سلام به همه دوستان !
در این مطلب قصد داریم درس یک جامعه شناسی دوازدهم را مطالعه و بررسی کنیم .
امیدواریم مطالب بیان شده ، شما را در یادگیری بهتر این مبحث یاری کند .
 | رتبه 9 منطقه دو کنکور انسانی 1400 دانشجوی اقتصاد دانشگاه تهران |
صفحه اینستاگرام ما
برای ارتباط با برترها و رزرو پشتیبان ویژه، را دنبال کنید.
همچنین می توانید با شماره 0218451 داخلی 3123 تماس بگیرید.
شیوه های شناخت جهان توسط انسان
استفاده از حواس پنج گانه / استفاده از زبان و سخن گفتن / بهره بردن از دانسته های دیگران / پرسش و پاسخ از دیگران / استفاده از قوه تفکر و تعقل برای درک معنای پدیده های اطراف و کسب آگاهی
ذخیره دانشی
هر آنچه افراد از تجربه های فردی و اجتماعی خود ، مطالعات مدرسه ای و دانشگاهی و __ می آموزند ، ذخیره آگاهی یا ذخیره دانشی آنها را شکل می دهد .
هر فرد ، گروه ، جامعه و امتی ، یک ذخیره دانشی به عنوان راهنمای زندگی دارد .
دانش عمومی
کنش آدمی وابسته به آگاهی است و بدون آگاهی انجام نمی شود . ما اغلب از آگاهی و دانشی که درباره کنش های خود داریم و اهمیت و نقش این آگاهی در زندگیمان غافل هستیم .
تمامی کنش های روزمره ما همچون راه رفتن ، تلفن زدن و ___ با آگاهی و دانش انجام می شوند .
در موقعیت های حساس ( مثل حضور در یک میهمانی با یک جمع ناشناس ) دقت و احتیاط ما بیشتر می شود و پیش از انجام هر کاری فکر می کنیم . در چنین موقعیتی متوجه می شویم که در کارهای روزمره ما آگاهی ها و دانش هایی وجود دارد که به سبب عادت از نظر ما پنهان بوده است .
تعریف دانش عمومی
ما انسان ها با تولد و ورود به جهان اجتماعی ، با دیگرانی که در همان جهان اجتماعی زندگی می کنند ، در مجموعه ای از دانش ها سهیم و شریک می شویم . این نوع از دانش را دانش عمومی می نامند .
فردی که بخواهد به تنهایی و بیرون از جامعه زندگی کند ، در موقعیت هایی که از آنها آگاهی ندارد ، با مشکل مواجه می شود و اگر بخواهد پیش از انجام هر کاری بیندیشد ، زندگی اش پرزحمت می شود .
روند افزایش ذخیره دانشی فردی که بیرون از جامعه زندگی می کند
موقعیتی که از آگاهی ندارد » فکر کردن برای یافتن راه حل » موفقیت آمیز بودن راه حل » استفاده از دانش قبلی در دفعات بعد » صرفه جویی در وقت و انرژی » اندیشیدن به سایر کارها و یافتن راه حل برای آنها
جهان اجتماعی ( جامعه و فرهنگی که در آن زندگی می کنیم ) دانش لازم برای زندگی یا همان دانش عمومی را در اختیار ما قرار می دهد .
دانش عمومی برای زندگی اجتماعی مثل هوا برای زندگی انسان است ؛ وجه شباهت : غفلت انسان از اهمیت هوا / استفاده مداوم انسان از هوا بدون توجه به آن / توجه به هوا پس از ایجاد تغییر در تنفس
ویژگی های دانش عمومی : گسترده ترین بخش ذخیره دانشی / اندیشیدن کمتر / استفاده بیشتر / مورد استفاده در تعامل با یکدیگر
دانش علمی
🟥بخش دیگری از ذخیره دانشی که با تامل و اندیشه در دانش عمومی به دست می آید و عمیق تر و دقیق تر از آن است ، دانش علمی نام دارد .
🟥 فرد دارای دانش علمی : درک عمیق از دانش عمومی جهان اجتماعی دارد / شناسایی آسیب ها و اشکالات دانش عمومی / کسب توانایی دفاع از حقایق موجود در دانش عمومی
🟥 تاثیر تلاش های علمی بر ذخیره دانشی جامعه : 1. افزایش ذخیره دانش علمی جامعه 2. غنی کردن دانش عمومی جامعه
🟥 تلاش برای حل مسائل و مشکلات زندگی (علت) » شکل گیری دانش علمی (معلول 1) و پیشرفت آن (معلول 2)
🟥 هر وقت در یک جامعه مسئله خاصی مطرح می شود ، زمینه پیدایش و رشد دانش علمی درباره آن فراهم می گردد .
🟥 مثال : کاهش یا افزایش بی رویه جمعیت یک کشور (علت) » رشد علم جامعه شناسی (معلول)
🟥 مثال : بروز مسائل اقتصادی (علت) » رشد علم اقتصاد (معلول)
🟥 نحوه مواجهه افراد مختلف با افرادی که از دانش عمومی برخوردارند : 1. شناخت مشکلات 2. پیشنهاد برخی راهکارها
🟥 افرادی که دانش علمی دارند: 1. شناخت دقیق مشکلات 2. یافتن راه حل های صحیح
تعارض دانش علمی و دانش عمومی
🟥 گاهی بین دانش عمومی و دانش علمی یک جهان اجتماعی ، تعارضاتی پدید می آید .
