششی سطحی معده در بافت پیوندی زیرین خود فرو میروند و حفره های معده را میسازند. این حفره ها به غده های معده ختم میشوند که ترشحات این غده ها شیره معده را شکل میدهد. انواع سلول های غده معده شامل سلول های اصلی ، سلول های ترشح کننده ماده مخاطی و سلول های کناری میشوند.
💣 نکته مهم: غدد معده در لایه مخاطی دیواره لوله گوارش قرار دارند.
💣 نکته مهم: در حفره تنها یاخته های پوششی سطحی قرار دارند.
💣 کته مهم: در غده یاخته پوششی سطحی یافت نمیشود.
💣 نکته مهم: ترشحات غده از حفرات میگذرند و سپس به درون معده وارد میشوند.
🧐 پپسینوژن نام کلی پیشساز پروتئازهای معده است.پپسینوژن ابتدا غیرفعال است. سپس با تاثیر HCLبر آن به پپسین (حالت فعال) تبدیل میشود.پپسین نیز بر پپسینوژن اثر میگذارد و آن را به پپسین تبدیل میکند.
🧐 اکتور داخلی معده از ویتامین B12 در برابر اسید معده محافظت میکند. فاکتور داخلی معده برای ورود این ویتامین به سلول های روده باریک ضروری است.
ویتامین B12 برای تولید گویچه قرمز خونی در مغز استخوان لازم است.
محافظت از معده
🧐 یاخته های پوششی مخاط معده و یاخته های ترشح کننده ماده مخاطی در غدد معده ماده مخاطی فراوانی ترشح میکنند که بصورت لایه ژله ای چسبناکی روی مخاط معده را میپوشاند. یاخته های پوششی سطحی علاوه بر ماده مخاطی بی کربنات نیز ترشح میکنند که باعث قلیایی شدن لایه ژله ای و جلوگیری از آسیب اسید میشود. به این ترتیب سد محکمی در برابر اسید و آنزیم معده فراهم میشود و مخاط معده را حفظ میکند.
💣 نکته مهم: یاخته ترشح کننده ماده مخاطی بی کربنات ترشح نمیکند.
💣 نکته مهم: بیکربنات جزء ترشحات حفره و سطح مخاط است و غدد معده بی کربنات ترشح نمیکنند.
جدول مقایسه سلول های غده
در ادامه 🟣 پنج تست شناسنامه دار 🟣از این مبحث آورده شده، پاسخنامه کلیدی در انتها آورده شده است.
🔵عضویت در کانال تلگرامی کانون برتر ها🔵
