این مطلب شامل درسنامه با 5 تست چالشی از کتاب سه سطحی عربی پایه، مبحث جمله وصفیه میباشد.
در فایل ضمیمه درسنامه به همراه پاسخ تشریحی سوالات قرار داده شده است.
این مطلب توسط محمدامین ترابی تهیه شده است.
* گروه پشتیبانان ویژه کانون *

الجملة بعد النکرة (جملة بعد از اسم نکره = جملة وصفیه)
ما تا کنون با صفتهایی آشنا شدهایم که یک کلمهاند؛ اما همیشه اینطور نیست. یعنی گاهی ممکن است به جای یک کلمه، یک جمله بیاید که اسم پیش از خود را توصیف نماید؛
مثال: إشتریتُ کِتاباً یساعُدنی فی فهم الدروس: در این مثال، جملة فعلیه (یساعدنی) اسم قبل از خود را توصیف کرده و بنابراین نقش صفت را دارد و «کِتاباً» موصوف است؛ بنابراین «جملة وصفیه» یا «صفت از نوع جمله» با این فرمول ساخته میشود:
اسم نکره (موصوف) + فعل (جملة وصفیّه)
نکته: گاهی ممکن است یک جار و مجرور یا اسم بین اسم نکره و فعل فاصله بیندازد؛ اما فعل همچنان اسم نکره را توصیف کند و یک جملة وصفیه باشد:
مثال: شاهدتُ تلمیذاً من تَلامیذی یُدَرِّسُ جَیِّداً: در این جمله «من تلامیذ» بین اسم نکره و جمله فاصله انداخته که مشکلی در ساختار جمله و ترجمه ایجاد نمیکند؛ اکنون این تست سادة ترجمه را با هم ببینیم:
................................................................................... کتاب سه سطحی عربی پایه
434-عین الصحیح فی الترجمة إلی العربیة «امروز از بازار انگشتری نقرهای را که دیروز آن را دیده بودم، خریدم.» اشتریتُ ...
1) الیوم خاتماً فضیاً قد رأیتُهُ فی السّوق.
2) الیوم من السوق خاتماً فضیاً قد رأیته أمس.
3) أمس خاتماً ذهبیاً من السّوق قد رایتها الیوم.
4) الیوم من السوق الخاتم الفضی قد ردیتُ امس.
در اینجا دو نکته مهم را در باب جمله وصفیه ذکر میکنیم و سپس تستهای دیگری را حل خواهیم کرد:
اگر بین اسم نکره و فعل بعدش کلماتی مانند: «وَ، فَ، ثمَّ، حتّی، لِـ، لکن، أن و ...» بیاید، دیگر توصیف و جمله وصفیه وجود ندارد و در واقع با دو جمله مجزا روبهرو هستیم؛ مثلاً سَلِّم عَلَی معلّیمٍ وَاجلِس هُناک؛ بین «معلمٍ» و «اجلس» وَ آمده که نشان میدهد جمله وصفی نداریم.
گاهی در جملههای شرطیه، قبل از جواب شرط اسم نکرهای وجود دارد؛ در چنین شرایطی باید مراقب باشیم جواب شرط را با جمله وصفیه اشتباه نگیریم:
من یقرأ کتاباً یتعلَّمْ موعظة مفیدةً! مشخص است که «یتعلم» جواب شرط است و ارتباطی به اسم نکرة قبل از خود ندارد و آن را توصیف نمیکند.
................................................................................... کتاب سه سطحی عربی پایه
447- عَیِّن جملةً لیسَ قبلهاً اسم نکرة:
1) سافرتُ إلی قریة شاهدتُ صورتها أیام صَغری.
2) یذهب کاظمٌ یقصد عبادة الله فی المسجد.
3) عالمٌ ینفع بعلمه، خیرٌ من ألف عابدٍ.
4) هذا کتابٌ یُساعِدنی فی فهم النصوص العربیة.
................................................................................... کتاب سه سطحی عربی پایه
454- عین الخطأ (عن الجملة بعد النکرة)
1) إذا قال أحدٌ کاملاً یفرِّقُکُم، فَاعلَموا أنَّه جاهِلٌ!
2) إن الله ینهی الأولاد عَن کلامٍ یَکرهُهَ الأمُّ!
3) لی حَوّالٌ تفرغ بطّاریتُه خلالَ نصف یَومٍ!
4) لا تُلَقَّبوا الناسَ بألقابٍ لا یُحبّونَها!
اگر بخواهیم به سرعت و در کمترین زمان ترجمه را به خوبی یاد بگیریم، باید این آکولاد را به خوبی یاد بگیریم:
1-فعل جملة اصلی (ماضی) + فعل جملة وصفیه (مضارع) ← فعل بعد از اسم نکره (ماضی استمراری)
2-فعل جملة اصلی (مضارع) + فعل جملة وصفیه (مضارع) ← فعل بعد از اسم نکره (مضارع التزامی یا اخباری)
3-فعل جملة اصلی (ماضی) + فعل جملة وصفیه (ماضی) ← فعل بعد از اسم نکره (ماضی بعید یا ساده)
حال سعی میکنیم با استفاده از سه نکته و تکنیک ترجمهای بالا، دو تست بعد را پاسخ دهیم:
................................................................................... کتاب سه سطحی عربی پایه
436-عین الصحیح:
1) «رأیت عالماتٍ یُساعدنَ الطلابّ علی تَعَلُّمِ الکیمیاء»: دانشمندانی را دیدم که دانشجویان را در یادگیری ریاضی یاری میرسانند؛
2) «من نَسبحَ فی هذا النهر، لأنَّ النهر عمیق جِدّاً.»: در این رودخانه شنا نخواهیم کرد؛ زیرا این رود عمیق است.
3) «أخذتُ یوماً کان الیوم فوق عمارةٍ جنبَ بیتنا.»: جغدی را گرفتم؛ آن جغد بالای ساختمان کنار خانه بود.
4) «اشتر نیا الیومَ قُماشاً قد رأیناهُ فی متجر رملائنا.»: امروز پارچهای خریدیم که آن را در مغازه همکارانمان دیده بودیم.
................................................................................... کتاب سه سطحی عربی پایه
442-عَیِّن الصَّحیح:
1) «لا أستشیرُ الکذاب فَإنَّهُ کالسَّراب وَ أنا علیه بلا اعتماد.» من با آدم دروغگویی که مانند سراب است مشورت نمیکنم و به او اعتماد ندارد.
2) «ریاح غریبة باردة عصف وَ ذهبنا الی الملجأ.»: بادهای غربی سردی وزید و ما به سوی پناهگاه رفتیم.
3) «یعجب شعب ایران عید یفرح فیه کل الناس.»: عیدی، ما مردم را در ایران خوشحال میکند که همة مردم در آن شاد باشند.
4) «الکاذبون لا یَحصُلونَ علی شیءٍ باحتیالاتهم.»: افراد بسیار دروغگو با حیلهگریهای خود نیز به مال و منالی دست نمییابند.
