چنانکه آموختههای فرد متناسب با توان و استعدادهای بالقوهاش باشد یا فاصلهای بین توان بالقوه و توان بالفعل دانشآموز نباشد به آن پیشرفت تحصیلی میگوییم.
وضعیت فرهنگی خانواده:
در خانوادههایی که والدین از طریق کلام و رفتار به علم دانشآموز و معلم، احترام میگذارند، موفقیت تحصیلی در این خانوادهها بیشتر مشاهده میشود. همچنین در خانوادههایی که والدین با کتاب، روزنامه و مطالعه سروکار دارند علاقهمندی فرزند هم به مطالعه و به خصوص درس افزایش مییابد.
آرامش روانی و عاطفی خانواده:
در خانوادههایی که فرزندان احساس امنیت روانی میکنند و پیوسته پدر و مادر را حامی و پشتوانهی خود میدانند، انرژیهای روانی آنها برای تحصیل و موفقیت صرف میشود.
دوستان دانشآموز و ویژگیهای آنها:
داشتن دوستان صمیمی، نیکوکار، شاداب، سالم و درسخوان زمینهی علمی بودن و به مطالب علمی پرداختن را فراهم میکند.
آموزشهای تقویتی:
والدین باید این اصل تربیتی را بیاموزند که همهی دانشآموزان در یک زمان ثابت به یک سطح یادگیری نمیرسند. گاهی لازم است ساعات مطالعه افزایش یابد یا استفاده از معلم کمکی، کتاب راهنما، سیدیهای آموزشی و حضور در کلاسهای جبرانی بسیار مناسب و مفید خواهد بود.
انجام منظم تکالیف درسی در منزل:
انجام منظم تکالیف، آموختهها را پایدار میکند. بین دانشآموز و مطالب درسی ارتباط شناختی ایجاد میکند. نظم در انجام کارها و آموزش، مغز را برای یادگیری فعالتر میکند و این دانشآموزان درسها را خوب یاد گرفته و پیشرفت میکنند.
آشنایی والدین با ویژگیهای روانی فرزندان:
در خانوادههایی که والدین با ویژگیهای روانی و شخصیتی فرزندان خود آشنایی دارند و آنها را ارضا میکنند، تشویق فرزندان و پاداشدهی به موقع، علاقهمندی آنها را برای یادگیری بالا برده و موجب پیشرفت تحصیلی دانشآموزان میشود.