درسنامه ادبیات یازدهم درس 15تا17-لیلا پابخش

فایل درسنامه ادبیات یازدهم دروس 15 تا17 در ضمیمه برایتان قرار داده شد.

"بعد از خواندن درسنامه خود را با 5تست زیر بسنجید!"

1. 1. مفهوم همه‌ی ابیات یکسان است، به‌جز:                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         (صفحه‌ی 143، کتاب درسی)

1) چو ماه نو تواضـــع اگر خوی خود کنی                                 آفــــاق را به قــــــد دو تا می‌توان گرفت 

2) ابر است در عطیه و بحـر است در درون                                  خاک است در تواضع و چرخ است در جلال 

3) شبنم به آفتــــاب رســــید از فتادگی                                 بنگر کــــه از کــــجا به کجا می‌توان شدن

4) می‌شود هر کس به مقدار تواضع سربلند                                 قطره‌ی نــــاچیز گردد گــــوهر از افتادگی

1. 2. در همه‌ی ابیات، شاعر تواضع و فروتنی را امری پسندیده می‌داند؛ به‌جز:                (صفحه‌ی 143، کتاب درسی) - (سراسری تجربی- 98)

۱) تواضع مـــــرد را دارد گرامـــــــی                                    ز کبـــــر آیـــــــــد بدی در نیک نامی

۲) تواضـــــع بود با بــــــــزرگان ادب                                   بود با فــــرومــــــایگان مســــــــکنت

۳) اگر زیر دستی بیـــــفتد رواســـــت                                   زبر دســــــت افتـــــــــاده مرد خداست

۴) نیامیزند با هم مردمان از نخوت دولت                                    پس از افتادگی از هم جدایی نیست یاران را

1. 3. کدام بیت، فاقد مفهوم عبارت «من به شما می‌گویم که زندگی به راستی تاریکی است؛ مگر آن که شوقی باشد.» است؟

                                                                                                                                            (صفحه‌ی 146، کتاب درسی) - (سراسری زبان- 98)

1) ز آرامـی افــــــتاده آرام مــــــــن                                   مگر ریختی شــــــــــوق در کام من

2) چه ذوق از ذکـــــــر پیــدا آید او را                                   که پنهان شــــــــوق مذکوری ندارد

3) نامه‌ی شوق مرا هر کس گذارد در بغل                                   چون کبوتر بال و پر از پا برون می‌آورد

4) خیره نکرده اســــــت دلم را چنـــین                                 نه غم هــــــجران و نه شــــوق وصال

1. 4. مفهومِ کلی کدام ابیات یکسان است؟                                                                                                                                                                                                                                                                                         (صفحه‌ی 143، کتاب درسی) - (سراسری زبان- 98)

الف) به آسمان نرسد هر که خاک پای تو نیست                               فرو رود به زمین هر که در هوای تو نیست

ب) رهرو منزل عشقیـــــــــم و ز سر حد عدم                        تا به اقلیم وجود این همــــــه راه آمده‌ایم

ج) گفتی ز خاک بیشترند اهــــــــل عشق من                        از خاک بیشتر نه که از خــــــاک کمتریم

د) پستی دلیل قــــــرب بود در طـــریق عشق                      این جا پیاده پیش بود از ســــــــــواره‌ها

1) الف، ب                               2) ب، ج                            3) الف، د                                    4) ب، د

1. 5.همه‌ی ابیات با سروده‌ی زیر قرابت مفهومی دارد؛ به جز:                                                                                                                                                                                                                                                                   (صفحه‌ی 142، کتاب درسی) - (سراسری انسانی- 98)

«گریه کنی اگر/ که آفتاب را ندیده‌ای / ستاره‌ها را هم/ نمی‌بینی»

۱) چو دی رفت و فردا نــــیامد به دست                                   حساب از همین یک نفس کن که هست

۲) بسی تیر و دی ماه و اردیبهشت                                           برآید که مــــــا خاک باشیـــــــم و خشت

۳) اگر سختی بـــــــــری ور کام‌جویی                                    تو را آن روز بــــــاشد کانــــــدر اویی

۴) گلستان که امــــــــروز باشد به بار                                     تو فردا چنـــــــی گل نیـــــاید به کار

پـــــــاسخـــــــنامــــــــه

1. 1. گزينه‌ی «1» صحیح است. 

در ابیات گزینه‌های «2، 3 و4» بر این نکته تأکید شده است که «زندگی و عمر» بدونِ عشق، بی‌ارزش است. امّا در بیت گزینه‌ی «1» شاعر به ناپایداری عمر اشاره کرده است.

1. 2. گزينه‌ی «2» صحیح است.  

در عبارت شعری صورت سؤال، گوینده از مخاطب می‌خواهد «چراغدان» را از یاد نبرد امّا در مصراع دوم بیت گزینه‌ی «2» شاعر می‌گوید: چراغ را ببین و نظر به چراغدان نکن.

1. 3. گزينه‌ی «2» صحیح است.  

در گزینه‌های «۱ ، 3 و 4» شاعر تواضع و فروتنی را امری پسندیده می‌داند. توضیح این‌که افتادگی در گزینة «4»، متضاد «دولت» و به معنای «احتیاج و نکبت» آمده است و مفهوم تواضع ندارد و در گزینة «2» تواضع مصراع اوّل امری پسندیده و در مصراع دوم امری ناپسند شمرده شده است. 

1. 4. گزينه‌ی «4» صحیح است.  

مفهوم عبارت صورت سوال «بی­ارزش بودن زندگی آدمی بدون شوق و اشتیاق و عشق» است. این مفهوم در ابیات گزینه­های«1، 2 و 3» نیز مطرح شده است.

در بیت گزینه «4» شاعر به خودستایی خویش پرداخته و خود را نسبت به دوران فراق و وصال عشق بی­توجّه می­بیند. 

1. 5. گزينه‌ی «3» صحیح است.  

مفهوم مشترک بیت­های «الف، د»: تواضع، فروتنی و خاکساری در مقابل معشوق، موجب کمال و بلندمرتبگی است.

مفهوم بیت ب: سالکِ طریقِ عشق و محبّت بودن

مفهوم بیت ج: در این بیت تنها افتادگی و فروتنی عاشق بیان شده است و سخنی از بلندمرتبگی در میان نیست.