سبک رومانتیسم
معرفی نقاشان سبک رومانتیسم
سبک رومانتیسم Romanticism (برتری و غلبه ی احساس بر عقل)
《رومانتیسم واکنشی در مقابل خرد گرایی عصر روشنگری و نظم سبک نئوکلاسیک》《رمانتیسم ، جلوه ای است از شورش علیه محافطه کاری و میانه روی و ریاکاری و تاکیدی است بر اولویت تخیل در تجربه هنری》
رومانتیک و کلاسیسم در ضدیت هم←رومانتیک(نا استوار-غیر منطقی-شخصی-صور غیر صریح و بیانگر) کلاسیک(استوار-منطقی-صریح-غیر شخصی و بیانگر).
در اواخر قرن هجده هنرمندان در واکنش به قیود متعصب نئوکلاسیسم، که آن را مانع درک و بیان طبیعت و احساس میدانستند روشی متضاد در پیش گرفتند. رومانتیسم در میانه سده نوزدهم جانشین نئوکلاسیک شد.
رومانتیکها تقدم احساس ، تخیل و رویا ، سنت شکنی و شور شاعرانه بر عقل گرایی را سر لوحه ی کارشون قرار دادن.
تاکید بر جنبه های عاطفی اثر
اولویت دادن به طرح ها و رنگهای پر حرکت
تقدم احساس بر عقل گرایی
زادگاه رومانتیسم انگستان است.
عشق ورزیدن به طبیعت و طرد کارگاه نقاشی
انتخاب مضامین نقاشی از ادبیات و موسیقی
تاثیر گسترده مکتب منظره نگاری انگلیسی بر جنبش رومانتیک
به کارگیری رنگهای سرزنده و تاب ناک
انتخاب مضامین متعارف و چهره های عادی و جایگزین کردن عناصر تازه با تناسبات رسمی و قراردادی(پرداخت به مفاهیم آرمانی تا امور واقعی همچون هنر کلاسیک گرا)
دلاکروا و ژریکو برجسته ترین نمایندگان رومانتیسم در نقاشی هستند. سایر نقاشان : جان کنستابل-ویلیام ترنر-فرانسیسکو گویا-ویلیام بلیک-گاسپار داوید فریدریش
عدم پیروی ازاصول و قواعد معین زیبایی صوری
دلاکروا : رنگ را در نقاشی ارجح می دانست و آن را با دانش و آگاهی با توجه به معانی و مفاهیم گسترده به کار برد (رنگ در آثار دلاکروا اغراق آمیز جلوه میکند و در آن نوعی سراسیمگی است).
اژن دلاکروا Delacroix نقاش و چابگر فرانسوی
تحت تاثیر طغیان تئودور ژریکو علیه صور و مضامین کلاسیکی قرار گرفت.
در رنگ آمیزی پرده کشتار خیوس، پرده گاری علوفه جان کانستبل را سرمشق خود قرار داد.
نقطه عطف تحول هنر او سفر به اسپانیا و مغرب بود.
در شمال آفریقا، کارمایه اغلب نقاشیهای بعدیش را از طبیعت بکر و زندگی اعراب گرفت.
نکته: دلاکروا، نقاشی را پلی میان نقاش و نگرنده می دانست و رنگ را مهمترین عنصر اثر گذار در نقاشی محسوب کرد.
درست نیست او را فقط یک استاد رنگپرداز بدانیم. دلبستگی اش به فرم باعث شد که به ترکیبی نو از شکل و رنگ دست یابد. شیوه رنگپردازی و اسلوب قلمزنی اش بر نقاشان رئالیسم و امپرسبونیسم تاثیر قاطع گذاشتند.
نکته: دلاکروا، یک نقاش روایی بکد که موضوعات خیالی و واقعی را با شور رومانتیک به تصویر می کشید. دلاکروا، به مدد تنوع مضمون، رنگهای جاندار، شکلهای روان و ترکیب بندی های پویا از سنت گذشته فاصله گرفت.
آثار دلاکردا:زنان الجزایری - جنگ اسبان عرب - ورود سربازان عرب به قسطنطنیه
تئودور ژریکو Gericault نقاش و چابگر فرانسوی
از هنرمندان نومایه و پیشگام جنبش رمانتیسم به شمار می آید. بر دلاکروا و بسیاری از نقاشان فرانسوی سده نوزدهم بسیار تاثیر گذاشت.
پس از بازگشت از ایتالیا، پرده کلک بازماندگان کشتی مدوسا را نقاشی کرد. ژریکو، موضوع این پرده را از فاجعه غرق کشتی مدوسا برگرفت. و توانست این رویداد واقعی را چون حماسه وصف کند. مضمون اصلی پرده (بازتاب رمانتیک بدبینانه ژریکو و تمایزش با رمانتیکهای معاصرش) ، کنکاش دردمند آدمیان در مبارزه ای بین مرگ و زندگی است.
نکته: ژریکو تکچهرهایی از دیوانگان کشیده که سندهایی هستند که رویکرد روانشناختی او را آشکار می کند.
منظره نگاری در آثار هنرمندان جنبش رومانتی سیسم :
ویلیام ترنر و جان کانستبل به درخشش و پویایی نور و رنگ در منظره توجه می کردند.ترنر با نشان دادن نیروی رام نشدنی طبیعت و کانستبل با بازنمایی مناظر روستایی
همراه با نور متلاطم و رنگ ذهنیتی شور انگیز از طبیعت را به وجودآورند.ترنر کاربرد رنگ را مدیون آبرنگ است.کانستبل برداشت های حسی خود را با چند حرکت سریع قلم ثبت میکرد.ترنر با کمک رنگ های شفاف و درخشان در تجسم فضاهای مه آلود و شاعرانه سعی در ایجادبازیهای نور و رنگ داشت.کانستبل تاثیرات جوی و تغییرات نورو سایه در طبیعت راموضوع کار خود قرار داد.
جان کانستبل Constabele نقاش انگلیسی
یکی از هنرمندان سنت شکن و اثرگذار در تاریخ منظره نگاری غرب است.نمایش پرده گاری علوفه او در سالن پاریس، شوری در نقاشان فرانسوی برانگیخت و دلاکوروا با دیدن این پرده، رنگهای پرده کشتار خیوس را تغییر داد.
نکته: کار جان کانستبل بر نقاشان مکتب باربیزن اثری عمیق گذاشت.
جان کاستبل تمام کوشش را در مشاهده دقیق و بازنمایی تغییرات نور و جو در منظره به کار برد.
کانستبل همچون یک عالم هواشناس، حرکتها و حالتهای لحظه ای ابرها، جهتهای وزش باد و دگرگونیهای جوی را به وقت بررسی می کرد تا بتواند شکوه شاعرانه آسمان را کشف کند.
جان کنستابل : تاثیرات جوی و تغییرات نور و سایه در طبیعت موضوع کارش است(با بیان نرم و لطیف و با دید علمی درباره کاربرد رنگ)
ویلیام ترنر Turner نقاش انگلیسی
ترنر به سبب نوآوریهایش یکی از مهمترین منظره نگاران اروپایی است.علاوه بر چشم اندازه های دریایی و مناظر طبیعی، موضوعهای تاریخی هم نقاشب می کرد.
آثار نقاشان هلندی و ونیزی را در موزه لوور مطالعه کرد و تحت تاثیر کلود لرن قرار گرفت ( در منظره های شاعرانه و روایی اش اثر پذیری کلود لرن نمایان بود).
ترنر، اوضاع گوناگون طبیعت، هوا و نور را لا تیزبینی بیمانند در دفترچه های طراحی خود به تصویر کشید که بسیاری دستمایه پرده های بزرگ اندازه او شدند.
ترنر، آبرنگ کار چیره دستی بود و به موضع نگاری گرایش داشت.
اقامتش در ونیز باعث شد طرح واره های بیشماری با آبرنگ بسازد که لطافت و سادگی منظره های خاور دور را به یاد می آورد.
آخرین مرحله تحول ترنر، جستجوی پیگیرانه در دنیای نور و رنگ بود. در آثار این دوره، موضوع در برابر ترکیببندی رنگی بی اهمیت می شود. ترنر در پی یافتن معادلی بصری برای مجموعه ای از احساس های غیر بصری است.
نکته: چرخش توفانی قلم مو، رنگهای درخشان و شکلهای انتزائی، درونمایه شاعرانه نقاشی اش را آشکار می سازند. آثار نیمه انتزائی اش را بخارهای رنگامیزی شده نام نهادند.
نکته: توجه ترنر به جلوه های نور، بعدها بر نقاشان تمپرسیونیسم بخصوص، منه و پیسارو بسیار اثر گذاشت.
شاید بتوان گفت کار ویلیام ترنر از حیث شور و حرارت و آزادی فنی از امپرسیونیسم فراتر می رود تا با اکسپرسیونیسم سده بیستم مرتبط شود.
از ترنر، نقاشی های گواش و آبرنگ بیشماری به همراه باسمه ها و طراحی ها به جای مانده اند.
ویلیام ترنر : با کمک رنگهای شفاف و درخشان در تجسم فضاهای مه آلود و شاعرانه سعی در ایجاد بازیهای نور و رنگ داشت(با ضربه قلم های خشن و استفاده از رنگ ضخیم)
تاکید بر حساسیت درونی و عواطف و خیالپردازی در اثار بلیک و منظره های ترنر و فریدریش دیده می شود.
گاسپار دافیت فریدریش Friedrich نقاش و چابگر آلمانی
از نمایندگان سبک رمانتیسم آلمانی است. آثارش عمدتا بر نقاشی از منظره متمرکز است.
موضوع آثار گاسپار فریدریش:
بناهای ویرانه گوتیک
درختان در هم تنیده
چشم اندازهای دریایی و پرتگاههای ملال انگیز که غالبا نوری مرموز بر آنها تابیده است.
نکته: فریدریش، آدم ها را در منظره هایش چنان نشان می داد که در برابر طبیعت، ناچیز و بی اهمیت جلوه کنند همانند منظره نگاریهای چینی ها.
گاسپار فریدریش : آثارش خیال انگیز و مرموز است(پرده گورستان در برف)
برای مشاهده تصاویر مرتبط با مطالب فوق به فایل ضمیمه مراجعه کنید.
منبع : کتاب دایره المعارف هنر رویین پاکباز-کتاب سیر هنر در تاریخ 2-کتاب آشنایی با مکاتب نقاشی-کتاب تاریخ هنر جهان
تهیه و تنظیم : گلشن اسکندری دانشجوی سینما دانشگاه هنر تهران
