معرفی رشته های دانشگاهی شماره سوم – رشته چاپ
انتقال هر نوع حرف، نقش و تصویر بر روی یک ماده خاص، در تیراژ بالاتر از یک عدد به صورتی که شکل و فرم منتقل شده تغییری نکنه رو چاپ می گویند. رشته چاپ رو میشه مجموعه ای ازهنر و صنعت دانست.
امروزه همسو با پیشرفت تکنولوژی و با انقلاب چاپ الکترونیک، رشته چاپ گسترش و رشد روز افزونی داشته و تغییرات زیادی کرده که از این تغییرات میشه سیستمهای چاپ دیجیتالی، دستگاههای چاپ با قابلیت چاپ مستقیم تصاویر، فنآوری چاپ غیرضربهای، چاپ در زمان نیاز وآشنایی با صنعت عکاسی وطراحی و گرافیکو… رو مثال زد که همه ی این ها نشان دهنده ی تجهیزات و امکانات جدید در صنعت چاپ هست. در واقع دیجیتالی شدن هنرهای گرافیکی، پتانسیل های بیشتری را در صنعت چاپ نمایان ساخته است.
یوهانس گوتنبرگ، مخترع صنعتگر و خلاق آلمانی در سال ۱۴۵۶ تونست برای اولین بار حروف فلزی ریختهگری شده رو با استفاده از مرکب و کاغذ و دستگاه پرس تبدیل به یک ماشین چاپ صنعتی کنه و بزرگترین اختراع هزاره دوم رو به نام خودش ثبت کنه. حالا در هزاره سوم هستیم و با وجود اینکه انواع رسانه ها مثل اینترنت به روی کار اومدن و به سرعت میتونن افکار و موضوعات و اخبار مهم علمی، هنری، ورزشی، سیاسی از سرتاسر جهان رو بهمون منتقل کنن، اما هنوز اهمیت صنعت چاپ کم نشده. در واقع این صنعت در روند زندگی انسان ها و به خصوص در رفع نیازهای فرهنگی اون نقش مهم و اساسی داره. چون صنعت چاپ نقش جدی رو در تولید کتاب ایفا میکنه و کتاب اثر قطعی و بدون رقیبی در بهبود کیفیت زندگی و جهش های علمی و آگاهی انسان ها داره.
دانشآموخته اين رشته در مرحله چاپ نيز ميداند كه چگونه پارامترهاي مختلف را رعايت كند تا قدم به قدم كار با كيفيت مطلوب توليد شود و ضمن رعايت كيفيت و راندمان بالا، زمان آمادهسازي كاهش يافته و از ضايعات جلوگيري گردد و با كمترين هزينه به نيازهاي متنوع مشتريان پاسخ داده شود.فارغالتحصيل رشته چاپ در مرحله قبل از چاپ؛ يعني مرحلهاي كه طراح آماده چاپ ميشود، با طراح همكاري ميكند تا طرحي مناسب براي چاپ ارائه دهد؛ زيرا برخي از اوقات يك گرافيست، طرحي را ارائه ميدهد كه روي كاغذ يا كامپيوتر بسيار جالب است، امّا پيادهسازي آن يا عملي نيست يا مقرون به صرفه نميباشد و يا در زمان كوتاه موردنظرِ مشتري، امكانپذير نيست.
تواناييهاي لازم :
در تمام كشورهاي دنيا، دپارتمانهاي چاپ در دانشكدههاي هنري قرار دارد؛ زيرا آنچه دانشجويان در رشته چاپ ميآموزند، ساخت ماشينآلات چاپ نيست كه در دانشكدههاي فني آموزش داده شود.
كارشناس چاپ ميآموزد كه چگونه فرآيند توليد يك كار چاپي از مرحله قبل از چاپ؛ يعني مرحلهاي كه طرح مشخص ميشود تا مرحله پايان چاپ و هنگامي كه كار براي توزيع آماده ميشود، بخوبي انجام گيرد؛ كاري كه نياز به آشنايي با طراحي و گرافيك دارد؛ يعني مدير يك چاپخانه هنگامي كه يك طرح به او ارائه ميشود، بايد بتواند طرح را درك كرده و با آن ارتباط برقرار كند.
