این مطلب شامل درسنامه با 5 تست چالشی از کتاب سه سطحی ادبیات ، مبحث وابسته وابسته می باشد.
در قسمت ضمیمه فایل درسنامه به همراه پاسخ تشریحی سوالات قرار داده شده است.
این مطلب توسط مهدی ضیائی تهیه شده است.
* گروه برترهای کانون *
انواع وابسته وابسته
ممیّز
ممیّز همان واحد شمارش است که به عنوان یکی از وابستههای وابسته شناخته میشود. در این جور مواقع حتماً قبل از آن یک صفت پیشین به کار میرود.
برای مثال در گروه اسمی «دو تخته قالی» واژة «تخته» به عنوان ممیز به کار رفته است و چون وابستة صفت قبل از خود است، وابستة وابسته به حساب میآید.
......................................................................... منبع: سهسطحی ادبیات، 5/11/97
239- کدام گزینه «ممیّز» ندارد؟
1) مدان مر خصم را خُرد ای برادر / که سوزد عالمی یک ذرّه آذر
2) آن سفرد کرده که صد قافله دل همره اوست / هر کجا هست خدایا به سلامت دارش
3) گوش اگر داری، در این بستانسرا، هر غنچهای / میکند با صد زبان تلقین خاموشی تو را
4) ز من تا صبر صد فرسنگ راه است / ولی من پای فرسنگی ندارم
قید صفت
قیدهای صفت، قبل از یک صفت میآیند و میزان آن را دقیقتر نشان میدهند.
مثال: امتحان بسیار سخت
قید صفت
صفت صفت
صفتهای صفت در مقولة رنگها هستند. وقتی که میخواهیم نوع یک صفت را دقیقتر مشخص کنیم از صفتِ صفت استفاده میکنیم.
مثال: ماشین سبز متالیک
صفت صفت
مضافالیهِ مضافالیه
زمانی که یک اسم وابستة اسم قبل از خود میشود به نحوی که اسم اول، مضافالیه و اسم دوم وابستة آن باشد به اسم دوم، مضافالیهِ مضافالیه میگوییم.
مثال: ماشین پسرِ من
مضافالیهِ مضافالیه
......................................................................... منبع: سهسطحی ادبیات، 5/11/97
261- «وابستة وابسته» در همة مصراعها بهجز ... وجود دارد.
1) آیینة نگاهت، پیوند صبح و ساحل
2) یک کربلا شکوه به چشمت نهفته است
3) دیروز در غربت باغ من بودم و یک چمن داغ
4) آنجا در آن برزخ سرد، در کوچههای غم و درد
صفتِ مضافالیه
اگر یک صفت وابستة مضافالیه شود به آن صفت مضافالیه میگوییم. این صفت هم میتواند پیشین باشد و هم پسین.
مثال: ماشین مرد پولدار
صفت مضافالیه
ماشین این مرد
صفت مضافالیه
......................................................................... منبع: سهسطحی ادبیات، 30/9/97
284- نوع وابستة مضافالیه در کدام گزینه متفاوت است؟
1) «نمایه»، دسترسی زود و آسان را به اطلاعات نقد و گفتوگو با انواع جستوجوهای پیشرفته فراهم میکند.
2) تدوین مراجع گوناگون کار پژوهش را برای محققان بسیار آسان نموده است.
3) من بعد از خواندن این مطلب متوجه شدم که دنیا عجیب فراموشکار است. بیست سی سال پیش چه کار کرده که امروز اصلاً به خاظر نمیآورد.
4) جریان نگارش سرگذشتنامه از گذشته تاکنون در ادبیات فارسی رواج داشته است.
......................................................................... منبع: سهسطحی ادبیات، 20/4/99
242- در کدام گزینه نوع «وابستة وابسته» متفاوت است؟
1) باید که سری در نظرش هیچ نیرزد / آن کس که نهد در طلب وصل تو پایی
2) مبر ظن کز سرم سودای عشقت / رود تا بر زمینم استخوان هست
3) از بوی تو در تاب شود آهوی مشکین / گر باز کنند از شکن زلف تو تابی
4) هر کسی را دل به صحرایی و باغی میرود / هر کس از سویی به در رفتند و عاشق سوی دوست
......................................................................... منبع: سهسطحی ادبیات، 15/1/99
263- در متن زیر چند «وابستة وابسته» وجود دارد؟
«نالههای گریهآلود آن امامِ راستین را که همچون این شیعة گمنام و غریبش در کنار آن مدینة پلید و در قلبِ آن کویر بیفریاد سر در حلقوم چاه میبُرد و میگریست.»
1) شش 2) پنج 3) هشت 4) هفت
پاسخ ها
239-گزینة «3».................................................................................................................................................
ممیّز، واحد شمارشی است که میان عدد و معدود (صفت شمارشی و موصوفش) میآید. در گزینههای «1، 2 و 4» برای کلمات «آذر (آتش)، دل و راه»، واژههای «ذرّه، قافله و فرسنگ» به عنوان ممیّز آورده شده است و در وسط عدد و معدود هم آمده است.
در گزینة «3»، نثر مستقیم جمله چنین است:
«با صد زبان، به تو خاموشی را تلقین میکند.»
اولاً «زبان» میان عدد و معدود نیامده و واحد شمارشی نیست.
ثانیاً به طور کلّی «تلقین» به ممیّز نیاز ندارد.
261-گزینة «4».................................................................................................................................................
«وابستة وابسته» ندارد.
واژههای «سرد»، «غم» و «درد» وابستة پسین هستند.
تشریح گزینههای دیگر
گزینة «1»: آیینة نگاهت: آیینه (هسته)، نگاه (وابستة هسته) مضافالیه، ـَ ت (وابستة وابسته) مضافالیه مضافالیه
گزینة «2»: یک (صفت شمارشی وابسته) کربلا (ممیز وابستة وابسته) شکوه (هسته)
گزینة «3»: یک (صفت شمارشی وابسته) چمن (ممیز وابستة وابسته) داع (هسته)
284-گزینة «4».................................................................................................................................................
«سرگذشتنامه» در گروه اسمی «جریان نگارش سرگذشتنامه» مضافالیه مضافالیه است، اما واژههای «پیشرفته» در گزینة «1»، «گوناگون» در گزینة «2» و «این» در گزینة «3» همگی صفت مضافالیه هستند.
242-گزینة «4».................................................................................................................................................
در گزینة «4»، «هر» صفت مضافالیه است ولی در سایر گزینهها مضافالیه مضافالیه وجود دارد.
گزینة «4»: هر کسی را دل = دل هر کسی ← «هر» صفت مضافالیه است.
تشریح گزینههای دیگر
گزینة «1»: طلب وصل تو ← «تو» مضافالیه مضافالیه است.
گزینة «2»: سودای عشقت ← «ت» مضافالیه مضافالیه است.
گزینة «3»: شکن زلف تو ← «تو» مضافالیه مضافالیه است.
263-گزینة «1».................................................................................................................................................
بهترتیب:
«آن» صفت مضافالیه / «راستین» صفت مضافالیه / «آن» صفت مضافالیه / «پلید» صفت مضافالیه / «آن» صفت مضافالیه / «بیفریاد» صفت مضافالیه
