برخی فکر میکنند به دلیل بیتجربگی، راه صحیح تنظیم برنامه را نمیدانند و باید فردی باتجربهی بیشتر آنها را راهنمایی کند؛ به همین دلیل به افراد مورد اطمینان خود مراجعه میکنند و تقاضای دریافت برنامه دارند تا در طول سال تحصیلی با اجرای آن برنامه در کنکور موفق شوند. چهبسا برنامهای بر اساس تجارب افراد تنظیم میشود ولی آیا میدانید سرنوشت این برنامه چیست؟ این برنامه هم دقیقاً مانند برنامهی تنظیمی خودتان اجرا نخواهد شد و بر روی صفحهی کاغذ باقی خواهد ماند. علت این است که این برنامهها همگی یک اشکال اساسی دارند: برنامهریزی بر مبنای تواناییها و امکانات واقعی شما تدوین نشدهاند. خیلی خوشبینانه و بر اساس بلندپروازیها تنظیم شده است و بر اساس واقعیت نبوده است. شما نمیتوانید به طور منظم و بیوقفه درسی را پس از درس دیگر مطالعه کنید. حتماً در خلال مدتزمان مطالعهی خود استراحت میکنید و اگر هم استراحت نمیکنید کار اشتباهی میکنید. کارهای روزمرهی دیگری را هم انجام میدهید.
بار دیگـر تکرار میکنم:
اشکال برنامههای از پیش طرحشده این است که بر تواناییها و امکانات شما استوار نیستند و غیر واقعبینانهاند. در زمینهی برنامهریزی آموزشی نمیتوان بدون توجه به تواناییهای فرد برنامهریزی کرد. آیا شما میدانید در روز چند ساعت مطالعه میکنید؟ پاسخ به همین سؤال ساده، اثر تعیینکنندهای در تنظیم برنامهی شما دارد و البته به هیچوجه نمیتوان فقط به حدس و گمان شما اکتفا کرد. متأسفانه در ۹۹ درصد موارد حدس شما از تواناییهای خود خوشبینانه است. بدون اغراق باید گفت که ارزیابیهای ما از خودمان معمولاً دو برابر واقعیت است؛ زیرا ما همیشه تصویر خوشبینانهای از خودمان داریم.
برای تنظیم برنامهی آموزشی واقعبینانه لازم است ابتدا تواناییها و ویژگیهای کاری خود را چه خوب و چه بد به طور دقیق بشناسید و این کار تنها با ثبت ساعات مطالعهی خود در گذشته امکانپذیر خواهد بود و به حدس و گمان به هیچ وجه نمیتوان اکتفا کرد.
اگر هر کس به حال خود رها شود کاری را انجام میدهد که به آن علاقهی بیشتری دارد. هنگام درس خواندن عملاً به مطالعهی درسهایی میپردازید که در آن موفقتر بودهاید و در آنها نمرهی بهتری کسب کردهاید؛ اما واضح است کاری که ما به آن علاقهی بیشتری داریم لزوماً کاری نیست که برای اهداف آموزشی ما مناسبتر باشد.