به عبارت ديگر، فارغالتحصيل اين رشته بايد با فارغالتحصيلان ساير رشتههاي هنري زبان مشترك داشته باشد. اما اين به معناي آن نيست كه چاپ يك رشته هنري است. چاپ مجموعهاي از هنر و صنعت است و دانشجويان هر پنج گروه آزمايشي در صورت علاقهمندي به فرآيند چاپ و داشتن يك پايه هنري ميتوانند در اين رشته موفق شوند.
درسهاي اين رشته در طول تحصيل:
دروس پايه:
رياضيات و آمار، شيمي عمومي، طراحي پايه، فيزيك، مباني كامپيوتر و اينترنت، مباني هنرهاي تجسمي، رسم فني عمومي و پرسپكتيو، روش تحقيق، عكاسي پايه، آشنايي با هنر و تمدن ايران، آشنايي با هنر و تمدن جهان
دروس اصلي:
كارگاه عكاسي رنگي، كارگاه گرافيك، گرافيك كامپيوتر، صفحهآرايي، طراحي بستهبندي، طراحي و چاپ اوراق بهادار، كارآموزي،
دروس تخصصي:
آزمايشگاه مواد، تاريخ فناوري چاپ، استانداردشناسي صنعت چاپ، مروري بر روشهاي چاپ، زبان تخصصي، تكنولوژي بستهبندي، تكنولوژي صحافي، كارگاه چاپ افست، ليتوگرافي، شناخت كاغذ و مركب، اقتصاد چاپ و بازاريابي چاپ، قوانين و مقررات چاپ، كارگاه چاپ ديجيتال، كارگاه چاپ فلكسو، كارگاه چاپ گراور، كارگاه چاپ سيلك اسكترين، طرح و رساله.
گرایش های رشته چاپ
پیش از چاپ (لیتوگرافی- آماده سازی فرم های چاپ- طراحی و ساخت کلیشه)
چاپ (تولید محصولات چاپی)
پس از چاپ (عملیات تکمیلی و آماده سازی محصول چاپی)
بازار کار صنعت چاپ، بازار بسیار متنوعی هستش که طراحی اولیه و تولید محتوای چاپی تا مراحل عملیات تکمیلی رو در بر میگیره. فارغ التحصیلان رشته چاپ میتونن در عرصه های مختلف صنعتی و فرهنگی فعالیت داشته باشن.
کتاب هایی که هر ساله چاپ میشه سالهای بعد ممکنه تا حدودی تغییر کنه و این تغییرات معمولا بسیار پیچیده و تخصصی هستش و به مدیران تولید و کارشناسان متخصص چاپ بسیار کاربلد و ماهر و با تجربه نیاز داره. چرا که فرآیند چاپ کتاب باید در کوتاه ترین زمان، کمترین هزینه، بدون غلط، با کیفیت بالا و یکسان و در تیراژ میلیونی چاپ بشه.
چاپ روزنامه و نشریاتهم یک کار صنعتی هستش و به مدیران متخصص و ماهر نیاز داره تا چاپخانه ها بهترین راندمان رو داشته باشن.
صنایع بستهبندی و لیبل
صنعت تبلیغات
صنعت نشر و اطلاعرسانی
کاملا وابسته به چاپ هستن. حتی صنایعی مثل الکترونیک،
ساختمان و دکوراسیون
، حمل و نقل و خیلی صنایع دیگه با واسطه یا بدون واسطه به صنعت چاپ نیاز دارن. این امر باعث شده که رونق بازار صنعت چاپ افزایش پیدا کنه.
معرفی برخی از شیوه های رایج چاپ
چاپ لترپرس
چاپ افست
چاپ دیجیتال
چاپ هلیوگراور
چاپ فلکسوگرافی
چاپ سیلک اسکرین یا سری گرافی
چاپ سه بعدی
گردآورنده :نسیم پوراحمد