عوامل بسياري ميتوانند نشاندهنده ميزان سلامت شما باشد. اما دانستن و کنترل برخي از آنها ساده و ضروري است. در ادامه مطلب شما با شش عدد نمايانگر ميزان سلامتي خود آشنا خواهيد شد که با کنترل آنها ميتوانيد از وزن خود بکاهيد و به سلامت قلب خود نيز بيافزاييد.
۱-ميزان کالري مورد نياز روزانه
از ديدگاه تکنيکي شايد اين عدد را نتوان يک اندازه گيري دقيق دانست، اما لازم است بدانيد که تاثير بزرگي بر روي سلامت شما خواهد گذاشت. اغلب زنان هر روز به ۲۰۰۰ کالري براي گذراندن يک روز سالم نياز دارند و اين عدد براي مردان بالغ، ۲۵۵۰ کالري است. براي محاسبه ميزان کالري مورد نياز روزانه، ميتوانيد وزن خود را بر حسب ميزان فعاليت روزانه در عدد ۲۸ تا ۳۳ ضرب نماييد و ميزان کالري مورد نياز را به دست آوريد. اما به طور تخميني، اين ميزان ميتواند بين ۳۰۰ تا ۴۰۰ براي صبحانه، ۵۰۰ تا ۶۰۰ براي ناهار، ۶۰۰ تا ۷۰۰ براي شام و حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ کالري براي هر ميان وعده در طي روز باشد. در صورتي که ميخواهيد وزن کم کنيد، روزانه حداقل ۵۰۰ کالري کمتر بخوريد.
۲- اندازه دور کمر
اندازه دور کمر يکي از بهترين معيارهاي است که به شما نشان ميدهد که آيا سلامت قلبتان تحت تاثير وزنتان قرار گرفته است يا نه. سلول هاي چربي تنها مکاني براي ذخيره کالريها نيستند و زماني که شما در ناحيه شکم چربي جمع آوري ميکنيد، سلول هاي چربي شروع به آزاد کردن مواد شيميايي ملتهب کننده ميکنند. اين موضوع موجب افزايش ريسک حمله قلبي ميشود و احتمال بروز مشکل در سوخت و ساز بدن و همچنين مقاومت نسبت به انسولين نيز افزايش مييابد. براي زنان، مشکلات زماني آغاز ميشوند که دور کمر آنها از مرز ۹۰ سانتيمتر ميگذرد و براي مردان اين عدد ۱۰۰ سانتيمتر است. ميتوانيد يک متر پلاستيکي و يا پارچه اي را دور کمر خود بگيريد و آنرا از روي ناف بگذرانيد. براي اندازه گيري، شکم خود را تو ندهيد و متر را هم زياد به کمرتان نچسبانيد.
راه دقيقتر براي اندازهگيري اين معيار، اندازهگيري باريکترين محل کمر و بزرگترين محل باسن است. سپس اين ۲ ميزان را بر هم تقسيم کنيد. اگر عدد آن از ۰٫۹ در مردان و ۰٫۸۵ در زنان تجاوز کند، دچار چاقي هستيد.
۳- ميزان کلسترول بد و خوب (LDL و HDL)
دانستن ميزان کلي کلسترول خون کافي نيست؛ بهتر است ميزان کلسترول بد و خوب خونتان را نيز بدانيد. دفعه بعد که به پزشکتان مراجعه ميکنيد از او بخواهيد نسبت کل کلسترول خونتان به کلسترول خوب را براي شما بخواند. سعي کنيد تا ميزان کل کلسترول را زير 5.2mmol/l نگه داريد.
همچنين بهتر است تا ميزان کلسترول بد(HDL) شما کمتر از 3.5mmol/l باشد و در صورتي سابقه ناراحتي قلبي داريد، بهتر است تا اين عدد کمتر از 2mmol/l باشد. به خاطر داشته باشيد که ميزان کلسترول خون شما بايد بيشتر از 1.3mmol/l باشد.
