غبطه یعنی خوشحالی و شادمانی. غبطه حالتی روحی و روانی است که شخص با مشاهدهی موفقیت و کمال دیگران، سعی میکند خودش هم آن موفقیت را داشته باشد و همین امر باعث به کمال رسیدن و پیشرفت میشود. غبطه یعنی اگر کسی به موفقیتی رسید از موفقیت و پیشرفتش خوشحال شویم. خودمان را با او مقایسه کرده و تلاش کنیم که ما نیز چنین موفقیتی را به دست آوریم. غبطه یک فضیلت اخلاقی است. مؤمنان غبطه میخورند اما نسبت به دیگران حسادت نمیورزند. امام صادق (ع) میفرماید: «کسی که امروزش بهتر از دیروزش باشد، شایسته است که مورد غبطه قرار گیرد.»
این در حالی است که حسد از خودکمبینی ناشی میشود. فرد حسود در خود ضعف میبیند و آرزو میکند که فردی که دارای نعمت واقعی یا خیالی است، از آن محروم بماند. غبطه عامل پویایی و تحرک است اما حسد عامل درجا زدن و ایستادن.
ما سه نوع مقایسهی مفید داریم:
1. مقایسهی فرد با گذشتهی خودش
2. مقایسهی فرد با اطرافیانش
3. مقایسهی فرد با هدفش
هر سه نوع مقایسه از مقایسههای سازنده است که هر کدام جا و مکان خود را دارد. در مقایسه با گذشتهی خودت هر گامی که برمیداری صعود را تجربه کنی. مقایسه با اطرافیان عامل ایجاد غبطه و تحرک است و مقایسهی فرد با هدفش باعث میشود دلسردی از فرد دور شود و برای رسیدن به هدفش همواره پویا باشد.