برخی از مباحث کلیدی تئاتر از نگاه گلشن اسکندری دانشجوی سینما دانشگاه هنر تهران
تئاتر کابوکی در میان سه نوع تئاتر ژاپنی ناخالص ترین نوع تئاتر ژاپن است زیرا آزادانه از تئاتر نو و تئاتر عروسکی بونواکو اقتباس کرده است، از این رو تئاتر کابوکی، ضوابط خشک کم تری دارد.
تئاتر کابوکی در مقایسه با تئاتر نو از صحنه پردازی فراوان برخوردار است و به جای پوشاندن صحنه آن را می آرایند. تغییرات در مقابل چشم تماشاگر انجام می شود. نقاشی های صحنه دو بعدی هستند و قصد دادن تصویر سه بعدی را ندارد.
بادبزن دستی ← از وسایل مهم صحنه در تئاتر نو است. نقش هر بادبزن معنای ویژه ای دارد.
در تئاتر عروسکی بونواکو (تئاتر سیاه)، عروسک های مونث پا ندارند و این به دلیل کیمونه بودن لباس آنها است. عروسک هایی که نقش کم اهمیتی دارند، دهان، چشم، ابرو متحرک ندارند.
سامی سن، ساز موسیقی نمایش عروسکی بونواکو است.
کاتاکالی
کاتاکالی ← پانتومیم ← لال بازی
کاتاکالی شکل پانتومیم دارد.
این نمایش به صورت مودرا (زبان اشاره) است.
شخصیتهای نمایش کاتاکالی به 7 تیپ تقسیم می شود.
بازیگران کاتاکالی متکی به رقص، پانتومیم، لباس و آرایش هستند.
اپرای بوفا: اپرای تفریحی است. بوفا از کمدیادل آرته تاثیر گرفته است. اپرای بوفا و اپرای سریا تمام قسمت هایشان آوازی است با این تفاوت که اپرای بوفا جنبه شوخی و کمیک دارد. موضوع اپرای بوفا از داستان های عامیانه و معاصر گرفته شده است.
راپسودی: شعری حماسی یا قطعه ای حماسی است که توسط خوانندگان در جشنواره ها بسیار باهیجان و نامنظم گفته می شود.
پارودی: نوعی ادبی است که در آن یک اثر جدی به صورت هزل آمیزی تغییر می کند.
پاسیون: نمایش مذهبی (میستری) است.
نمایش فارس (لوده بازی): در این نمایش کمدی هیچ کس سوال نمی کند یعنی بی نیاز از پاسخ های منطقی است. کمدی فارس پر از موقعیت های خنده دار است اما بی نیاز از پاسخ های منطقی.
ملودرام: ترکیب بین تئاتر و اپرا است نه تئاتر و موسیقی.
ملودرام نمایشی احساسی و عاشقانه است که در آن آوازها و موسیقی اهمیت بسیار دارند.
تئاتر پست مدرن: این تئاتر متاثر از اندیشه های آنتونن آرتو و دو سبک، فوتوریسم و دادائیسم است.
تئاتر شقاوت ← آنتونن آرتو ← کتاب هنر و همزادش
تئاتر فقیر(بی چیز) ← یژری گروتفسکی ← تئاتر آزمایشگاهی
تئاتر بیومکانیک ← مایر هولد
تئاتر اپیک (روایی/ داستانی) ← برتولت برشت
تئاتر ابزود ← سبک اکسپرسیونیسم
پدر تئاتر مدرن ← ژاک کوپو
ژاک کوپو: تاکید زیادی بر مهارت جسمانی بازیگر داشت. از شاگردانش می خواست از میم، رقص، آکروبات و بدیهه سازی به عنوان وسایل بیان دراماتیک استفاده کنند.
نکته: کوپو دکور را به حداقل رسانید و پرده را حذف کرد که موانع سنتی بین بازیگر و تماشاگر بود.
ابتکار ماکس راینهارت در تئاتر ← به کار گیری صحنه های واقعی به جای صحنه های تماشا خانه است.
ویژگی رومانس: به نثر بوده و دارای ادبیات عامیانه است. رومانس جعلیات نویسنده است که قهرمان همیشه در آن پیروز است.
ویژگی حماسه: به نظم بوده و دارای ادبیاتی موقر است. حماسه ریشه تاریخی دارد.
داستان های ازوپ: به دوره یونانیان باستان تعلق دارد. به مسائل اخلاقی و اجتماعی می پردازد و از پیش در آمد های فابل در قرون وسطی محسوب می شود(ازوپ، پیش درآمد فابل در قرون وسطی است).
نمایش در ایران
تماشا در نمایش های سنتی ایرانی ← به مجموعه نمایش هایی اطلاق گفته می شود که در تجمع عصرانه مردم بازی می شود.
سوگ سیاوش (گریستن مغان) ← مربوط به قبل از اسلام
سووشون ← مربوط به بعد از اسلام
سوگ سیاوش ← در کتاب بخارا به آن اشاره شده است.
کوسه برنشین ← در کتاب ابوریحان بیرونی به آن اشاره شده است. کوسه برنشین، نمایش قبل از اسلام در اواخر زمستان است. در دوره اسلام تبدیل به میرنوروزی شد.
پهلوان کچل ← خیمه شب بازی
نمایش پنج ← نمایش عروسکی پهلوان کچل
آتش باز ← نوروزی خوان(جزء دسته نوروزی خوان ها است).
خم بازی ← عروسک دستکشی
خیال بازی ← عروسک سایه
فانوس خیال ← انیمیشن / نقاشی متحرک
قی ننه ← نمایش عروسکی انفرادی
جنس عروسک وایانگ کولیت ← چرم(این عروسک ها سایه هستند)
جنس عروسک بازی خیال ← چرم
تکنیک اجرایی عروسک پشت پرده ← دستکشی
نقالی ← نقالی، بیان یک واقعه به شعر یا نثر است.نقالی، قصد واقع بینی صرف ندارد و این باعث تفاوت نقالی با خطابه می شود.
برشت و تئاتر روایی او:
روش های برشت برای تکنیک فاصله گذاری(بیگانه سازی):
1)خرد کردن نمایش به اپیزودهای متعدد
2)بیان جملات به شیوه ی نقل قول
3)جدا سازی متن از موسیقی
ویژگی های تئاتر حماسی(روایی):
وجود استدلال / وجود شعور / وجود جهش / وجود روایت / تماشاگر ناگزیر به تصمیم گیری می شود / تماشاگر را رو در روی صحنه قرار می دهد / انتظارات بسیار و فروان از مخاطب / برانگیختن تفکر و اندیشه ی تماشاگر / آگاهی تماشاگر از پایان(مطلع بودن از پایان) / هر صحنه مستقل و قائم به ذات است(اپیزودیک) / استفاده از راوی.