دانش آموزان عزیز سلام
در این بخش درسنامه مطالعات اجتماعی ششم دبستان مطابق با مباحث آزمون برای شما بارگزاری شده است
فصل سوم: کشاورزی در ایران
درس پنجم: عوامل مؤثر در کشاورزی
ما بخش عمدهای از غذای خود را از راه کشاورزی به دست می‌آوریم. کشاورزی سه مرحله‌ی عمده دارد: کاشت، داشت و برداشت.
در کشاورزی دو عامل مؤثرند: 1 -عوامل طبیعی 2 -عوامل انسانی
عوامل طبیعی شامل موارد زیر هستند:
1 -خاک: همه‌ی زمین‌ها قابل کشت نیستند. زمین‌های پرشیب و سنگالخ برای کشاورزی مناسب نیستند. خاکهای آهکی یا نمکی
در نواحی خشک، استعداد کشاورزی ندارند. اما از دشت‌های هموار یا جلگه‌ها که خاکهای آبرفتی و حاصلخیز دارند، میتوان محصول
فراوان به دست آورد.
2 -آب و هوا: هر محصول با یک نوع شرایط آب و هوایی سازگاری دارد.
3 -آب: آب موردنیاز کشاورزی از آب باران و رودها تأمین میشود. بخش وسیعی از کشور ما در منطقه‌ی خشک و نیمه‌خشک قرار
دارد. کشور ما جزء کشورهای کم‌باران قرار دارد. (متوسط بارندگی ساالنه ایران حدود 260 میلی‌متر و متوسط بارندگی جهان حدود
800 میلی‌متر است.)
عوامل انسانی شامل موارد زیر هستند:
1 -نیروی کار 2 -ابزار و وسایل 3 -سرمایه 4 -مواد
نکته: چون ایران کشوری آفتابی است، میوه‌ها و سبزیجات آن نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر، خوش‌عطرتر و خوشمزه‌تر است.
درس ششم: محصولات کشاورزی، از تولید تا مصرف
زراعت و باغداری دو فعالیت مهم کشاورزی هستند.
زراعت یعنی کشت و پرورش گیاهانی که بعد از کاشت دانه، حداکثر تا یک سال محصول میدهند. مانند: گندم، جو، گوجه‌فرنگی و
هویج. غالت، حبوبات و محصولات جالیزی سه گروه مهم از گیاهان زراعی هستند.
باغداری، کشت و پرورش نهال درختان است که بعد از گذشت یک یا چند سال محصول میدهند، مانند درخت خرما، پرتقال و انار.
گندم و برنج: گندم و برنج، خوراک روزانه و غذای اصلی مردم کشور ما است. از گندم، آرد و سپس نان تهیه میشود. گندم گیاهی
یک ساله است و به دو شکل پاییزه و بهاره کشت میشود و کشت آن در همه‌ی استان‌های کشور ما رایج است.
برنج نیز گیاهی یک ساله است که در نواحی مرطوب و نسبتاً معتدل به دست میآید. بیش از نیمی از برنج کشور ما در استان‌های
شمال کشور تولید میشود.
حبوبات و محصوالت جالیزی:
بعد از غالت، مهمترین منبع غذایی، حبوبات و محصولات جالیزی است که تقریبا در همه‌ی استان‌های کشور ما کشت میشود.
کشت گلخانه‌ای:
با ایجاد گلخانه میتوانیم هر محصول را در هر منطقه‌ی آب و هوایی و در همه‌ی فصول سال کشت کنیم. کشت گلخانه‌ای در مقایسه
با سایر کشت‌ها از نظر صرفه‌جویی در مصرف آب بسیار بهتر است. در گلخانه‌ها انواع میوه‌ها و محصولات جالیزی، سبزیجات و
قارچ‌های خوراکی را کشت میکنند و یا گل و گیاهان زینتی پرورش میدهند.
باغداری:
کشت و پرورش انواع درختان میوه در ایران از قدیم رایج بوده است. بخشی از میوه‌های سردسیری و هسته‌دار مانند هلو، آلو، گوجه
و ... به صورت خشکبار و بعضی از محصولات گرمسیری مانند خرما و پسته‌های ایران به دلیل مرغوب بودن به خارج از کشور صادر
میشود.
فصل چهارم : ایران و منابع انرژی
درس هفتم : طلای سیاه
طلای سیاه: انرژی به شکل های گوناگونی در طبیعت وجود دارد . اما در دنیای امروز بعضی از منابع انرژی بیشتر استفاده می شوند.
مهمترین منبع تامین انرژی در جهان امروز سوخت های فسیلی اند
به ذغال سنگ، نفت و گاز و مشتقات آنها نظیر گازوئیل و بنزین ، سوخت های فسیلی می گویند
سوخت های فسیلی : کشور ما از بزرگترین دارندگان منابع نفت و گاز در جهان است بیشتر دانشمندان معتقدند نفت از انباشته
شدن بقایای جانوران و گیاهان در کف دریاهای قدیمی به وجود آمده است این مواد بین لایه های رسوبی قرار گرفته و براثر گرما و
فشار زیاد و تغییرات شیمیایی طی میلیون ها سال به نفت تبدیل شده اند
برق : علاوه بر نفت و گاز بیشترین انرژی که ما از آن استفاده می کنیم برق است بیشتر برق مورد نیاز ما از طریق سوزاندن نفت
کوره گاز و گازوئیل در نیروگاه‌ها تولید می شود .
برق حرارتی : در این نیروگاه‌ها با سوزاندن سوخت های فسیلی آب را به بخار تبدیل می کنند . فشار بخار آب ، توربین ها را به
حرکت در می آورد و برق تولید می شود .
برق آبی : با بستن سد روی رودهای پرآب و با اسفاده از فشار آب ذخیره شده توربین ها به حرکت در می آیند و برق تولید می شود
پراکندگی منابع نفت و گاز درایران :
نفت : بیشترین منابع نفتی ایران در جنوب غربی و غرب کشور وجود دارد ، این منابع در جنوب غربی در استان خوزستان و خلیج
فارس و در غرب کشور در ایالم و کرمانشاه دخیره شده است .
*حدود صد سال پیش اولین چاه نفت ایران که در مسجد سلیمان استان خوزستان حفر شد و به نفت رسید
*نفت خام از طریق لوله پالایشگاه ها منتقل می شود بیشتر نفت تصفیه شده و فراورده های نفتی تولید شده در پالایشگاه از طریق
خطوط لوله به نقاط مختلف کشور منتقل می شود و برای رفع نیازهای خانگی یا کارخانه ها و وسایل حمل و نقل استفاده می شود .
گاز: بیشتر منابع گاز ایران از جنوب و شمال شرقی کشور به دست می آید
جنوب : استان خوزستان و منابع گاز عسلویه و کنگان در بوشهر و سرخون در استان هرمزگان
شمال شرقی : منابع گاز خانگیران سرخس که در خراسان رضوی قرار دارد .
ایران دارای یک شبکه ی گازرسانی است و گاز از طریق خط لوله سراسری به شهرهای ایران می رسد
صادرات نفت و گاز : صادرات و واردات نفت و گاز بزرگترین تجارت در جهان امروزیست . کشورهایی که نفت و گاز ندارند برای
فعالیت هایی مثل حمل و نقل نیازمند نفت و گاز کشورهای نفت خیز مثل ایران هستند .بخش عمده ای از نفت ایران به کشورهای
خارجی صادر می شوند
