مروری بر کلیات سؤالات درس زبان و ادبیات فارسی در آزمون تیزهوشان پایه نهم
مجموعه سؤالات زبان و ادبیات فارسی دومین مجموعه سؤالاتی است که دانشآموزان پایه نهم در دفترچه تیزهوشان با آن مواجه میشوند. این مجموعه شامل سؤالاتی با موضوعات آرایههای ادبی، تاریخ ادبیات یا اعلام، دستور و قواعد زبان فارسی، املا، درک مطلب و قرابت معنایی است.
اولین نکته مهم برای پاسخ دادن به سؤالات زبان و ادبیات فارسی تسلط کافی روی مطالب کتاب درسی است. دانشآموزان با مرور متن کتاب، اغلب میتوانند به درصد بالایی از سؤالات پاسخ دهند. علت نیاز به تسلط دانشآموزان به کتاب درسی، این است که طراحان آزمونهای تیزهوشان برای سنجش توانایی دانشآموزان تنها به بخشی از مطلب کتاب درسی اشاره میکنند و از آوردن متن درس به صورت کامل خودداری میکنند. از طرفی دانشآموزان برای پاسخگویی به سؤالاتی با محوریت املا در صورت مرور متن درسهای کتاب با مشکلی مواجه نمیشوند.
دومین نکتهای که در پاسخگویی به سؤالات زبان و ادبیات فارسی باید به آن توجه کرد، تفکیک سؤالات ادبیات فارسی و دستور زبان فارسی است. هر چند در آزمونهای تیزهوشان از هر دو مبحث به صورت ترکیبی سوال طراحی میشود اما دانشآموزان در صورت داشتن آمادگی ذهنی و درک تفاوت میان این دو دسته از سوالات، به راحتی میتوانند تمرکز کنند و سؤالات را پاسخ بدهند.
منظور از سوالات ادبیات، سوالاتی است که مربوط به آرایههای ادبی و اعلام میشود. منظور از سؤالات دستور و زبان فارسی، سؤالات مربوط به قواعد زبان فارسی و اصول مربوط به نگارش و ویرایش است.
معمولاً دانشآموزان برای به یاد سپردن مطالب مربوط به بخش تاریخ ادبیات با مشکل و دشواری مواجه میشوند. در آزمون تیزهوشان نیز از جمله بخشهای مهم، سؤالات تاریخ ادبیات است. برای آسان شدن بخش تاریخ ادبیات، دانشآموزان میتوانند با خلاصهنویسی و نوشتن شباهتها، تفاوتها و دستهبندی شاعران و نویسندگان براساس عنوانهای مختلف (قرن، موضوع آثار و ...) و مرور مطالب در دورههای زمانی مشخص و استفاده از جعبه به یاد، بخش تاریخ ادبیات را به یکی از آسانترین بخشها در حین پاسخگویی به سؤالات آزمون تیزهوشان تبدیل کنند.
از جمله بخشهای دشواری که قابلیت تبدیل شدن به سهلترین بخشهای آزمون تیزهوشان در دفترچه زبان و ادبیات فارسی را دارد، بخش قرابت معنایی است که به چند شیوه از آن سؤال طراحی میشود. همه چیز در پاسخ دادن به سؤالات قرابت معنایی و پیدا کردن ارتباطات به نحوه خواندن شما بستگی دارد. در صورت درست خواندن ابیات، احتمال صحیح پاسخ دادن به سؤالات بخش قرابت معنایی تا حد قابل توجهی بالا میرود.
زبان فارسی زبان مادری ما است و با کمی دقت و تمرکز، بدون نیاز به منابع خاصی و با توجه به شیوههای حل سؤالات چهار گزینهای، مثل رد گزینه و جایگذاری، میتوان به انواع سؤالات مربوط به درس زبان فارسی پاسخ داد.
نویسنده:
آرزو نجفی (رتبه 442 کشوری و 57 منطقه 3 کنکور 97- رشته انسانی)