زیست-فصل 5 و 6 دوازدهم-جمع بندی با تست و جدول-امیرحسین برهانی

ویژگی های مطلب

بررسی نکات مهم در قالب تست 

جدول های جمع بندی 

 امیرحسین برهانی-دانشجوی دندانپزشکی دانشگاه اصفهان - رتبه ی 182 منطقه 1 کنکور 1400 

شناسنامه ی فصل : این دو فصل دارای مفاهیم و چرخه های مشابه هستند بنابراین مطالعه ی آن ها دقت زیادی را می طلبد زیرا سوالات ترکیبی زیادی از این دو فصل مطرح می شود که نیازمند تسلط کافی به هر دو فصل به صورت مجزا و هم تاثیرات چرخه ها و مواد تولیدی بر روی همدیگر ، شباهت ها و تفاوت های مهم بین چرخه ها می باشد . بیشتر مباحث این فصل مفهومی است ولی دقت  کافی به تصاویر و قیدها ، دوره و مرور مناسب حفظیات این دو فصل برای درصدهای بالا ضروری است .

تعداد تست های کنکور در سال های اخیر : 

 کنکور 1400 :از فصل از ماده به انرژی ، 2 تست و از فصل از انرژی به ماده ، 3 تست طرح شده است . 

کنکور 1399 :از فصل از ماده به انرژی ، 2 تست و از فصل از انرژی به ماده ، 2 تست طرح شده است . 

(دشوار-آزمون کانون) 

کدام گزینه درباره واکنش‌های مستقل ازنور فتوسنتز در گیاه گل رز به درستی بیان شده‌است؟

1)هر مرحله‌ای که پیوند بین فسفاتی مولکول ATP هیدرولیز می‌شود،گروه‌های فسفات به نوعی مولکول اسیدی انتقال می‌یابد.

2)برای هر مولکولCO2  که وارد چرخه می‌شود، نسبت تعداد NADPH های مصرفی به تعداد ATP های مصرفی، 5/1 است.

3)در مرحله‌ای که ترکیبی دوفسفاته مصرف می‌شود، به طور حتم ماده حاصل نسبت به ماده اولیه تعداد کربن متفاوتی دارد.

4)در هر مرحله‌ای که پیوند میان اتم‌ها تشکیل می‌شود، یکی از ترکیبات آغازکننده چرخه کالوین تولید می‌شود.

پاسخ : گزینه3

در مرحله اول و دوم چرخه کالوین، ریبولوز بیس‌فسفات و اسید شش کربنه ناپایدار دوفسفاته مصرف می‌شوند. در مرحله اول، ماده حاصل نسبت به ماده اولیه، یک کربن بیشتر و در مرحله دوم، ماده حاصل نسبت به ماده اولیه، سه کربن کمتر دارد.

بررسی سایر گزینه‌ها:

1) مصرف مولکول‌های ATP در دو مرحله از چرخه کالوین رخ می‌دهد.در مرحله‌ای که مولکول‌های ریبولوزفسفات به ریبولوز ‌بیس‌فسفات تبدیل می‌شوند می‌توان گفت که گروه‌های فسفات به مولکول قندی منتقل می‌شوند.

2)با توجه به شکل کتاب درسی، برای مصرف 6 مولکول کربن‌دی‌اکسید، 18 مولکول ATP و 12 مولکول NADPH مصرف می‌شود.بنابراین نسبت مورد نظر برابر است با 5/0.

4)در مرحله تولید اسید سه کربنه و دوفسفاته و تولید ریبولوز فسفات از قند‌های سه کربنه و در مرحله تولید ریبولوز بیس‌فسفات از ریبولوزفسفات، پیوند تشکیل می‌شود. در این میان ریبولوز بیس‌فسفات از ترکیبات آغاز کننده چرخه است.

