این مطلب شامل درسنامه با 5 تست چالشی از کتاب سه سطحی عربی دوازدهم، فصل اول میباشد.
در قسمت ضمیمه فایل درسنامه به همراه پاسخ تشریحی سوالات قرار داده شده است.
این مطلب توسط مهدی زارع تهیه شده است.
* گروه برترهای کانون *
حروف مشبّة بالفعل و لانافیه لِلْجِنس:
حروف مشبّة بالفعل شامل «اِنَّ ، اَنَّ ، کَانَّ ، لکِنَّ ، لَیتَ ، لَعَلَّ» است.
نکته: این حروف فقط همراه جملة اسمیه میآیند و مبتدا را به عنوان اسمِ حرف مشبة العفعل منصوب میکنند و خبر جملة اسمیه به عنوان خبرِ حرف مشبة الفعل مرفوع باقی میماند.
1- اِنَّ: برای تاکید بر جلمة پس از خود میآید و به معنای «قطعاً، همانا، به درستی که، بیگمان» است.
مثال: انَّ الارضَ یرثُها عبادی الصّالحون : همانا زمین را بندگان صالح من به ارث میبرند.
حرف مشبة بالفعل اسم اِنَّ خبر اِنَّ
2- اَنَّ: به معنای «که» است و نقش آن پیوند زدن و به هم ربط دادن دو جمله است.
نکته: «لِاَنَّ» به معنای «زیرا، برای اینکه» است.
3- کأنَّ: به معنای گویی، مانند، انگار است و برای بیان گمان و حدس به کار میرود.
مثال: کَأنَّ هذا الحیوان یبتعِدُ عَن عُسَّه: گویی این حیوان از لانهاش دور میشود.
حرف مشبة بالفعل اسم کَأنَّ خبر کَأنَّ
نکته: اِنَّ و اَنَّ همراه اسم میآیند / اِنْ و اَنْ همراه فعل میآیند.
4- لکِنَّ: به معنای «ولی» است. این حرف برای کامل کردن پیام و برطرف کردن ابهام جمله قبل از خودش است.
5- لَیتَ: به معنای «کاش» است. این حرف بیانگر آرزو است. همچنین به صورت «یا لیت» هم به کار میرو.
مثال: یا لَیتَنی کنتُ تراباً : ای کاش من خاک بودم.
6- لَعلَّ: به معنای «شاید» و «امید است ...» میباشد.
نکته: لَیتَ / لَعلَّ + فعل مضارع ← مضارع التزامی
لَیتَ / لَعلَّ + فعل ماضی ← ماضی استمراری یا ماضی بعید
تذکر: در ترجمه دقت کن زیرا هر کدام از حروف مشبة بالفعل معنای خاص خودشان را دارند.
لای نفی جنس: بر اسم مفرد نکره منصوب میآید؛ به معنای «هیچ ... نیست» میباشد.
نکته: اسم بعد از لای نفس جنس ← تنوین نباید بگیرد الـ نباید بگیرد.
انواع لا:
- لا به معنای «نه»؛ مثال: هَل اَنت فی البیت؟ لا، انا فی المَطار
- لای نفی مضارع؛ مثال: لا تَکتُبُ: نمینویسی
- لای نهی؛ مثال: لا تَکتُبْ: ننویس
- لای نافیه لِلْجنس
نکته: لای نهی اگر بر سر فعل مضارع اول و سوم شخص بیاید همراه معنای آن «نباید» میآید.
مثال: لایَکتُبْ: نباید بنویسید
تذکر: اگر بعد از لا فعل بیاید، آن لا نافیه للجنس نیست.
.............................................................................. منبع: سهسطحی عربی دوازدهم
15- فی أیِّ عبارة ما جاءت «لا» النافیة للجنسِ؟
1) لا سَیفَ أقطَعُ من الحقِّ! 2) لا تَکلَّمْ بِما لا عِلمَ لک بِهِ فی الحَیاة!
3) لا وَحدَةً أوحَشُ مِن العُجبِ! 4) لا یَتَّخَذِ المؤمنونَ الکافرینَ أولیاء!
