سلام کانونی های عزیز👋
در این مطلب قصد داریم تا به بررسی ورود مواد به یاخته و خروج از آن(انتقال مواد از غشاء) از فصل یک زیست شناسی دهم بپردازیم.
 | حسین سلیمانی رتبه 340 منطقه 1 کنکور تجربی 1404 پزشکی دانشگاه ایران |
🔴ویژگی های درسنامه🔴
1- درسنامه کامل به همراه نکات تستی
2- بررسی شکل های مهم کتاب
3-دارای پنج تست شناسنامه دار
4-پاسخنامه کلیدی تست ها در انتهای مطلب
5-سوالات نهایی از این مبحث
در ادامه تنها سوال نهایی این مبحث رو میبینیم:
این هم درسنامه با نکات کامل تستی و تشریحی😎
انتشار ساده
1️⃣ پدیده انتشار: ذرات از محیط با غلظت بیشتر به سمت محیط با غلظت کمتر حرکت میکنند.(✔در نتیجه فرایند انتشار غلظت ذرات در تمام محیط برابر میشود.)
2️⃣ انرژی جنبشی ذرات ، انرژی لازم برای پدیده انتشار را فراهم میکند.(✔ در این فرایند به هر حال انرژی مصرف میشود.)
3️⃣ انتشار ساده بدون مصرف انرژی زیستی صورت میگیرد. (بدون مصرفATP )
4️ فقط مولکول های کوچک میتوانند با انتشار ساده از غشاء عبور کنند مانند اکسیژن و کربن دی اکسید.
5️⃣ در فرایند انتشار ساده مولکول ها از بین فسفولیپید های غشاء عبور میکنند.
6️⃣ در فرایند انتشار ساده مواد در جهت شیب غلظت جابجا میشود.
انتشار تسهیل شده
1️⃣انتشار تسهیل شده بدون نیاز به انرژی زیستی صورت میگیرد.(✔ انرژی مورد نیاز این فرایند توسط انرژی جنبشی ذرات تأمین میشود.)
2️⃣ در فرایند انتشار تسهیل شده مواد در جهت شیب غلظت جابجا میشوند.
3️⃣ در انتشار تسهیل شده ذرات کوچک مانند آب ،یون های سدیم و پتاسیم و... از غشاء عبور میکنند.
4️⃣ پروتئین های غشائی ممکن است در فرایند انتشار تسهیل شده تغییر شکل بدهند. (✔ تغییر شکل پروتئین طی انتشار تسهیل شده حتمی نیست.)
5️⃣ در فرایند انتشار تسهیل شده ذرات از کانال های پروتئینی غشاء عبور میکنند، کانال ها انتشار ذرات را تسهیل میکنند.
اسمز(گذرندگی)
1️⃣به انتشار آب از یک غشاء با تراوایی نسبی اسمز میگویند. (✔ غشاء باید نفوذ پذیری انتخابی داشته باشد.)
2️⃣ در اسمز مولکول های آب در هر دو جهت جابه جا میشوند ولی جابجایی خالص آب ( یعنی برایند جابه جایی ها) به سمت محیط با فشار اسمزی بیشتر است.
3️⃣ جابجایی خالص آب از محیطی با فشار اسمزی کمتر ( مانند آب خالص ) به سمت با فشار اسمزی بیشتر (مانند محلول آب نمک ) است.
4️⃣ فشاری که باعث میشود اسمز متوقف شود معادل فشار اسمزی است. (✔ هر چه فشار اسمزی بیشتر باشد یعنی غلظت بیشتر است و مولکول های آب تمایل بیشتری دارند به سمت آن انتشار بیابند.)
5️⃣ برای جلوگیری از ورود و خروج بیش از حد آب از سلول فشار اسمزی درون و بیرون سلول ها مشابه (نه یکسان) است. و از ترکیدن یا چروکیدن در اثر فشار اسمزی جلوگیری میشود. (✔ این مورد مثالی از ویژگی هومئوستازی جانداران است.)
انتقال فعال
1️⃣ در انتقال فعال مواد کوچک با مصرف انرژی در جهت خلاف شیب غلظت از غشاء عبور میکنند.
2️⃣ پروتئین های غشائی بنام پمپ های پروتئینی این عمل را انجام میدهند.
3️⃣ در این روش انرژی زیستی مصرف میشود. (در اکثر مواقع ATP )
اگزوسیتز(برون رانی)
1️⃣ در اگزوسیتز مولکول های بزرگ مانند پروتئین ها از یاخته خارج میشوند.
2️⃣ تنها بعضی سلول ها توانایی اگزوسیتز دارند.
3️⃣ در این روش به طور حتم ATP مصرف میشود.
4️⃣ در اگزوسیتز وزیکول به غشاء سلول میپیوند.
5️⃣ در اگزوسیتز مساحت غشاء سلولی افزایش میابد، ولی مساحت کل غشاء های سلول ثابت میماند.
6️⃣ فسفولیپید های داخلی غشاء وزیکول (در شکل زرد رنگ)در کنار فسوفولیپید های خارجی غشاء سلول قرار میگیرند و فسفولیپید های لایه خارجی غشاء وزیکول (در شکل نارنجی رنگ)در مجورت فسفولیپد های لایه داخلی غشاء سلول قرار میگیرد.
آندوسیتز(درون بری)
1️⃣ در این روش مولکول های بزرگ مانند پروتئین ها به یاخته وارد (جذب) میشوند.
2️⃣ در این فرایند به طور حتم ATP مصرف میشود.
3️⃣ تنها بعضی سلول ها توانایی درن بری دارند.
4️⃣ در این روش وزیکول ساخته میشود ، فسفولیپید های لایه داخلی غشاء سلولی (نارنجی رنگ در شکل) لایه خارجی غشاء وزیکول را تشکیل میدهند و فسفولیپید های لای خارجی غشاءسلولی (زرد رنگ در شکل) لایه داخلی غشاء وزیکول را تشکیل میدهند.
تست
حالا ⭐پنج تست شناسنامه دار ⭐از این مبحث داریم، پاسخنامه کلیدی هم در انتها قرار داده شده.
پاسخنامه کلیدی
🔴ویدیو تحلیل تست های این مطلب🔴
🔵عضویت در کانال تلگرامی کانون برترها🔵
