به گزارش سرويس آموزش و پرورش پانا و به نقل از روابط عمومي و امور بينالملل کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان، «سيمرغ قصههاي مردم ايران» طرحي ملي براي جمعآوري و بازنويسي داستانهاي قديمي مناطق مختلف، و ثبت قصههاي شفاهي با گويش بومي است که از سال 1379 طراحي آن در کانون آغاز شده و از سال 1388 به مرحلهي اجرا و گردآوري قصههاي استانهاي مختلف ايران رسيده است.
اسدالله شکرانه مسوول اجراي اين طرح بيان داشت: به زودي شاهد چاپ دو نوع کتاب که حاصل عملي کردن طرح سيمرغ در استانها است خواهيم بود.
مسوول طرح "سيمرغ قصههاي ايران" در ادامه افزوده است: مرحلهي اول کار يعني جمعآوري قصهها از مناطق مختلف تمام شده و فايلهاي صوتي و نوشتاري داستانها از تمام استانها به دست ما رسيده است.
به گفتهي وي در سال گذشته سيزده جلد مقدماتي يا همان ماکت کار به گويش يزدي، شيرازي، گيلکي و امسال هم دو قصه از گويش لري فارساني از حوزه چهارمحال و بختياري آماده شده است.
شکرانه همچنين افزوده است: در حال حاضر شانزده قصه غربالگري شده که هرکدام در يک کتاب، همراه با يک لوح فشرده حاوي تصوير و صوت راوي اصلي قصه با گويش و لهجهي محلي منتشر ميشود و يک مجموعه هم روايتشناسي قصههاست که همهي داستانهاي مربوط به يک موضوع خاص، در يک کتاب گردآوري خواهد شد.
وي در توضيح روند اجراي طرح گفته است: سيمرغ قصههاي مردم ايران، مجموعهي قصههايي به زبان و لهجهي راويان بومي است که قصههاي شفاهي منطقهي خودشان را روايت ميکنند.
وي گنجينهي گويشهاي مختلف راويان قصهها را داراي قابليتي بالا در گسترش فرهنگ قصهگويي در کشور عنوان کرده است و بيان داشته: پروژه علمي و پژوهشي سيمرغ به منظور تهيهي آرشيو مستندي از همهي قصهها و افسانههاي کهن ايراني در کانون طراحي شده است.
شکرانه با اشاره به اينکه، اين طرح علمي و پژوهشي نه تنها براي کودکان و نوجوانان قابل استفاده است گفته است:اجراي طرح سيمرغ ميتواند حرکت خوبي براي آشنايي هرچه بيشتر مربيان کانون با قصههاي بومي و محلي منطقهشان باشد.
اين ويژهنامه همچنين به نقل از شکرانه در خصوص معيار انتخاب قصهها آورده است: اولين معيار ما براي انتخاب قصهها اين است که هر داستاني حتما يک راوي بومي داشته و به عنوان قصهي بومي در منطقه مورد پذيرش عموم مردم قرار داشته باشد. علاوه بر اين، قصههايي که براي طرح سيمرغ انتخاب شدند، از نظر بسامد، بيشترين قصهاي بودند که در منطقه تکرار ميشد. همچنين نحوهي قصهگويي راويها و تعداد واژگاني که استفاده ميکردند،از جنبهي زيباييشناسي قصهگويي اهميت دارد، که در موقع انتخاب، مد نظر قرار ميگيرد.
وي همچنين گفت: در انتخاب قصههاي مناطق و استانهاي مختلف از مربيان کانون کمک گرفته ميشود و با توجه به اينکه در هر استان گويشها و لهجههاي متفاوتي وجود دارد، براي هر گويش يا لهجه، يک مربي انتخاب شد که تسلط کامل به زبان و اصطلاحات بومي آن منطقه داشته باشد.
مسوول طرح سيمرغ قصههاي ايران همچنين افزوده است: هرکدام از اين مربيها، قصهگوي بومي منطقه را شناسايي و داستان شفاهي را که از زبان او گفته ميشود، ضبط ميکنند تا ما بتوانيم براي توليد فايل صوتي قصه، از صداي راوي اصلي استفاده کنيم. پس از ضبط صداي راوي، مربيها داستان را به گويش محلي و زبان فارسي معيار پياده ميکنند و در اختيار دفتر طرح قرار ميدهند تا مراحل بعدي کار روي قصه ها انجام شود.
اسدالله شکرانه در توضيح روايت شناسي قصهها گفته است: روايتشناسي تطبيقي و مطالعهي ساختار و دستور زبان قصهها به همت اعضاي کارگروه استاني طرح سيمرغ انجام ميگيرد.
وي ميافزايد: با توجه به اهميت کار و تشابه موضوعي که ممکن است در داستانهاي بومي مناطق مختلف وجود داشته باشد، بعد از جمعآوري، قصهها را از نظر موضوعي و محتوايي هم طبقهبندي کرديم تا به هر استان يک موضوع خاص اختصاص داده شود.
شکرانه ادامه داده است: روايتشناسي قصهي خاله سوسکه به استان تهران، روايتشناسي قصهي درخت و پرنده به استان کردستان، روايتشناسي قصهي پريان دريايي به استان هرمزگان، روايتشناسي قصهي مار به استان کرمان، روايتشناسي قصهي دمبريدگي به استان بوشهر و روايتشناسي قصهي کچل به استان قزوين واگذار شده و اميدواريم حاصل اين کار پژوهشي هم تا پايان سال 92 به بازار کتاب برسد.