.............................................................................. منبع: سهسطحی عربی دوازدهم
19- عندَما نَشکُّ فی نزولِ المَطرِ، نَقولُ:
1) إنَّ السّماءَ تُمطرُ عَلینا هذا الاُسبوع! 2) کانَ السَماءُ تُمطرُ عَلینا هذهِ اللّیلة!
3) لیتَ السّماءَ تُمطرُ عَلینا عَن قَریبٍ! 4) لعلَّ السّماءَ تُمطرُ عَلینا بعدَ ساعاتٍ!
.............................................................................. منبع: سهسطحی عربی دوازدهم
39- «... صَدیقی یَنسَی الذّکریات و ...ـه لَن یَنسانی أبداً!»؛ عیّن المناسب للفراغَینِ:
1) لَعَلَّ- لکنَّ 2) لا- لکنَّ 3) لَعَلَّ- کأنَّ 4) لا- لیتَ
.............................................................................. منبع: سهسطحی عربی دوازدهم
45- عیِّن الحرف الّذی جاء لبیان الظّنّ و التّخمین:
1) و ظنّوا أنَّ إبراهیم (ع) هو الفاعل فأحضروه! 2) لعلَّ الظّنّ لا یُغنِی عَن الحقّ شیئاً!
3) کأنَّ فی حقیبتک فأساً یا مسافر! 4) یا لیتَنا کُنّا معک یا حسین!
.............................................................................. منبع: سهسطحی عربی دوازدهم
69- عیِّن الفعل یدلّ عَلَی المُضارع الإلتزامی فی الفارسیّة:
1) لیتَ المسلِمینَ متمسّکونَ بأحکامِ القرآن! 2) مِن الناس مَن یفتخرونَ بجهلِهِم!
3) لا طاعةَ لمخلوقٍ فی معصیة الخالق! 4) (إنّا أنزَلناهُ قرآناً عربیّاً لَعلَّکم تَعقلونَ)
پاسخنامه
15- گزینة «4»...................................................................................................................................................
«لا»ی نفی جنس بر سر فعل نمیآید، بنابراین «لا» در گزینة «4»، «لا»ی نهی است نه نفی جنس. در سایر گزینة به جز «لا»ی نهیای که بر سر فعل «تَکَلَّمْ» آمده، بقیه «لا»ی نفی جنس هستند.
19- گزینة «4»...................................................................................................................................................
«هنگامی که به بارش باران شک داریم، میگوییم: ...»
«لعلَّ: شاید» یکی از حروف مشبّهة بالفعل است که بر شک و تردید دلالت دارد.
39- گزینة «1»...................................................................................................................................................
ترجمة عبارت: «شاید دوستم خاطرات را فراموش کند، ولی او هرگز مرا از یاد نخواهد برد!»
45- گزینة «3»...................................................................................................................................................
صورت سؤال، حرفی را میخواهد که برای بیان گمان و حدس آمده باشد؛ «کأنَّ: گویی، گویا، مثل اینکه، انگار» از حروف مشبهة بالفعل و برای بیان حدس، گمان و گاهی تشبیه میباشد.
ترجمة عبارت: «انگار در چمدان تو یک تبر است ای مسافر!»
تشریح سایر گزینهها:
گزینة «1»: «أنَّ: که» عبارت قبل و بعد را به هم ارتباط داده است.
گزینة «2»: «لعلَّ: شاید» برای بیان امید و پیشبینی آمده است.
گزینة «4»: «یا لیتَ: ای کاش» برای بیان آرزو آمده است.
69- گزینة «4»...................................................................................................................................................
صورت سؤال از ما عبارتی را میخواهد که در آن فعل مضارع التزامی به کار رفته باشد. معمولاً در ترجمة فعل مضارع بعد از «لعلَّ» از فعل مضارع التزامی استفاده میشود.
ترجمة عبارت: «همانا ما آن را قرآنی عربی نازل کردیم، شاید شما بیندیشید!»
