- براي ساعت مطالعه: همهي گروهها بايد براي حداقل 42 ساعت در هفته هدفگذاري کنند و اگر به اين حد نرسند اين ساعت را هر هفته با شيب 30% افزايش دهند.
- براي کيفيت: امتحانات مدرسه و مهمتر از آن ضريب رشد ميتواند براي سنجش کيفيت مطالعهي مؤثر باشد.
- براي تراز: با کمک جدول چندتا از دهتا و ارزيابي در درازمدت، ميتوان براي تراز هدفگذاري کرد.
براي رسيدن به هر کدام از اين اهداف چندين راه وجود دارد:
افزايش ساعت مطالعه:
- گام اول، شناخت خود و تواناييهاي خود است. کارنامهي تحصيلي بهترين راهنما براي شناخت خود واقعي است. براي شناخت تواناييهاي خود نيز ميتوان از دفتر برنامهريزي استفاده کرد. دانشمندان دريافتهاند که هر کاري که 21 روز به صورت مداوم انجام شود، به «عادت» تبديل ميشود. بعد از پر کردن دفتر برنامهريزي به مدت 3 هفته ميتوانيد برحسب توانايي واقعي خود براي هفتههاي بعد برنامهريزي کنيد.
- عوامل مزاحم مانند تلويزيون، تلفن، دوستان، کلاسهاي زياد و غير ضروري را از برنامهتان حذف کنيد.
- خواب شب در تنظيم برنامهي شما بسيار مؤثر است. بين 6 تا 8 ساعت خواب مناسب در شب، به شما در طول روز انرژي بسيار زيادي براي اجراي برنامهها ميدهد. از ساعت خواب خود کم نکنيد، بلکه ياد بگيريد از ساعات بيداري خود استفادهي مفيد داشته باشيد. نيمساعت خواب بعدازظهر بسيار مفيد است. ابن سينا اين خواب را قيلوله مينامد و در رسالهي پزشکياش ميگويد خواب قيلوله، ناراحتي و خستگي را به طور کلي «زايل» ميکند.
- تغذيهي مناسب و 3 روز در هفته ورزش سبک، به حفظ شادابي شما کمک ميکند.
- با علاقه درس بخوانيد. وقتي ساعت مطالعه و تمرين زياد شود، حس اجبار و کسالت، به تدريج، به علاقه به رقابت و برتر شدن بدل ميشود.
بهبود کيفيت:
- هيچ چيز مثل تعادل در درس خواندن، تراز شما را بهبود نميبخشد. کليد اصلي تعادل، رعايت 30 درصد عمومي و 70 درصد اختصاصي است. مثلاً شما هفتهي قبل 25 ساعت درس خواندهايد و قصد داريد اين هفته 30 ساعت درس بخوانيد. 70 درصد اين ساعت مطالعاتي 21 ساعت ميشود. پس مجموع ساعت مطالعهي درسهاي اختصاصي شما، 21 ساعت و در نتيجه مجموع ساعتهاي درسهاي عمومي شما 9 ساعت ميشود. بعد از اينکه با توجه به ضرايب، ساعت مطالعهي هر درس را پيدا کرديد، اعداد بهدستآمده براي هر درس را در ستون پيشبيني دفتر برنامهريزي يادداشت کنيد. براي اجراي اين روش از پشتيبان خود کمک بخواهيد.
- درست خواندن: براي عموميها ابتدا کتاب درسي را عميق بخوانيد و در 2 تا 3 روز آينده، از آن تست بزنيد. بعد از تست زدن، دوباره درس قبلي را مرور کنيد و بعد قسمت جديد را بخوانيد. براي اختصاصيها ابتدا کتاب درسي را بخوانيد. بعد مسائل تشريحي آخر هر مبحث را حل کنيد. سپس مسائل امتحان نهايي را از کتاب دوسالانه تمرين کنيد. بعد از اين کارها تست بزنيد به اين صورت که ابتدا از تستهاي آن فصل تعداد زيادي تست به صورت آموزشي حل کنيد و در مرحلهي بعد، به صورت زماندار تست بزنيد.
- يادتان باشد توانايي افراد در درسهاي مختلف يکسان نيست. اگر با خواندن يک درس طي دو هفته نتيجهي دلخواه نگرفتيد، تلاش ويژهاي براي آن درس داشته باشيد.
- ادبيات و رياضي در جابهجايي رتبه و تراز شما نقش اساسي دارند. براي اين درسها برنامهريزي دقيق داشته باشيد.
- نکتهي مهم براي کساني که ميخواهند برتر باشند: درسهايي را که بقيه نميخوانند، شما بخوانيد! مباحثي مانند نظريهي اعداد در درس گسسته، حرکتشناسي در فيزيک و عربي مباحثي هستند که اغلب دانشآموزان در آنها مشکل دارند و آنها را از برنامهي درسي خود حذف ميکنند. شما آنها را خوب بخوانيد!
