ساختمان واژه در دستور زبان فارسی نظام جدید
در کتاب فارسی 1 : ساختمان واژه به صورت «ساده، مرکب، وندی، وندی- مرکب» آمده است.
واژهی ساده: واژهای که فقط از یک جزء معنیدار تشکیل شده است.
واژهی مرکب: واژهای که از دو یا چند جزء معنادار ساخته شده است.
واژهی وندی: واژهای که از یک جزء معنادار و یک یا چند جزء بیمعنی (وند) ساخته شده است.
واژهی وندی – مرکب:این واژه، ویژگی وندی و مرکب را با هم دارد؛ یعنی، این نوع واژه از بیش از یک جزء معنادار و یک یا چند جزءِ بیمعنی تشکیل
شده است.
لازم است به چند نکته (جزء سؤالات پرتکرار است) توجه کنید:
نشانههای جمع «ان، ها، ات، و ...» واژه را وندی میکنند.
نشانهی «ی» نکره، واژه را وندی میکند.
مثال:سؤال 16- سراسری خارج از کشور:
کدام واژهها بهترتیب «اسم وندی، صفت وندی و صفت وندی – مرکب»اند؟
1) بیتاب، جوشش، مشکبه دوش
2) شکسته، بیدرد، خطرکننده
3) تشنگی، پرگشوده، نیلیپوش
4) عرشیان، علمی، دستبسته
عرشیان: اسم وندی: عرش (اسم) +ی (وندی) + ان (نشانة جمع(وند))/ علمی: صفت وندی: علم (اسم) + ی (وند نسبت)/ دستبسته: صفت وندی –
مرکب: دست (اسم)+ بست (بن ماضی) + ه (وند)