مشاوره آزمون 21 تیر - درس فارسی ششم دبستان

آزمون 21 تير 92 مقطع ششم دبستان

نکات دستوري درس فارسي (قسمت نگاه به گذشته– پنجم دبستان)

قسمت اوّل:«وند»

وند، نشانه‌اي است که به اوّل يا وسط يا آخر کلمه‌ا‌ي افزوده مي‌شود و واژه‌ي جديدي مي‌سازد و به آن، معناي متفاوت مي‌دهد.اگر اين نشانه، به اوّل کلمه افزوده شود، به آن، «پيشوند» مي‌گويند.اگر به وسط کلمه، اضافه شود، به آن «ميانوند» و اگر به آخر کلمه، افزوده شود، به آن «پسوند» مي‌گويند. در اين بخش، به پسوندهاي رايج در زبان فارسي مي‌‌پردازيم:

شنو + -َ نده  شنونده (کسي که چيزي را مي‌شنود.): «ـَ نده» به آخر بعضي از کلمه‌ها اضافه مي‌شود و صفت ساخته مي‌شود.

سعدي + ا  سعديا: «الف» ندا که به اسم اضافه مي‌شود و از آن، منادا مي‌سازد.

گرم + ا گرما: الفي که صفت را تبديل به اسم مي‌کند.

عيد + انه عيدانه (آن‌چه به مناسبت عيد مي‌دهند): به پايان اسم و گاهي صفت اضافه مي‌شود.

جنگل + بان جنگل‌بان (کسي که از جنگل، نگه‌داري مي‌کند): به پايان اسم اضافه مي‌شود و معناي محافظت را مي‌رساند.

باغ + چه باغچه ( باغ کوچک): به آخر اسم اضافه مي‌شود و دلالت بر کوچکي مي‌کند.

نمک+ دان نمکدان (جاي نمک): به همراه اسم، اسم مکان مي‌سازد. چشمه‌ + سار چشمه‌سار (جايي که چشمه، فراوان باشد): به همراه اسم، اسم مکان مي‌سازد.

گل + زار گل‌زار ( جايي که گل‌ها، فراوان ‌باشد): به همراه اسم، اسم مکان مي‌سازد.

نخل + ستان نخلستان (جايي که درخت نخل فراوان دارد): به همراه اسم، اسم مکان مي‌سازد.

نيکو+ کار نيکوکار (کسي که کار خوب مي‌کند): با اضافه شدن به صفت يا اسم، صفت فاعلي مي‌سازد.

آموز+ گار آموزگار (کسي که آموزش مي‌دهد): به بن ماضي و مضارع فعل، اضافه مي‌شود و صفت فاعلي مي‌سازد.

ستم + گر ستمگر ( کسي که ستم مي‌کند): به اسم افزوده مي‌شود و صفت فاعلي مي‌سازد.

غم‌+ گين غمگين (کسي که غم دارد): به اسم افزوده مي‌شود و صفت مي‌سازد.

زيارت + گاه زيارت‌گاه (محلّ زيارت):به همراه اسم، اسم مکان و زمان مي‌سازد.

دانش + مند دانشمند ( کسي که دانش دارد):به اسم اضافه مي‌شود و صفت مي‌سازد.

درد+ ناک دردناک (چيزي که درد دارد):به اسم اضافه مي‌شود و صفت مي‌سازد.

خوان + -َ نده خواننده (کسي که چيزي مي‌خواند):به بن مضارع اضافه مي‌شود و صفت فاعلي مي‌سازد.

نال + ه ناله (ناليدن): به بن مضارع اضافه مي‌شود و اسم مصدر مي‌سازد.

چشم + ه چشمه:به اسم اضافه مي‌شود و اسم جديد مي‌سازد.

ايران + ي ايراني ( اهل ايران): به اسم اضافه مي‌شود و صفت مي‌سازد.

ديدن + ي ديدني (چيزي که ارزش ديدن دارد): به مصدر اضافه مي‌شود و صفت لياقت مي‌سازد.

حافظ + يه حافظيّه (جايي که آرامگاه حافظ است): با افزوده شدن به اسم، اسم مکان مي‌سازد.

برادر + وار برادروار: به پايان اسم «وار» اضافه مي‌شود و قيد حالت يا صفت مي‌سازد.

بزرگ + وار بزرگوار: به پايان صفت اضافه مي‌شود و قيد حالت يا صفت مي‌سازد.

ادامه دارد . . .

نويسنده: فاطمه غلامي