بهبود تراز:
بهبود تراز به عواملي که گفته شد بستگي دارد؛ ولي سعي کنيد در هر آزمون دستکم 100 واحد افزايش تراز داشته باشيد. با برنامه درس بخوانيد. فکر کنيد و بسنجيد چه کاري بايد انجام دهيد تا بتوانيد يک قدم به هدف خود نزديکتر شويد. از پشتيبان خود بخواهيد کارنامهي شما را هر بار به صورت کامل تحليل کند و بر اساس نمرههاي بهدستآمده به شما تمرين دهد.
چند گام اساسي و کلي براي بهبود تراز:
- افزايش ساعت مطالعه
- افزايش کيفيت با رعايت تعادل مطالعه
- تسلط بيشتر بر درسهاي اصلي رشتهي خودتان
بيشترِ دانشآموزان از اين شکايت دارند که زياد تست ميزنند ولي در جلسهي آزمون، سؤالها براي آنها آشنا نبوده يا اينکه سرعت آنها بسيار کم است. نکتهاي که از آن غفلت شده، تشريحي حل کردن، قبل از تست زدن است. حل سؤالات کتاب و بعد از آن حل مسائل امتحانات نهايي، کليد طلايي است. تا وقتي تشريحي حل نکنيد، مطلب درسي را به طور عميق ياد نميگيريد و تسلط بر درس پيدا نخواهيد کرد. سرسري خواندن کتاب درسي و بعد از آن حل تست زياد، هيچ کمکي به شما نميکند، بلکه سر جلسهي آزمون در دام آموزشي خواهيد افتاد!
- عمومي خواندن به راحتي تراز شما را بالا ميبرد. اغلب دانشآموزان از اين نکتهي ساده غافل هستند و ترجيح ميدهند زمان خود را با خواندن درسهايي مثل رياضي و فيزيک پر کنند. دو دانشآموز در درسهاي اختصاصي کاملاً با هم يکسان هستند ولي يکي از آنها عموميها را کمي بهتر از ديگري ميخواند. با همين کار رتبهي او چندين برابر از ديگري بهتر خواهد شد. يادتان باشد همانطور که خواندن درسي که بقيه نميخوانند رتبهي شما را بهبود ميبخشد، نخواندن درسي که همه آن را ميخوانند، رتبهي شما را نابود خواهد کرد!
- تست زدن به صورت زماندار: با استفاده از تکنيکهاي ضربدر و منها و دو خودکار، رکورد تستزني خود را بهبود بخشيد. الان بهترين زمان براي شروع است. بايد آنقدر تمرين کنيد که در پايان ارديبهشت، مشکلي در کمبود وقت نداشته باشيد.
- مرور، بسيار مهم است و اغلب انجام نميشود. دليل اصلي زدن تستهاي شکدار علاوه بر نداشتن تسلط، نداشتن مرور کافي روي خواندههاست. ميتوانيد نيمساعت پاياني هر شب به مرور درسها و نکتههاي جمعآوريشده در آن روز بپردازيد. يادتان باشد اگر يک کتاب را چندين بار مرور کنيد چندين برابر بهتر از وقتي که چند کتاب تست و کمکدرسي را به صورت ناقص مرور کردهايد نتيجه ميگيريد.
2- حرکت در مسير:
- بعد از انجام هدفگذاري و حرکت در مسير بهبود وضعيت خود، گام اصلي، همراه بودن با برنامهي راهبردي است. برنامهي راهبردي کانون سالهاست که همراه و عامل پيشرفت نسلهاي مختلف داوطلبان کنکور است. نکتهي اصلي فقط برنامهاي بودن آن نيست، بلکه رويکردي است که باعث آرامش ذهني داوطلبان ميشود. بايد سعي کنيد از برنامهي راهبردي جا نمانيد. سعي کنيد کار اصلي را هفتهي اول انجام دهيد. اين کار مخصوصاً براي درسهاي اختصاصي رياضي و فيزيک، خيلي مهم است. اگر خواندن رياضي را به هفتهي دوم موکول کنيد، در صورت داشتن اشکال درسي، فرصت بهبود و رفع آن را نخواهيد داشت. سعي کنيد در هفتهي اول اين درسها را درک و تثبيت کنيد تا در هفتهي دوم فرصت تسلط پيدا کردن را داشته باشيد.
- غيبت نکنيد. هر سال بهترين نتيجهها را داوطلباني ميگيرند که کمترين غيبت را دارند. داوطلب برتر ميداند برنامهي معمولي و سادهاي که اجرا شود و به آن پايبند باشد، هزاران بار بهتر از بينقصترين برنامهاي است که اجرا نشود! به هدف خود پايبند بمانيد.