ميزان کلسترول کلي خون و کلسترول خوب بد خون در برگه آزمايشهاي مرتبط مشخص است.
۴-ميزان فشار خون
فشار خون، ميزان فشاري است که خون به ديواره هاي رگهاي شما وارد ميکند. اين ميزان در طي روز همواره متغير است. در صورتي که فشارخون شما همواره بالا بماند، ريسک ابتلا به بيماري هاي قلبي و عروقي در شما افزايش مييابد و امکان بروز سکته شديدتر ميشود. فشار خون بالاي ۱۴۰/۹۰ معمولا فشار خون زياد تلقي ميشود، همچنين در صورتي که فشار خون شما بين ۱۲۰/۸۰ تا ۱۳۹/۸۹ باشد، شما همچنان در معرض ابتلا به فشار خون بالا هستيد و بهتر است در اين مرحله فشار خون خود را تحت نظر پزشک کنترل نماييد.
۵- ميزان تريگليسيريد خون
تريگليسيريد ماده ايست که با خوردن چربي و کربوهيدرات در بدن شما به وجود ميآيد و تبديل به نوعي از چربي ميگردد که ميتواند در سلولهاي چربي شما ذخيره گردد. همچنين زماني که بدن به انرژي نياز دارد، تريگليسيريد از لايه هاي انباشته شده چربي آزاد ميگردد. به صورت عادي وجود ميزان اندکي تريگليسيريد در خون مشکلي را به وجود نميآورد. اما ميزان زياد آن ميتواند منجر به بروز بيماري هاي مزمن قلبي بخصوص در بانوان شود. در صورتي که ميزان زيادي از تريگليسيريد در خون شما وجود داشته باشد و اين موضوع به همراه ميزان کم HDL در کنار يکديگر قرار بگيرند، منجر به افزايش مقاومت بدن نسبت به انسولين ميشود. ميزان نرمال تريگليسيريد بايد کمتر از 1.7mmol/l باشد.
۶- ضربان قلب در صبح
نبض تعداد ضربان قلب شماست که در يک دقيقه ميزند. در نخستين لحظات بيداري در صبح سعي کنيد ميزان نبض خود را اندازه گيري کنيد و ببينيد که قلب شما تا چه اندازه خوب کار ميکند. به عنوان مثال ميزان استاندارد نبض در حالت استراحت بين ۶۰ تا ۹۰ پالس در دقيقه است. افرادي که از اندام متناسب تري برخوردار هستند، ضربان قلبشان به سبب قدرتمند بودن آن، نسبت به سايرين کمتر است. اما در صورتي که شما ورزش نميکنيد و ضربان قلبتان از حالت عادي کمتر است، ممکن است شما مبتلا به بيماري قلبي باشيد.
براي اندازهگيري ميزان نبض شما نياز به يک ساعت با ثانيه شمار داريد. بهترين راه براي شمارش نبض، اندازه گيري از روي مچ دست و يا گردن ميباشد، محلي که سرخرگ نزديک به پوست حرکت ميکند. براي اندازه گيري نبض از طريق مچ دست، ميتوانيد انگشت اشاره و انگشت وسط خود را بر روي مچ قرار داده و پس از احساس کردن نبض براي ۱۵ ثانيه تعداد آنرا بشماريد و عدد مورد نظر را در چهار ضرب نماييد. همچنين براي اندازه گيري از طريق گردن، دو انگشت خود را بر ناحيه نرم کنار سيب گلو قرار دهيد و سعي کنيد انگشتانتان را به مجراي تنفسي بچسبانيد. پس از آن ميتوانيد ميزان نبض را احساس کنيد.
سعي کنيد تا ماهيانه ميزان نبض خود را زمانيکه از تخت خواب جدا ميشويد، اندازه گيري کنيد. بررسي نماييد که آيا تمرينات بدنيتان تاثيري بر سلامت قلب شما داشته اند يا نه.