سلام کانونی عزیز
در این مطلب مفاهیم و نکات فصل برهمکنش های موج، بخش پراش و تداخل امواج را مرور میکنیم.
🔵ویژگیهای مطلب🔵
1- درسنامه و نکات پراش و تداخل امواج
2- 5 تست شناسنامه دار
3-پاسخ کلیدی تست ها
4- ویدئو پاسخ تشریحی تست ها
 | مولف: گلناز حسینخانی رتبه320 منطقه 2 کنکور ریاضی1402 دانشجوی مهندسی مکانیک دانشگاه تهران |
در ابتدا سوالاتی که از پراش و تداخل امواج در امتحان نهایی آمده است را میبینیم.
حال به سراغ درسنامه میرویم.
پراش موج
🔴در برخورد یک موج با مانع، بخشی از آن از لبه های مانع یا شکاف می گذرد. اگر ابعاد مانع یا شکاف در حدود طول موج باشد، بخشی از موج که از آن عبور میکند به وضوح به اطراف آن گسترده میشود. به این پدیده پراش میگویند. پراش برای همه انواع موج اتفاق میافتد. پراش علاوه بر هنگام عبور موج از یک شکاف باریک، هنگام عبور موج از لبه های مانعی که ابعاد آن حدود طول موج باشد نیر اتفاق میافتد.
🔴اگر پراش نوری تکفام از یک شکاف باریک یا لبه ای تیز را روی پرده ملاحظه کنیم، همواره نوارهای تاریک و روشنی موسوم به نقش پراش را موازی با لبه های شکاف مشاهده میکنیم.
تداخل امواج
اصل برهمنهی امواج: وقتی چندین موج به طور همزمان بر ناحیه ای از فضا تاثیر بگذارند، اثر خالص آنها برابر مجموع اثرهای مجزای هر یک از آنها است.
توجه: امواج پس از همپوشانی بدون هیچ گونه تغییر شکلی به حرکت خود ادامه میدهند.
به ترکیب موج ها با یکدیگر تداخل میگویند. تداخل، ترکیب دو یا چند موج است که همزمان از یک منطقه عبور میکنند. این تداخل میتواند سازنده یا ویرانگر باشد.
تداخل امواج سطحی آب: در برخی نواحی روی سطح آب دامنه موج برایند بیشینه و در برخی ناحیه ها کمینه است. به این نقش متناوب یک درمیانی از بیشینه ها و کمینه ها را نقش تداخلی امواج سطحی آب مینامیم.
موج ایستاده و تشدید در ریسمان کشیده: از برهمنهی موج و بازتاب آن از یک انتهای ثابت، موج ایستاده تشکیل میشود. مشخصه های این موج گره ها و شکم های آن هستند. گره ها مکان هایی در طول ریسمان هستند که هرگز حرکت نمیکنند. وسط گره های مجاور را شکم میگویند که دامنه موج در آن بیشینه است.( محل شکم ها و گره ها تغییر نمیکند)
🔴فاصله گره های مجاور برابر نصف طول موج است.
توجه: در گره ها تداخل ویرانگر رخ میدهد که دو موج در این نقطه ها کاملا ناهمفاز هستند ولی در شکم ها تداخل سازنده رخ میدهد و دو موج در این نقاط همفاز هستند.
تشدید در بطری و تشدیدگر هلمهولتز: یک بطری مانند یک لوله صوتی با یک انتهای باز است که بسامدهای تشدیدی معینی دارد. وقتی در دهانه یک بطری میدمیم گستره وسیعی از بسامدها ایجاد میشود که اگر یکی از آنها با یکی از بسامدهای تشدیدی بطری منطبق باشد، یک موج صوتی قوی ایجاد میشود. هوای موجود در گردن بطری با هوای موجود در بقیه قسمت های بطری تشدیدگر هلمهولتز را تشکیل میدهد که موجب نوسانات هوای درون بطری میشود.
🔴تشدیدگر هلمهولتز مانند لوله های صوتی بسامدهای تشدیدی معینی دارند و هرگاه بسامد یک صوت برابر با یکی از آنها باشد، تشدیدگر پاسخ قوی تری به این صوت میدهد.
در ادامه مثال هایی از این مبحث را بررسی میکنیم.
در آخر 5 تست کنکورهای سالهای اخیر را به همراه پاسخ کلیدی برایتان قرار دادیم.
🔴برای مشاهده پاسخنامه تشریحی و تحلیل تست ها میتوانید اینجا کلیک کنید🔴
