فایل ضمیمه شامل درسنامه با 5 سوال چالشی از کتاب سه سطحی ادبیات عمومی، درس 15 تا 17، مطابق با برنامه راهبردی آزمون 17 اردیبهشت می باشد.
این مطلب توسط مهدی ضیائی، تهیه شده است.
* گروه پشتیبانان ویژه کانون *
منادا
به اسمی که مورد ندا قرار میگیرد منادا میگویند؛ در زبان فارسی منادا به دو صورت میآید:
- با نشانۀ ندا: ای، یا، ــا؛ نمونه:
فرصت بده ای روح روان تا غزل بعد / در غیرت ما نیست که در ننگ بمیریم
- بدون نشانۀ ندا: در چنین مواردی حرف ندا محذوف است؛ نمونه:
حافظ ز دیده، دانۀ اشکی همی فشان / باشد که مرغ وصل کند قصد دام ما
تست 475: نقش واژههای مشخص شده در بیت زیر، به ترتیب کدام است؟
((ای روی تو آرام دل خلق جهانی / بی روی تو شاید که نبینند جهان را))
1) منادا، مسند، نهاد، قید 2) نهاد، مفعول، مضافالیه، متمم
3) نهاد، مسند، مضافالیه، متمم 4) منادا، مفعول، نهاد، قید
حذف فعل
در زبان فارسی مخصوصا در ادبیات گذشته گاهی فعل حذف میشد. این حذف فعل به دو صورت انجام میگرفت:
1. لفظی: عین لفظ فعل حذف شده در جملات قبل یا بعد وجود دارد.
2. معنوی: با توجه به معنا پی به حذف فعل میبریم.
تست 486: در کدام گزینه هر دو نوع حذف فعل (به قرینۀ لفظی و به قرینۀ معنوی) دیده میشود ؟
1) لبت شکر به مستان داد و چشمت می به میخواران / منم کز غایت حرمان نه با آنم نه با اینم
2) در خامشی است تابش خورشید بیحجاب / خاموش کاین حجاب ز گفتار میرسد
3) هزار دشمن اگر بر سرند سعدی را / به دوستی که نگوید به جز حکایت دوست
4) عاشقان را چه غم از سرزنش دشمن و دوست / یا غم دوست خورد یا غم رسوایی را
تست 487: در همۀ گزینهها به جز گزینۀ ......... حذف فعل صورت گرفته است.
1) به جمال بینظیرت، به شراب شیرگیرت / که به گرد عهد و توبه نروم دگر، نگردم
2) که من با تو خورم صد گونه سوگند / کنم با تو بِدان سوگند، پیوند
3) هزار شکر که دیدم به کام خویشت باز / ز روی صدق و صفا گشته با دلم دمساز
4) ناصحم گفت که جز غم چه هنر دارد عشق / برو ای خواجۀ عاقل هنری بهتر از این
تلمیح
تلمیح: یعنی اشاره نویسنده به داستان ، ایات قرآن و ...
در مورد تلمیح دو نکته مهم وجود دارد که باید حتما به آنها توجه کنید:
1. هر تعبیر عربی قرار نیست تلمیح باشد؛ شاید تضمین باشد یعنی عینا آیهای از قرآن یا حدیث باشد.
2. هر گاه اسم مشهوری در بیتی دیدید به معنای وجود تلمیح نیست؛ چرا که ممکن است معنای دیگری از واژه مد نظر باشد.(مانند واژه «شیرین»)
تست 468: آرایه در کدام بیت نادرست آمده است؟
1) چون سحر از قمریان باغ سودای کهام / کز بهارم گر تبسّم میدمد خاکستری است (حسآمیزی)
2) آن سیل که دوش تا کمر بود / امشب بگذشت خواهد از دوش (جناس همسان)
3) ترش بنشین و تیزی کن که ما را تلخ ننماید / چه میگویی چنین شیرین که شوری در من افکندی (تلمیح)
4) آه را گر بود اشکی به فنا نیست عجب / باد را خاصیّت آن است که باران آرد (اسلوب معادله)
تناقض
به معنای آوردن دو معنی یا مفهوم متناقض در کلام است.
مثال: هرگز وجود حاضر غایب شنیده ای / من در میان جمع و دلم جای دیگر است
نمیشود کسی هم حاضر و هم غایب باشد؛ بنابراین مفهوم ایجادشده متناقض است.
تست 493: در کدام گزینه آرایههای نادرست ذکر شده است؟
1) کجروی در کیش ما کفر است «صائب» همچو تیر / از چه دائم در کشاکش چون کمان افتادهایم (ایهام تناسب- تشبیه)
2) با تهیچشمان چه سازد نعمت روی زمین / سیری از خرمن نباشد دیدة غربال را (اسلوب معادله- استعاره)
3) دل چو روگرداند برگرداندن او مشکل است / روی دل تا برنگردیده است، برگردان مرا (تناقض- کنایه)
4) شمع در کوتهی خویش از آن دارد سعی / که به خاکستر پروانه رساند خود را (حسن تعلیل- تشخیص)
