ترجمه رنا - زیست - درسنامه + انیمیشن + تست - مهدی خداوندلو 2/2

توجه با مطالعه این درسنامه می‌توانید به سوالات 196 - 375 - 534 - 550 - 560 - 706 - 715 - 1102  در کتاب 8 دورۀ زرد تجربی و سوالات 681 تا 700 کتاب نوروز پاسخ دهید 

مهدی خداوندلو، دانشجوی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و رتبه 470 کنکور تجربی

در این مطلب گفتار دوم ( به سوی پروتئین ) از فصل دوم ( جریان اطلاعات در یاخته ) زیست دوازدهم را بررسی می کنیم:

درسنامه کامل شامل قیدها، نکات، نکات ترکیبی، نکات تستی و نکات شکل ها

تست های کنکور های سال های اخیر

انیمیشن سرنوشت پروتئین ها

- بودجه بندی کنکور های سال های اخیر این فصل:

توی این فصل پیچیده ترین سیستم رمزنگاری دنیا رو بررسی می کنیم! همه ی مباحث این فصل اهمیت زیادی دارن و خیلی هم با فصل یک و هفت همین کتاب دوازدهم ترکیب میشن! طراحای کنکور علاقه شدیدی به مراحل ترجمه و رونویسی دارن برای همین خیلی مهمه که همه مراحل این فرایند ها رو کاملا بلد باشید. در ضمن! تنظیم بیان ژن در باکتری اشرشیاکلای از مباحث شدیییدا مورد علاقه طراحان کنکوره! خیلی خوب یادش بگیرید.

در این گفتار ترجمه، مراحل آن، ساختار انواع رنا ها و در نهایت سرنوشت پروتئین های ساخته شده را بررسی می کنیم.

**یادتون باشه می تونید در انتهای مطلب نظرات و سوالات خودتونو از این مبحث مطرح کنید تا بهشون پاسخ بدم.

      درسنامه کامل نکات جریان اطلاعات در یاخته - به سوی پروتئین      

      محل پروتئین سازی و سرنوشت آنها      

** جهت مشاهده انیمیشن مرتبط با این پاراگراف به انتهای مطلب مراجعه کنید. 

قیدها:

- به طور کلی پروتئین سازی در هر بخشی از یاخته که رناتن ها حضور داشته باشند می تواند انجام شود.

نکات:

- در پروکاریوت ها، پروتئین های ساخته شده، دو تا سرنوشت دارند:

1- در سیتوپلاسم می مانند مثل هلیکاز، دنابسپاراز، رنابسپاراز و ...

2- در ساختار غشا یا دیواره ی سلولی می مانند و یا به بیرون از سلول ترشح می شوند.

- دقت کنید پروتئین هایی که به شبکه ی آندوپلاسمی می روند، در آن جا درون وزیکول هایی بسته بندی می شوند. سپس این وزیکول ها از شبکه ی آندوپلاسمی به دستگاه گلژی می روند. کار دستگاه گلژی، همکاری با شبکه ی آندوپلاسمی برای بسته بندی گروهی از پروتئین هاست.

- پروتئین هایی که به دستگاه گلژی و شبکه ی آندوپلاسمی می روند، علاوه بر اینکه ممکن است برای ترشح به خارج رفته یا به بخش هایی مثل کریچه و کافنده تن بروند،،، -> همچنین ممکن است به سمت غشا بروند و در ساختار غشا قرار بگیرند.

نکات ترکیبی:

- کریچه ( واکوئول )، جزء اندامک های سلولی است که انواع مختلفی دارد:

1- مثل کریچه ی غذایی، کریچه ی گوارشی، کریچه ی دفعی ( مربوط به گوارش درون سلولی )

2- کریچه ی انقباضی ( مسئول دقع مواد دفعی همراه با آب وارد شده با اسمز در پارامسی )

3- کریچه ی مرکزی ( که در گیاهان دیده می شود. یغضی گیاهان کریچه ی درشتی دارند. در کریچه ی گیاهان شیره ی کریچه ای وجود دارد. -> مثلا در گندم و جو، دارای پروتئین گلوتن است. )

- کار اصلی اندامک کافنده تن، گوارش درون سلولی است. -> مثل گوارش اندام های پیر و آسیب دیده، گوارش گویچه های قرمز پیر و آسیب دیده، گوارش مواد غذایی و میکروب ها و عوامل بیماری زای فاگوسیتوز شده

- پروتئین هایی که در سیتوپلاسم می مانند:

1- پروتئین های موجود در ساختار ریبوزوم ها

2- آنزیم هایی که در سیتوپلاسم فعالیت می کنند مثل آنزیم هایی که آمینواسید را به رنای ناقل متصل می کنند.

3- پروتئین های اکتین و میوزین در سلول های ماهیچه ای

4- هموگلوبین در گویچه های قرمز

5- پروتئین های موجود در ساختار رشته ی دوک و سانتریول ها

6- پروتئین های مستقر در نقاط وارسی چرخه ی سلولی و ...

- پروتئین هایی که در راکیزه و یا دیسه ها می مانند:

1- رنابسپاراز، دنابسپاراز و هلیکاز

2- پروتئین هایی که همراه با رنگیزه های فتوسنتزی در فتوسیستم های I , II وجود دارند.

3- آنزیم ATP ساز در غشای تیلاکوئید ها در کلوپلاست

4- آنزیم هایی که در میتوکندری فعالیت می کنند مثل آنزیم ATP ساز در غشای درونی متوکندری طی زنجیره ی انتقال الکترون

5- آنزیم های موثر در چرخه ی کربس و گلیکولیز

- پروتئین هایی که به هسته می روند می توانند شامل انواع رنابسپاراز ها، دنابسپاراز، هلیکاز و هیستون ها باشند.

