سلام
در این مطلب میخواهیم با هم به جمع بندی نکات آزمون محاسباتی (مطابق با آزمون 17 اردیبهشت) و خلاصه نکات که برای پاسخگویی به سوالات آزمون باید به آنها مسلط باشید، بپردازیم.
فرآیند هابر
هابر واكنش میان گازهای هیدروژن و نیتروژن را بارها در دماها و فشارهای گوناگون انجام داد تا بتواند شرایط بهینه آن راپیدا كند. سرانجام دریافت که اگر مخلوط این گازها از روی یك ورقه ی آهنی (کاتالیزگر) در دما و فشار مناسب عبور داده شود با انجام واكنش، مقدار قابل توجهی آمونیاك تولید می شود؛ اما همه ی واكنش دهنده ها به فرآورده تبدیل نخواهد شد؛ زیرا این واكنش برگشت پذیر است؛ با این توصیف در ظرف واكنش مخلوطی از سه گاز هیدروژن، نیتروژن و آمونیاك وجود دارد.
انحلال پذیری
بیشترین مقدار یک ماده بر حسب گرم که در 100 گرم حلال در دمای معین حل می شود، انحلال پذیری آن ماده نامیده می شود. مواد بر اساس انحلال پذیری در آب در دمای معین به سه دسته تقسیم می شوند:
1-مواد محلول: موادی هستند که انحلال پذیری آن ها در دمای معین بیش از 1 گرم در 100 گرم آب باشد. مانند شکر، سدیم نیترات، سدیم کلرید.
2- مواد نامحلول: موادی هستند که انحلال پذیری آن ها در دمای معین کمتر از 0/01 گرم در 100 گرم آب باشد. مانند کلسیم فسفات، نقره کلرید و باریم سولفات.
3-مواد کم محلول: موادی هستند که انحلال پذیری آن ها در دمای معین بین 0/01 تا 1 گرم در 100 گرم آب باشد. مانند کلسیم سولفات.
نکته: انحلال پذیری نمک ها به نوع آن ها و دما بستگی دارد، ولی تاثیر دما بر مقدار انحلال پذیری آن ها یکسان نیست. نموداری که اثر دما بر انحلال پذیری یک ماده را نشان می دهد، نمودار انحلال پذیری _ دما گویند.
نکته: در این نمودار، نقاط روی منحنی نشان دهنده ی محلول سیر شده، نقاط زیر منحنی نشان دهنده ی محلول سیر نشده و نقاط بالای منحنی نشان دهنده محلول فراسیر شده است.
نکته: به طور کلی هر چه شیب نمودار یک ماده بیشتر باشد، تاثیر دما بر انحلال پذیری آن بیش تر است. به عنوان مثال در نمودار بالا انحلال پذیری KN
مولکول های قطبی
نحوۀ جهت گیری مولکول های آب در میدان الکتریکی نشان میدهد که اتم اکسیژن، سرِ منفی و اتمهای هیدروژن، سرِ مثبت مولکول را تشکیل میدهند. شیمیدان ها به مولکولهایی مانند آب که در میدان الکتریکی جهت گیری می کنند، مولکول های دوقطبی یا قطبی میگویند.
مولکول های ناقطبی
مولکول های سازندۀ ترکیب هایی مانند گاز اکسیژن
راه های تشخیص مولکول های قطبی وناقطبی
1- مولکول های دو اتمی که اتم های سازنده آن ها متفاوت هستند، قطبی می باشند.
2- مولکول های چند اتمی که در آن ها، اتم های اطراف اتم مرکزی متفاوت هستند، قطبی هستند.
3-مولکول های چند اتمی که در آن ها اتم مرکزی دارای الکترون ناپیوندی باشد، اغلب قطبی هستند.
انواع نیروهای بین مولکولی
میان مولکول های سازنده ی یک ماده بر هم کنش هایی وجود دارد که موجب می شود یک ترکیب بتواند به یکی از 3 حالت گاز، مایع یا جامد در بیاید. به این نیرو ها و برهمکنش ها نیروی بین مولکولی گفته می شود. نیروهای بین مولکولی عبارت اند از: 1- نیرو های واندروالسی 2- پیوندهیدروژنی
نیروهای واندروالسی به دو عامل بستگی دارد: 1- قطبیت مولکول ها 2- جرم مولی
نکته: به طور کلی هر چه نیرو های بین مولکولی در ترکیبی قوی تر باشد، ترکیب مورد نظر آسان تر از گاز به مایع تبدیل می شود.
پیوند هیدروژنی
یکی از انواع نیرو های بین مولکولی است که بین مولکول های دارای اتم هیدروژن متصل به یکی از اتم های F, O, N ایجاد می شود.
حلال های مهم و انحلال پذیری در آن ها
نکته: آب و اتانول در هر نسبتی در آب حل می شوند و نمی توان محلول سیر شده از آن ها تهیه کرد.
هگزان مانند اغلب هیدروکربن ها، دارای گشتاور دو قطبی ناچیز و در حدود صفر است. بنابراین ناقطبی بوده و در آب حل نمی شود. بنابراین مخلوط آّب و هگزان، مخلوطی ناهمگن است.
دوستان عزیز می توانید برای دسترسی به نسخه کامل خلاصه نکات فایل پی دی اف زیر را دانلود کنید!
فراموش نکنید اگر سوالی در رابطه با این مبحث داشتید می توانید به راحتی در کامنت ها سوال خود را برای ما بنویسید.
دوستان عزیزم ما تصمیم گرفتیم برای اینکه بتونیم ارتباطمون رو با هم بیشتر کنیم و قدم به قدم کنارتون باشیم، صفحه ی اینستاگرام متا رو بسازیم و همراهتون باشیم.
با آرزوی موفقیت و کامیابی
گلنوش بیرانوند، دانشجوی مهندسی شیمی دانشگاه شریف
نوید آرمات، دانشجوی مهندسی عمران دانشگاه تهران
