فالوده يزدي در روزهاي گرم تابستان، نقل مجلس خانوادههاي يزدي است به خصوص اين که خنکاي آن، عطش گرما را به شدت کاهش ميدهد.
فالوده يزدي يکي از پيش غذاها يا دسرهاي مخصوص استان يزد است که در گذشته تاکنون مشتاقان زيادي را در بين خانوادههاي يزدي داشته و در فصل تابستان، يکي از ادوات پذيرايي يزديها از مهمانان است.
مواد اوليه اين خوراکي خوشمزه نشاسته، گلاب و شيره شکر است که بعد از پختن نشاسته آن را از يک صافي يا آبکش عبور ميدهند و به داخل آب با يخ فراوان ميريزند که سريع منجمد شود و به شکل رشته درآيد. بعد آب آن را گرفته به آن شکر و گلاب اضافه ميکنند و بسته به سليقه مشتريان به آن سياه دانه نيز افزوده ميشود.
"علي آب حيات"، مدير اجرايي صنف حلوايي يزد در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) – منطقه يزد، تصريح کرد: در حال حاضر 40 واحد توليد و فروش فالوده در شهر يزد فعاليت دارند که البته با توجه به اين که فعاليت برخي از آنها تنها محدود به فصل گرم تابستان است، فقط 15 واحد فعال در طول سال در اين صنف فعاليت دارند.
وي در اين رابطه تصريح کرد: واحدهاي فالودهفروشي در شش ماه نخست سال به توليد و فروش فالوده ميپردازند و در شش ماه دوم با توجه به سرماي هوا، به فروش حلوا ارده مشغول ميشوند.
آب حيات در ادامه خاطرنشان کرد: هماکنون با توجه به قرار داشتن در فصل گرم تابستان، روزانه حدود 10 تا 15 تن فالوده يزدي در اين شهرستان توليد و مصرف ميشود.
وي اظهار کرد: مواد اوليه توليد اين محصول بيشتر در داخل استان تامين ميشود، اما برخي واحدهاي توليدي برحسب سليقه خود نشاسته را از خارج از استان هم تامين ميکنند.
وي راجع به عرضه فالوده يزدي در ساير استانهاي کشور گفت: امکان ارسال اين محصول به استانهاي ديگر وجود ندارد، چرا که شرايط حمل خاصي را ميطلبد که مقرون به صرفه نيست.
اين مسئول در مورد ويژگيهاي يک فالوده خوب گفت: کيفيت فالوده بسته به مواد اوليه آن دارد، اما مردم نبايد در اين خصوص نگراني داشته باشند چرا که مواد اوليه مصرفي تمام واحدها با نظارتهاي صورت گرفته بهداشتي تامين ميشود.
مدير اجرايي صنف حلوايي يزد قدمت توليد فالوده در يزد را چند صد ساله عنوان کرد و گفت: در ايام قديم که کارخانههاي يخ وجود نداشت، فالودهسازان يزدي از يخهاي يخچالهاي خشتي قديمي براي توليد فالوده بهره ميگرفتند.
"سيد عليرضا حلوائيان" که 40 سال خود در اين حرفه مشغول است، در گفتوگو با ايسنا - منطقه يزد، اظهار کرد: اين حرفه را از پدرم که 70 سال در اين حرفه فعاليت داشته آموختهام و پدرم نيز از پدرش آن را فرا گرفته است.
وي در مورد نحوه تهيه فالوده در گذشتههاي دور بيان کرد: امروزه اين کار با استفاده از آبکش انجام ميشود ولي در گذشته با استفاده از سيم نشاسته پخته شده را ريز ريز کرده و سپس مصرف ميکردند و تفاوت ديگري در توليد آن رخ نداده است.
اين کاسب يزدي که در مغازهاي محقر در بازار خان يزد که به گفتهي خودش بيش از 100 سال قدمت دارد، مشغول به کار است، افزود: سابقاً که شهر يزد گسترش نيافته بود، اين محل در واقع بارانداز و همچنين بازار اصلي شهر محسوب ميشده که مسافران و تجار زيادي به اين محل مراجعه ميکردند، لذا اين محل کسب نيز از رونق خوبي برخوردار بود، ولي الان استقبال خيلي کم شده است.
حلوائيان در مورد مشکلش براي نوسازي اين مغازه، گفت: مجموعه بازار در ثبت آثار ملي کشور است، لذا عليرغم تاکيد مرکز بهداشت براي نوسازي مغازه، ميراث فرهنگي در اين خصوص مقابله ميکند.
در حال حاضر هر پرس فالوده که در کاسههاي يک بار مصرف همراه با يخ و سياه دانه عرضه ميشود، 700 تومان است.
مقرون به صرفه بودن فالوده باعث شده است که بسياري از يزديها در مهمانيهاي تابستانه خود به خصوص در غروب و شبهاي تابستان از آن براي پذيرايي بهره بجويند به نحوي که متقاضيان به واحدهاي فروش اين محصول مراجعه کرده و فالوده را جدا از شيره و گلاب خريداري ميکنند و سپس در منزل به ميزان دلخواه آن را با يکديگر مخلوط کرده و از طعم گواراي آن بهره ميبرند.
هماکنون بيشترين تعداد واحدهاي توليد و عرضه فالوده شهر يزد در مرکز شهر در حوالي بازار شاهزاده فاضل وجود دارد که در کنار عرضه فالوده به فروش عرقيجات گياهي و گلاب توليد استان يزد هم مبادرت دارند.
در اين ميان واحدهايي هم هستند که به برندي خاص و قابل قبول براي مردم يزد تبديل شدهاند که از جمله آنها ميتوان به فالوده شيرحسين، آب حيات، شفق، هوشنگ، عربيان، اميريان، خليلي و تيغ بنديان که از قديم مشغول فعاليت هستند، اشاره کرد.