(دشوار-سه سطحی) 

چند مورد ویژگی مشترک دو گروه از گیاهانی می‌باشد که در دماهای بالا، فتوسنتز را با بازدهی بالا انجام می‌دهند؟

الف)عدم تولید مولکول‌های پر انرژی در هنگام شب                        ب)وجود آنزیم روبیسکو در گروه خاصی از یاخته‌های گیاهی

ج)عدم ایجاد ترکیب آلی پنج کربنه در دما و نور بالا                        د)انتقال الکترون به اولین ترکیب پایدار حاصل تثبیت کربن

1)1                                           2)2                                                3)3                                                 4)4

پاسخ : گزینه 1

فقط مورد (ب) درست است.گیاهان CAM و C4 ، دو گروه از گیاهانی می‌باشند که برای فتوسنتز در دماهای بالا سازوکارهایی پیدا کرده‌اند.

بررسی همه موارد:

الف)در واکنش‌های مربوط به تنفس یاخته‌ای(قندکافت و چرخه کربس) مولکول پرانرژی در تمام طول روز تولید می‌شود اما واکنش‌های وابسته به نور در شب در هیچ یک از گیاهان انجام نمی‌شود.

ب)در هر دو گیاه، فتوسنتز در یاخته‌های خاصی از گیاه انجام می‌شود. بنابراین آنزیم روبیسکو در یاخته‌های خاصی از گیاه قرار دارد.

ج)در چرخه کربس، ترکیب پنج کربنه در هر دو گیاه تولید می‌شود.در اثر خروج کربن‌دی‌اکسید از ترکیب شش کربنه، ترکیب پنج کربنه ایجاد می‌شود.

د)اولین ترکیب پایدار حاصل از ترکیب کربن، نوعی ترکیب چهارکربنه می‌باشد که احیا نمی‌شود و کربن‌دی‌اکسید خود را آزاد می‌کند.

(متوسط-آزمون کانون) 

نمودار مقابل میزان فتوسنتز در نتیجه تغییر شدت نور را در دو گروه مهم از گیاهان نشان می‌دهد.کدام گزینه صحیح است؟

1)در گیاه (1) برخلاف گیاه (2)، عصاره گیاه در آغاز روشنایی نسبت به آغاز تاریکی اسیدی‌تر می‌باشد.

2)در گیاه (1) همانند گیاه (2)، یاخته‌های میانبرگ توانایی کاهش تعداد کربن‌های پیش ماده را دارند.

3)گیاه (2) همانند گیاه (1)، دارای تقسیم‌بندی مکانی جهت تثبیت اسید چهارکربنی است.

4)در گیاه (1) برخلاف گیاه (2)، کربن فقط در محل وجود آنزیم روبیسکو ، تثبیت می‌شود.

پاسخ : گزینه 2

گیاه (1)، C4 و گیاه (2)، C3 را نشان می‌دهد.هر یک از یاخته‌های زنده گیاهان C4 و C3 توانایی کاهش تعداد کربن‌ها را در طی اکسایش پیرووات و برخی از واکنش‌های چرخه کربس دارند.

بررسی سایر گزینه‌ها:

1)این عبارت برای هر دو گیاه نادرست است چرا که درگیاهان CAM عصاره گیاه در آغاز روشنایی نسبت به آغاز تاریکی اسیدی‌تر است.

3)در گیاهان C3 همه مراحل تثبیت کربن در یاخته‌های میان‌برگ انجام می‌شود.اما در گیاهان C4 تقسیم‌بندی مکانی وجود داشته و مرحله 1 تثبیت در یاخته‌های میانبرگ و سپس در یاخته‌های غلاف آوندی انجام ‌می‌شود.

4)در گیاهانC4 ، مرحله اول تثبیت کربن توسط آنزیمی غیر از روبیسکو انجام می‌شود.

  (متوسط / آزمون کانون)

كدام گزينه درباره مقايسه واكنشهای چرخه كالوين با چرخه كربس در ياخته نگهبـان روزنـه گيـاه زيتـون، درسـت مي باشد؟

 «در چرخه كالوين ...........، چرخه كربس ...........» 

