نکات دروس 1 تا 14 فارسی هفتم -فارسی هشتم- درسنامه- الهه پروری

دوستان هشتمی سلام!

در این مطلب می خواهیم باهم به جمع بندی نکات بسیار مهم فصول 1 تا 14  فارسی هفتم و خلاصه نکات که برای پاسخگویی به سوالات آزمون باید به آن ها مسلط باشید، بپردازیم.

الهه پروری _ فارغ التحصیل مهندسی شیمی دانشگاه تهران

مهم­ترین جزء جمله فعل است که همیشه در گزاره می ­آید.

جمله از دو قسمت نهاد و گزاره تشکیل می­ شود.

در شمارش تعداد جمله ها با جمله هایی روبرو می­ شویم که بدون فعل هستند یعنی فعل در آن جمله ها حذف شده است؛ 

راه شناخت تعداد جمله:

۱- فعل های موجود در بیت یا عبارت، یک جمله به حساب می ­آیند.

۲ - فعل های حذف شده، جزء جمله ها محسوب می ­شوند. (گاهی فعل در جمله به خاطر وزن شعر یا زیبایی آهنگ نثر حذف می­ شود و ما از طریق معنی کردن جمله، متوجه حذف آن می ­شویم.)

۳- شبه جمله ها( ندا و منادا، اصوات) یک جمله به حساب می آیند.

جمله پرسشی به دوصورت می آید:

الف) همراه با نشانه های پرسشی: آیا؟ چگونه؟ چرا؟ مگر؟ کدام؟ کدامین؟ هیچ؟

ب) بدون نشانه پرسشی(پرسشی غیر مستقیم): مانند غذا خورده ای؟

علامت نگارشی پایان جمله پرسشی "؟" است.

علامت نگارشی پایان جملات عاطفی "!" است.

نهاد: کلمه یا گروهی از کلمه ها است که درباره آن خبر می‌دهیم یعنی صاحب خبر است که معمولاً در ابتدای جمله می‌آید؛ 

گاهی نهاد بیش از یک کلمه است و اصطلاحاً به آن گروه نهادی می‌گویند؛ 

برای پیدا کردن نهاد به اول فعل، "چه چیزی" یا "چه کسی"  اضافه می کنیم و نهاد را به دست می آوریم؛

جمله از دو جزء نهاد و گزاره تشکیل می­ شود.

گزاره: خبری است که درباره نهاد داده می‌شود. مهم ترین جزء گزاره، فعل است.

فعل لازم (ناگذر): به فعل هایی گفته می‌شود که تنها نهاد می‌پذیرند؛ یعنی معنی جمله با نهاد و فعل لازم کامل است؛ آفتاب می درخشد.

گاهی در جمله هایی که فعل ناگذر وجود دارد، علاوه بر نهاد و فعل ناگذر، واژه­های دیگری هم می­آید که بودن یا نبودن این واژه ها به معنی جمله آسیب نمی رساند؛ در دستور زبان فارسی به این واژه ها قید می گویند که قابل حذف است و جزء اصلی نیست.

بعضی از فعل های ناگذر عبارتند از: پرید، تابید، جوشید، جنبید، خروشید، خزید، درخشید، گریست، نشست، افتاد، رفت، خندید، خشکید، خوابید، رویید، بالید و ...

فعل متعدی (گذرا به مفعول): به فعل هایی گفته می‌شود که علاوه بر نهاد به جزء دیگری به نام مفعول نیاز دارند تا کامل شود؛ 

بعضی از فعل های گذرا به مفعول عبارتند از: انداخت، برافراشت، برد، بست، بویید، پراکنده ساخت، پسندید، پوشید، جویید، چشید، داشت، دوخت و ...

فعل های "است، بود، شد، گشت، گردید، شود، باشد و..." به همراه "چه کس را" و "چه چیز را" معنی نمی‌دهند این فعل ها، اسنادی هستند؛ یعنی علاوه بر نهاد به مسند نیاز دارند تا کامل شوند و نباید با فعل های ناگذر اشتباه شوند.

مُسند: صفت یا حالتی است که آن را به نهاد نسبت می دهند. به فعل هایی که مسند می‌پذیرند فعل های اسنادی می‌گویند.

روش پیدا کردن مسند: به اول فعل اسنادی "چگونه؟" یا "چیزی" اضافه می‌کنیم و مسند را به دست می‌آوریم؛ 

قالب قطعه: شعری است که مصراع های دوم همه بیت های آن هم قافیه است. حداقل بیت های قطعه، دو بیت است، اما حداکثر آن مشخص نشده است. در قطعه بیشتر به پند و اندرز مسائل اخلاقی و اجتماعی پرداخته می‌شود. معروف ترین قطعه سرایان فارسی، ابن یمین (قرن ۸)، انوری (قرن ۶) و پروین اعتصامی (قرن معاصر) هستند.

بن فعل: گفتیم که بن به دوقسمت بن ماضی و بن مضارع تقسیم می شود و اینکه هر فعل از دو قسمت بن و شناسه تشکیل می‌شود.

شناسه‌ها ۶ تا هستند: م/ ی/ د/ یم/ ید/ ند

شیوه ساخت بن ماضی: با حذف "ن" از آخر مصدر، بن ماضی به دست می آید؛ 

شیوه ساخت بن مضارع: بعد از آن که "ن"  مصدر را حذف کردیم و بن ماضی را به دست آوردیم، بن ماضی را به فعل امر تبدیل می‌کنیم و بعد از آن "ب" را از اول فعل امر بر می داریم...

دوستان عزیز می توانید برای دسترسی به نسخه کامل خلاصه نکات به همراه پاسخ فایل پی دی اف زیر را دانلود کنید.

فراموش نکنید اگر سوالی در رابطه با این مبحث داشتید می توانید به راحتی در کامنت ها سوال خود را برای ما بنویسید.

دوستان عزیزم برای ارتباط با رتبه برترها صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید.

رتبه برترهای کانون

با آرزوی موفقیت و کامیابی