نقش هوش در قبولی کنکور

یکی از سوالاتی که همواره ما مشاوران از سوی دانش آموزان با آن رو به رو هستیم این است که نقش هوش در قبولی کنکور چیست؟آیا دانش آموزی به صرف داشتن هوش در آزمون کنکور موفق عمل می کند؟یا برعکس اگر دانش آموزی صرفا پشتکار و تلاش داشته باشد و فاقد هوش و ذکاوت باشد نتیجه اش در کنکور چگونه است؟

یکی از چالش هایی که دانش آموزان در تمام طول تحصیل به خصوص در سال آخر منتهی به کنکور با آن مواجهند مقایسه میزان تاثیرگذاری هوش در موفقیت تحصیلی است . آیا هوش به تنهایی برای موفقیت کافیست ؟

ابتدا لازم است این نکته را بدانیم که هوش یک امر نسبی است ؛ تمامی افراد از یک حد قابل قبولی هوش برخوردارند منتها ممکن است میزان آن در افراد مختلف کمی متفاوت باشد .

در گذشته ضریب هوشی به عنوان کلید اصلی موفقیت شناخته می‌شد و احتمال موفقیت افراد با ضریب هوشی بالا، بسیار زیادتر از سایرین برآورد می‌شد. ولیکن در حال حاضر دانشمندان معتقدند که ضریب هوشی بالا لزوما ضمانتی برای موفقیت نیست و همه‌ی ابعاد شخصیتی یک فرد را پوشش نمی‌دهد. البته شکی در این نیست که برای موفقیت در کنکور و همچنین موفقیت در آینده شغلی ضریب هوشی مناسبی لازم است، اما این نوع از هوش به هیچ وجه کافی نیست.

در حال حاضر دانشمندان از هوش هیجانی در کنار ضریب هوشی صحبت می کنند.در سال ۱۹۹۶، دنیل گلمن (Daniel Goleman)، برای اولین بار در کتابی به نام «هوش هیجانی» به اهمیت بالای این موضوع پرداخت. بسیاری از روان‌شناسان نیز معتقدند که ضریب هوشی به تنهایی تمام توانایی‌ها و ظرفیت هوشی انسان را بازگو نمی‌کند. در عوض هوش هیجانی و توانایی بروز احساسات نقش بسیار مهم‌تری در موفقیت‌های زندگی دارد. هوش هیجانی اندازه‌گیری واکنش‌های احساسی هر فرد است. یعنی توان فرد در درک، کنترل، ارزیابی و ابراز احساساتش.

برای بیان تفاوت میان ضریب هوشی و هوش هیجانی باید قبل از هر چیز به تعریف این دو بپردازیم. ضریب هوشی، نمره‌ای است که از یک آزمون استاندارد و مشخص هوشی کسب می‌شود و با تقسیم سن عقلی هر فرد بر سن تقویمی او و سپس ضرب کردن این مقدار در عدد ۱۰۰، حساب می‌شود. پس فردی با سن عقلی ۱۵ و سن تقویمی ۱۰، ضریب هوشی ۱۵۰ را خواهد داشت. برای احتساب ضریب هوشی، معمولا نمره هر فرد با سایر هم‌سالانش نیز مقایسه می‌شود

پس اگر بخواهیم عوامل موفقیت دانش آموزان در کنکور را بررسی کنیم در کنار ضریب هوشی باید از هوش هیجانی صحبت کنیم که نقشی زیادی در موفقیت دانش آموزان دارد، هوشی که می تواند باعث تکامل شخصی و حتی تخصصی دانش آموزان شود، یعنی مهارت ها و دانشی که برای موفقیت در یک زندگی اجتماعی واقعی به آن نیاز دارند.

درکنار ضریب هوشی و هوش هیجانی باید از فاکتور مهم دیگری در قبولی کنکور صحبت کنیم و آن فاکتور پشتکار و تلاش است، میزان هوش و ذکاوت فرد تعیین میکند پشتکار هر فرد چقدر باید باشد . با کم و زیاد کردن پشتکار ، میتوانافراد با ضرایب هوشی متفاوت را به یک مقیاس یکسان رساند.
فرض کنیم دانش آموزی داشته ایم که با ۶ ماه مطالعه دروس عمومی توانست این دسته از دروس را در کنکور ۷۰ درصد جوابگو بود. در صورتی که دانش آموز دیگر با ۳ سال مطالعه نتوانست نتیجه قابل توجهی کسب کند. مسلما فاکتورهای زیادی نقش دارند که حتما یکی از آنها “عدم اراده و پشتکار” است. پس این حرف که میگوییم فلان دانش آموز اصلا درس نمی خواند ولی باهوش است فرض نادرستی است.

استعداد و تیزهوشی درکنار هوش هیجانی و همچنین تلاش و پشتکار به عنوان 3 اهرم اصلی موفقیت در کنکور مطرح هستند ولی هر یک به تنهایی برای موفقیت کافی نیستند. تلاش” به عنوان یک پایه ذهنی قابل اتکا و با آسیب پذیری بسیار پائین است که می شود از اون به عنوان ستون شخصیت و اعتماد به نفس انسانها نام برد.

بنابراین آنچه برای موفقیت دانش آموزان کنکوری لازم است این است که بدانند هر فردی باید روی استعداد ها و هوش خود کار کند و میزان آن را با راه کارهایی بالا ببرد و در کنارش از فاکتور تلاش و پشتکار زیاد برخوردا باشد.