برای درس فارسی کنکور تجربی و هنر، به چه نکاتی از کنکور ریاضی توجّه کنیم؟
بخش الف، ساختار کلی:
آزمون ریاضی به نسبت آزمونهای مورد انتظار، به نظر استاندارد و کاملاً روان بود. این موضوع در بخشهای زیر قابل بررسی است:
۱. سؤالات زودبازده، شامل واژه، املا و تاریخ ادبیات، سؤالهای سادهای بود. حتّی سؤال شمارشیِ املا نیز از ترکیبهای درون کتاب بود. بنابراین در آزمون امروز، درصدِ کسبشدهی دانشآموزانِ ترازهای پایین، خیلی هم پایین نخواهد بود. به نظر میرسد دانشآموزان تجربی که بر واژههای واژهنامهی کتاب درسی و در حدّ آزمونهای مدارس بر مباحث املا و تاریخ ادبیات مسلّط هستند، دشواریِ چندانی در این مباحث نخواهند داشت.
۲. یک سؤال به سؤالهای آرایه اضافه شده است امّا این سؤال از سؤالهای ترکیبی و چیدمانیِ آرایهها نیست، بلکه «تکآرایه» است و ساده. همچنین در سؤالهای دیگر نیز از آرایههایی که وجود آنها در ابیات محل بحث باشد، سؤال مطرح نشده است. بنابراین این مبحث که در سالهای اخیر دردسرساز بوده است، احتمالاً برای شما هم دردسرساز نخواهد بود.
۳. سؤالهای دانشهای ادبی و وزبانی سؤالهای بسیار خوبی بود. بهجز سه تا چهار مورد که نیاز به توجّه عمیق داشت، در مجموع متوسط قلمداد میشود. این موارد را بیان خواهم کرد.
۴. سؤالهای مفهوم نیز کمتر از سالهای قبل از «ابیات نزدیک به هم» سؤال مطرح کرده بود و جوابها نزد عقلا، یکسانتر است. مفاهیم نیز همه آشنا به ذهن است.
بخش ب، برخی ابیات و نکات قابل توجّه
۱. تفاوت معنایی واژهی «هژیر: هوشیار» و «هژبر: پسندیده، چابک»: سر جلسه، سؤالات را با تمرکز کامل بخوانید.
۲. لزوماً هممعنا نبودن همخانوادهها، مثلاً «مقرون و قرینه».
۳. توجّه به نوع دستوری کلمات در معنای آنها: «تمکّن» معنای «توانگر» ندارد.
۴. دقّت به نامهای شعریِ شاعران
۵. به واژههایی که میتوانند ایهام بسازند دقّت کنید، ولی این واژهها لزوماً ایهام نساختهاند. واژهی «شیرین» در این آزمون آمده است.
۶. آرایههای واضحی مثل «پارادوکس» و «حسن تعلیل» را پیش از آرایههای پرتکرار و بعضاً گم نظیر مجاز و کنایه پیدا کنید. «که» ابتدای مصراع دوم هم به این معنا نیست که بیت فلان آرایهی معنایی را دارد یا نه!
۷. در حذف فعلها، به کلمهی «به» به معنای «بهتر» دقّت کنید. فعل «است» بهراحتی حذف میشود.
۸. به مقولههای مشترک اسم و صفت دقت کنید. در این آزمون «همه» که گاه در نقش صفت مبهم میآید و گاه اسم است، دام ساخته است. ممکن است برای آزمون شما از دیگر صفتها (اشاره، شمارشی، پرسشی، تعجبی و حتی عالی) سؤال مطرح شود.
۹. در بحث وابستههای وابسته، به احتمالِ جدا افتادنِ کلمههای یک گروه دقَت کنید. مثلاً «درخت بلند حیاط خانه»، «مضافٌالیه مضافٌالیه» دارد، حتّی اگر بین هسته (درخت) و دو مضافٌالیه بعدی، یک صفت بیانی برای هسته قرار گرفته باشد.
۱۰. اگر به سؤال هفده (بیت «ب») و سؤال ۲۴ (بیت گزینهی «۳») خوب نگاه کنید، میبینید که طرّاح محترم، برای درک ابیات، توضیحاتی را که لازم دیده است، به آنها اضافه کرده است. پس نگران نباشید و به دانستههای خود اطمینان کنید که یقیناً برای پاسخگویی به پرسشها، کافی است.
موفق باشید.