بازخوانی مکرر، یا به عبارتی چندبارهخوانی، باعث میشود تمام مطالب مهم درسی برای شما آشنا به نظر برسد و دچار احساس یادگیری شوید. احساس یادگیری نیز منجر به توهم تسلط (ادراک نادرست) یا تصور تسلط (درک و شناخت ضعیف) خواهد شد. واقعیت این است که احساس یادگیری هیچ ارزشی ندارد و تنها باعث میشود در مواجهه با نتیجهی آزمون دچار شوک شوید!
احساس یادگیری بزرگترین مانع برای یادگیری مجدد، خواندن مجدد و امتحان دادن مجدد است. هرچه احساس یادگیری کمتر باشد، عطش و تلاش برای یادگیری بیشتر است.
این احساس یادگیری از کجا میآید؟ با چندباره خوانی، سرعت بالایی خواهید داشت اما واقعیت این است که به همان نسبت سرعت فراموشیتان را افزایش خواهید داد. بهاینترتیب چگونه در آینده آن مطلب را به یاد خواهید آورد؟ سرعت یادگیری، فقط احساس یادگیری شما را تقویت میکند اما هیچ ربطی به یادآوری آن مطلب در آینده ندارد.
چرا اینطور میشود؟ چندباره خوانی موجب ازبر خوانی مغز شده و مغز دیگر تلاش شناختی و فکری انجام نمیدهد. تسلط بر یک متن به معنی تسلط بر ایدههای نهفته در آن است و تا زمانی که بر ایدههای نهفتهی متن مسلط نشوید نمیتوانید به کاربرد آنها برسید. ضمناً چندباره خوانی مشکلات دیگری نیز دارد که در جای دیگری دربارهی آن صحبت خواهیم کرد.
پس بیایید روش دیگری را در پیش بگیریم: آمیخته و متفاوت بخوانیم.
آمیخته خوانی یعنی یادگیری همزمان چند موضوع درسی و متفاوت خوانی یعنی افزایش تنوع مطالب درسی.
در متفاوت خوانی و آمیخته خوانی، برعکس چندباره خوانی و انبوه خوانی، مغز فرصت دارد موضوعات و مباحث مختلف را ارزیابی کند و تفاوتهای آنها را تشخیص دهد. سؤالات آزمونها بهصورت آمیخته و درهم است و برای یادآوری مطالب آموختهشده در هر آزمون، ابتدا مغز باید تشخیص دهد که هر سؤال مربوط به کدام کتاب، کدام مقطع، کدام مبحث و حتی کدام صفحه است.
به عبارت بهتر، شما در آزمونها به مهارتی برای یادآوری نیاز دارید که تنها با آمیخته خوانی و متفاوت خوانی آن را کسب خواهید کرد.
چه کنیم؟ در هر روز سعی کنید چند درس مختلف، یا دستکم چند موضوع متفاوت از یک درس را در برنامه مطالعاتیتان داشته باشید. مثلاً فرصتهای مطالعاتیتان را به زمانهای دوساعته تقسیم کنید و هر دو ساعت را به یک درس یا موضوع اختصاص دهید. خبر بد این است که در انتهای روز احساس یادگیری پایینی خواهید داشت، اما خبر خوب اینکه در درازمدت، قدرت یادآوریتان شما را شگفتزده خواهد کرد.