سلام به همه دوستان !
در این مطلب قصد داریم درس هفتم از کتاب یازدهم را با هم مطالعه و بررسی کنیم .
امیدواریم توضیحات بیان شده ، شما را در یادگیری بهتر مطلب ، یاری کند .
دانشجوی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی رتبه 95 منطقه یک - کنکور انسانی 1399 |

⭐ویژگی های مطلب⭐
درسنامه کامل
5 تست برای تثبیت مطلب
پاسخ تشریحی + پاسخ صوتی تست ها

ارتباط بیشتر با ما
برای ارتباط بیشتر با برترها و رزرو پشتیبان ویژه ، پیج و کانال تلگرام کانون برترها را دنبال کنید .
همچنین میتوانید با شماره ۰۲۱۸۴۵۱ داخلی ۳۱۲۳ تماس بگیرید .


در ادامه ناآرامی های دوره تیموریان ، اوضاع اجتماعی و سیاسی ایران و ادبیات و فرهنگ ، آشفته تر از پیش شد ؛ در این دوره ،
دو جریان شعری رواج داشت .

1. شعر لطیف و فصیح بابافغانی که به طور طبیعی شعر حافظ را به سبک هندی نزدیک میکرد .
2. مکتب وقوع که نتیجه چاره اندیشی شاعران برای تغییر سبک عراقی و فرار از تقلید بود که موفقیت آمیز نبود و بازتاب طبیعی محیط اجتماعی این قرن بود .

زبان و ادب فارسی تا آنجا در میان هندیان و شاهان گورکانی مورد استقبال قرار گرفت که تا قبل از سلطه انگلیس بر هند ، زبان فارسی ، زبان رسمی آن دیار بود .
همزمان با رشد ادبیات فارسی در هند ، در ایران نیز اصفهان پایتخت و محل تجمع بزرگان ادبیات فارسی و در اصطلاح (( مادرشهر )) شد . البته در کنار اصفهان ، مناطق دیگری نیز گسترش یافتند ؛ مثلا خراسان ، آذربایجان و نواحی مرکزی ایران ، به کانون های مهمی برای شاعران و هنرمندان بدل شدند .

1. شاهان صفوی با وجود توجه ویژه به زبان ترکی ، آثاری به زبان فارسی تالیف کردند .
2. شاهان صفوی در مقام شیخ طریقت بودند و باید خود را در این مقام فرهنگی نگاه میداشتند ؛ در نتیجه از یک طرف با رؤسای مذاهب در تماس بودند و از طرف دیگر ، رقبایی چون شاهان عثمانی و هندی داشتند که به مسائل فرهنگی ، توجه نشان میدادند .
نکته : بهزاد در دوره شاه اسماعیل و رضا عباسی در دوره شاه عباس ، از مفاخر هنر در این دوره هستند .


حکومت صفوی به دلیل اهمیت زیادی که به ترویج مذهب شیعه میداد ، به شعر ستایشی ، عاشقانه های زمینی و درباری ، بیتوجه بود و به جای آن ، مضامینی مثل پند و اندرز ، توصیف و بیان امور طبیعی و تبدیل موضوعات و تمثیلات کهن به مضامین تازه را گسترش دادند .
از رونق افتادن شعر درباری ، دو پیامد به همراه داشت :
نخست آن که شعر و شاعری در میان طبقات و گروه های بیشتری قرار گرفت و دوم آن که مدیحهسرایان برای امرار معاش به دربارهای هند که در آنها قصیده و مدح رواج داشت ، سرازیر شدند .
نکته : در عصر صفوی ، به دلیل رونق اقتصادی و تجاری ، هر کس به اندازه توان خود به امور فرهنگی میپرداخت و از طرف دیگر ، به دلیل آشنایی ایرانیان با اروپا ، مراکز تجمعی مثل قهوهخانه ها دایر و شاعران در آن مکان ، گرد هم آمده و به مشاعره ، مناظره و نقد شعر میپرداختند .



نام سه تن از شعرای تاثیرگذار قرن دهم در کدام گزینه آمده است ؟
1. بابافغانی / جامی / صائب
2. وحشی بافقی / بابافغانی / محتشم کاشانی
3. صائب / جامی / وحشی بافقی
4. وحشی بافقی / صائب / کلیم کاشانی

مشهورترین شعر محتشم کاشانی در چه قالب و موضوعی است ؟
1. غزل / ستایش امام علی ( ع )
2. ترجیعبند / واقعه کربلا
3. ترکیببند / واقعه کربلا
4. قصیده / ستایش امام علی ( ع )

در کدام گزینه ویژگی های شعر بیدل مشهود است ؟
1. غفلت آهنگم ز ساز حیرت ایجادم مپرس / پنبه تا گوشت نیفشارد ز فریادم مپرس
2. اگر تو فارغی از حال دوستان یارا / فراغت از تو میسر نمیشود ما را
3. دگر به هر چه تو گویی مخالفت نکنم / که بی تو عیش میسر نمیشود ما را
4. نامه حسن تو بر عالم و جاهل خوانم / نامت اندر دهن پیر و جوان اندازم

خداوندگار مضامین تازه شعری در قرن یازدهم کیست ؟
1. صائب تبریزی
2. کلیم کاشانی
3. بیدل دهلوی
4. وحشی بافقی

در بیت زیر ، کدام یک از ویژگی های سبک هندی بارز است ؟
(( بخیه کفشم اگر دنداننما شد عیب نیست / خنده میآرد همی بر هرزهگردیهای من ))
1. استفاده از زبان و الفاظ محاوره ای
2. توجه به تجربیات ساده و روزمره زندگی
3. استفاده از ضرب المثل و تشبیه و تمثیل
4. فزونی تعبیرات و مفاهیمی که در آن ، حس ها با هم درمیآمیزند

پاسخ تشریحی تست ها در فایل پی دی اف ( قسمت ضمیمه ) موجود است .
توضیح صوتی تست ها در قسمت ضمیمه موجود است .
تست 5 ، تست چالشی این مطلب است ؛ قبل از دیدن یا شنیدن جواب درست ، جواب خودتان را در قسمت کامنتها برای ما بنویسید.

تهیه کننده :
علی جابری - دانشجوی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی
سپاس از توجه شما