- به این نکته بـــســـیـــار مـــهـــم و تستی دقت کنید که ممکن است ژن پروتئین های سلول، در سلول وجود نداشته باشند. -> گویچه های قرمز

- به این نکته بـــســـیـــار مـــهـــم و تستی دقت کنید که ممکن است پروتئین های موجود در ساختار کریچه حتما توسط ریبوزوم های همان یاخته تولید نشده باشند! -> بیگانه خواری

نکات شکل:

- دقت کنید که هسته، میتوکندری و پلاست ها غشای دولایه دازند.

- شبکه ی آندوپلاسمی و دستگاه گلژی غشای یک لایه دارند.

-- می توانیم به این نکته مهم پی ببریم که تمام اندامک های دنا دار در سلول دارای غشای دو لایه می باشند.

      سرعت و مقدار پروتئین سازی      

قیدها:

- در پیش هسته ای ها ( پروکاریوت ها ) پروتئین سازی حتی ممکن است پیش از پایان رونویسی رنای پیک آغاز شود.

نکات:

- این مکانیسم ها می توانند باعث افزایش سرعت و شدت ساخت پروتئین ها شوند:

1- افزایش شدت و میزان رونویسی از ژن ( افزایش mRNA )

2- وجود مجموعه ای از رناتن ها و ترجمه همزمان یک mRNA

3- طول عمر رنای پیک

4- شروع ترجمه پیش از اتمام رونویسی ( در پروکاریوت ها ممکن است. ) ( ... می توانیم بگوییم در میتوکندری و دیسک پروکاریوت ها هم ممکن است ... )

نکات شکل:

- نکته بسیار مهمی که در رابطه با این شکل باید به آن دقت کنیم، این است که این تصویر به هیچ وجه نمی تواند مربوط به هسته یک سلول یوکاریوتی باشد! چون که در یوکاریوت ها در هسته فقط رونویسی داریم و ترجمه انجام نمی شود!

- این تصویر می تواند مربوط به یک سلول پروکاریوتی ( و یا میتوکندری یا دیسه ) یک سلول یوکاریوتی باشد.

- هر چه به سمت انتهای ژن حرکت می کنیم، طول رنای پیک افزایش و تعداد ریبوزوم ها ( رناتن ها  ) بیشتر می شود.

       تست های کنکور جریان اطلاعات در یاخته - ترجمه      

- به طور معمول، در آغاز مرحله ترجمه، کدام اتفاق رخ می دهد؟ ( سراسری خارج 94 )

1- پس از تکمیل ساختار ریبوزوم، ابتدا پیوند tRNA آغازگر و اسید آمینه گسسته می شود.

2- tRNA و اسیدهای آمینه ی متصل به آن در جایگاه P قرار می گیرند.

3- نوکلئوتیدهای قرار گرفته در جایگاه A، بدون مکمل باقی می مانند.

4- اولین پیوند پپتیدی بین آمینواسیدها برقرار می شود.

- در استرپتوکوکوس نومونیا، بلافاصله پس از آن که ساختار رناتن برای ترجمه کامل گردید، .......... ( سراسری خارج 93 )

1- tRNA ی مربوط به رمز دوم، وارد جایگاه A می شود.

2- پیوند بین متیونین و tRNA ی آغازگر گسسته می شود.

3- tRNA ی آغازگر با رمزه آغاز، رابطه مکملی برقرار می کند.

4- پیوند پپتیدی بین متیونین و دومین آمینواسید ایجاد می شود.

گزینه3 صحیح است.

در آغاز مرحله ترجمه مراحل زیر انجام می گیرد:

الف) اتصال بخش کوچک رناتن به mRNA در مجاورت رمزه آغاز

ب) جفت شدن رنزه آغاز AUG با tRNA آغازگر UAC در جایگاه P

ج) اتصال بخش بزرگ رناتن به بخش کوچک

د) جایگاه A فاقد tRNA و جایگاه P، رنا tRNA متصل به آمینواسید متیونین دارد.

بررسی گزینه ها:

1- گسستن پیوند بین tRNA آغازگر و اسید آمینه در مرحله طویل شدن اتفاق می افتد.

2- در مرحله ی آغازگر در جایگاه P به tRNA فقط یک آمینواسید متصل است.

4- برقراری پیوند پپتیدی بین آمینو اسید های مربوط به مرحله طویل شدن ترجمه است.

گزینه1 صحیح است.

در مرجله ی آغاز ترجمه بخش کوچک رناتن در مجاورت رمزه آغاز به mRNA متصل می شود. رمزه آغاز AUG در جایگاه P رناتن قرار می گیرد و tRNA آغازگر UAC با آن رابطه مکملی برقرار می کند سپس بخش بزرگ رناتن به بخش کوچک می پیوندد و ساختار رناتن برای ترجمه کامل می شود پس از آن tRNA مربوط به رمز دوم وارد جایگاه A می شود.

      انیمیشن سرنوشت پروتئین ها      

جهت فهم بهتر شما عزیزان، کلیپی از منابع خارجی برای شما تهیه و بارگزاری کردم که می تواند شما را برای مرور و تثبیت بیشتر مطلب کمک کند. همچنین قسمت هایی از کلیپ را که طبق متن کتاب می باشد را ترجمه کردم و در قالب زیرنویس در کلیپ قرار دادم.

امیدوارم که به خوبی استفاده کنید و برایتان مفید باشد.

صفحه پشتیبان ویژه

🔮عضویت در کانال تلگرام کانون برترها🔮

موفق باشید.

مهدی خداوندلو، دانشجو پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی