مبحث آزمون : درس 1 ادبيات و زبان فارسي3
گزيده ي نکات :
الگوهاي هجايي
ا) صامت+ مصوت: ما، مو
2) صامت+ مصوت+ صامت: مار،آب
3) صامت+ مصوت+ صامت+ صامت: کارد،گُفت، دَرد
نتيجهگيري:
1- در زبان فارسي هيچ گاه در ابتداي هجا مصوت قرار نميگيرد، بنابراين در واژههايي مانند آب،اُردک،اسم و... در ابتداي واژه، همزهي آغازي(ء) وجود دارد.
*آب¬ ء/ ا/ ب/¬ 3 واج
*اُردک ¬ ء/-ُ/ ر/ د/ -َ/ک ¬6 واج
*اسم ¬ ء/-ِ/ س/ م ¬ 4 واج
2- واج دوم هر هجا مصوت است.
3- در هر هجا فقط يک مصوت بهکار ميرود.(بنابراين تعداد هجا برابر است با تعداد مصوت)
برخي نکات کليدي
واجهايي که تشديد دارند، دو واج محسوب ميشوند.
واجها همانگونه که تلفظ ميشوند، نوشته ميشوند.
پرسش
الگوي هجايي واژههاي زير را مشخص کنيد.
«خواهر، خويشتن، مدّت،آسِمان، اجرام، هسته، آسايش»
قواعد ترکيب:
|
مثال |
تعريف |
قواعد ترکيب |
|
پچش ، وتد (کاربرد نادرست ) |
واج هايي که واج گاه مشترک و نزديک به هم دارند نمي توانند بي فاصله در کنار هم قرار بگيرند. |
قواعد واجي |
|
« آباد زمين اين » (کاربرد نادرست ) |
کمک مي کنند ازترکيب تکواژها يا واژه هاي مناسب گروه هاي اسمي ،قيدي و فعلي توليد کنيم . |
قواعد هم نشيني |
|
تو او را ديدم . (کاربرد نادرست) «عدم مطابقت نهاد و فعل» |
صافي بسياردقيق که جمله ها را قبل از توليد بررسي مي کند و درصورتي که مطابق معيارهاي زبان باشد ، اجازه توليد آن ها را ميدهد . |
قواعد نحوي |
|
پرنده ، آسمان آبي را نشانده است . ( کاربرد نادرست ) |
صافي اي که جمله ها را از نظر معنايي بررسي مي کند. |
قواعد معنايي |
|
امروز به کجا مي رويد؟ شيشه شکستني است . ( کاربرد نادرست ) |
قواعدي که کمک مي کند هر جمله را در جايگاه خود به کارببريم . |
قواعد کاربردي |
«ما هم چنان در اول وصف تو مانده ايم»
1- همهي معاني لغتهاي ستاره دار درس را از واژه نامهي کتاب ياد بگيريد و آنها را به دقت به خاطر بسپاريد.
2- بعضي از لغتها در کتاب معني نشدهاند، معني آنها را به همراه خلاصه درس بياموزيد.
3- توجه داشته باشيد که درونمايه، توضيحات و خودآزماييهاي درسها در طرح سؤالهاي مفهومي، اهميت زيادي دارند.
4- جهت تثبيت معني و مفهوم و ديگر مباحث درس، سؤالهاي دوسالانه را يک بار ديگر مرور کنيد.
5- درس گلستان سعدي از نظر لغتها و املاي واژهها و مفهوم عبارتها، اهميت زيادي دارد.
6- در«افلاک، حريم بارگاهت» بيتهايي را که تلميح دارند، بياموزيد و به بيتهايي که بيانگر عظمت مقام پيامبر و معراج ايشان است، دقت نماييد.
7- در قسمت« بياموزيم» درس انواع نثرها (1- نثر مرسل يا ساده 2- نثر مسجع و فني 3- نثر مصنوع و متکلف) را با نمونه مثالهاي هر کدام به خاطر بسپاريد.
8- خودآزمايي درس و مفاهيم ابيات ذکر شده و مطالب خواسته شده در آن را به دقت بخوانيد .