 1)همانند – مولكولهاي حامل الكترونهاي پرانرژي، الكترون‌هاي خود را به تركيبات سه كربنه يك فسفاته مي‌دهند.

 2)همانند – با انتقال فسفات از نوعي نوكلئوتيد پر انرژي به نوعي تركيب آلي، نوعي تركيب قندي توليد مي‌شود.

 3)برخلاف – واكنشها در محل قرارگيري مولكولDNA حلقوي، به كمك آنزيم‌ها انجام مي‌شوند. 

 4)برخلاف – در اولين مرحله، تركيب شش كربنه دو فسفاته توليد ميشود كه بلافاصله تجزيه ميگردد.

پاسخ : گزینه 4 

در نخستين مرحله از چرخه كالوين، يك تركيب 6 كربني دوفسفاته توليد مي شود كه به علت ناپايدار بودن، تجزيه شده و به دو تركيب سه كربني تك فسفاته تبديل ميشود. در طي چرخه كربس، تركيب 6 كربني توليد ميشود اما اين تركيب فاقد فسفات ميباشد 

بررسي ساير گزينه ها:

 1)براي چرخه كربس صادق نيست زيرا در چرخه كربس مولكولNADH و2FADH توليد ميشود كه الكترون خود را ازدست نميدهند بلكه از دست دادن الكترون بعد از چرخه كربس، در زنجيره انتقال الكترون صورت ميگيرد

2)دقت كنيد در طی چرخه كربس، مولكولATP مصرف نمی شود بلكه فقط توليد ميشود.

3)چرخه كربس دربستره ی ميتوكندری و  چرخه كالوين دربستره ی كلروپلاست انجام مي شود كه در هردو اندامك درون بستره، مولكولDNA حلقوي مشاهده

می‌شود.

جدول های مهم برای جمع بندی :

برخی از نکات مهم و پرتکرار :

نکته ی اول : مولکول ATP توسط آنزیم ATP ساز ساخته می شود که از عضوهای زنجیره انتقال الکترون نیست. 

نکته ی دوم: طبق شکل 1 صفحه 82 کتاب زیست شناسی 3، هم در برگ گیاهان تک لپه و هم در برگ گیاهان دولپه، همه آوندها لزوماً در مجاور یاخته ها غلاف آوند قرار نگرفته اند.

نکته ی سوم : هر سه نوع رنگیزه فتوسنتز سبزینه b ، سبزینه a و کاروتنوئید حداکثر جذب خود را در محدوده طول موجهای 400 تا 500 نانومتر دارند.

نکته ی چهارم : درزنجیره انتقال الکترون بین فتوسیستم 1و2 قرار دارد سه مولکول وجود دارد که یکی از آنها در هر دو سطح داخلی و خارجی غشا تیلاکوئید و یکی از آنها فقط در سطح داخلی غشا تیلاکوئید قابل مشاهده است مولکول سوم در هیچ یک از دو سطح داخلی و خارجی غشای تیلاکوئید مشاهده نمی شود بلکه بین دو لایه غشا فسفولیپید قرار دارد.

نکته ی پنجم : برای تبدیل اسید سه کربنه فسفاته اسید پایداربه قند سه کربنه آنزیم روبیسکو نقشی ندارد اما در زمان تبدیل ریبولوزبیس فسفات، به ترکیب 6 کربنی ناپایدار، آنزیم روبیسکو نقش دارد.

صفحه ی اینستاگرام ما

دوستان عزیزم ما تصمیم گرفتیم برای اینکه بتوانیم ارتباطمان را با هم بیشتر کنیم و قدم به قدم کنارتان باشیم ، صفحه ی اینستاگرام رتبه برترها را بسازیم و همراهتان باشیم . برای دیدن صفحه ما روی لینک زیر کلیک کنید .