🟥 روش های حل تعارض میان دانش علمی و دانش عمومی جامعه : 1. رها کردن بخشی از ذخیره دانشی به نفع بخشی دیگر 2. طرح ایده های جدید
🟥 جهان های اجتماعی مختلف بر اساس هویت فرهنگی خود ، تعاریف متفاوتی از دانش علمی دارند .
🟥 وقتی درباره موضوعی ، دانش علمی قابل توجهی فراهم می شود ، علم ویژه ای شکل می گیرد .
🟥 نکته: هر علمی درباره موضوعی خاص بحث می کند ؛ لذا علوم از نظر موضوع متفاوت اند .
🟥 مثال : موضوع علوم فیزیکی » پدیده های طبیعی / موضوع علوم زیستی » موجودات زنده
🟥 در اوایل قرن بیستم میلادی ، عده ای در جهان غرب پیدا شدند که به جای «موضوع» بر «روش» علوم تاکید کردند .
🟥 این افراد روش تجربی را تنها روش کسب علم دانستند و گفتند همه علوم باید از روش تجربی استفاده کنند .
🟥 آنها با این گفته به تدریج به این برداشت دامن زدند که فقط «علم تجربی» علم است .
🟥 از نیمه دوم قرن بیستم این رویکرد با چالش مواجه شد (مثل چالش در علم ریاضی که علمی فراتر از مشاهده و تجربه است)
علت و معلول مهم
🟥 سرایت رویکرد سکولار جهان متجدد به جوامع دیگر که هم علم تجربی و هم علوم عقلانی و وحیانی را قبول دارند (علت)
🟥 ایجاد تعارض در ذخیره دانشی این جوامع (معلول 1)
🟥 قطع ارتباط دوسویه دانش علمی و دانش عمومی (معلول 2)
🟥 عدم حمایت دانش عمومی از دانش علمی (معلول 3)
🟥 بازماندن دانش علمی از رشد و رونق (معلول 4)
🟥 از دست دادن دغدغه و توان لازم برای حل مسائل و مشکلات دانش عمومی (معلول 5)
🟥 راه حل تعارض دانش علمی و دانش عمومی در کشور ما = ایده علوم انسانی و اجتماعی بومی (اسلامی و ایرانی)
ویژگی های دانش مورد نظر ما
🟥 همسو با هویت فرهنگی خودمان و ناظر به حل مسائل جامعه ما باشد (مفید برای حل مسائل ما)
🟥 دغدغه کشف واقعیت و تشخیص درست و غلط را داشته باشد (سخن گفتن به زبان و منطق جهان شمول و مشارکت در گشودن مرزهای دانش علمی به جهانیان)
سه دیدگاه درباره رابطه دانش عمومی و دانش علمی
دیدگاه اول
🟥 تفاوت دانش عمومی با دانش علمی : فقط در روش
🟥 روش دانش علمی : حس و تجربه (نظام مند)
🟥 روش دانش عمومی (دانش حاصل از زندگی) : جامعه پذیری و فرهنگ پذیری
🟥 دانش علمی : راه کشف واقعیت – تنها دانش معتبر
🟥 دانش عمومی : ارزش ناچیز
🟥 دانش علمی برای حفظ هویت خود باید از ورود دانش عمومی به قلمرو علم جلوگیری کند .
دیدگاه دوم
🟥 عدم اعتقاد به راه کشف واقعیت بودن دانش علمی، و دانش حاصل از زندگی بودن دانش عمومی (در تقابل با رویکرد اول)
🟥 اعتقاد به اینکه همه دانش ها، دانش حاصل از زندگی هستند.
🟥 دانش ها کشف و بازخوانی واقعیت نیستند.
🟥 دانش ها خلق و بازسازی واقعیت هستند.
🟥 هدف انسان ها از تولید دانش: سامان دادن به زندگی
🟥 بی اعتباری برتری دانش تجربی به دانش حاصل از زندگی
🟥 دانش عمومی پایه و اساس هر دانشی (از جمله دانش تجربی) است.
🟥 در برخی نحله های این دیدگاه، مرز دانش علمی و دانش عمومی فرو می پاشد.
دیدگاه سوم
🟥 محدود نکردن دانش علمی به دانش تجربی
🟥 در بر گرفتن دانش های فراتجربی (دانش های عقلانی و وحیانی)
🟥 اعتقاد به اینکه در دانش عمومی کم و بیش دانش های حقیقی و صحیح وجود دارد و غیرموثق و نامعتبر نیست
🟥 امکان اعتباریابی (علت) » اعتبار بیشتر دانش علمی نسبت به دانش عمومی (معلول)
🟥 اعتقاد به ریشه داشتن دانش علمی در دانش عمومی
🟥 امکان انتقاد دانش علمی از دانش عمومی و تصحیح آن
🟥 رابطه متقابل دانش علمی و دانش عمومی (اثرگذاری و اثرپذیری ، تاثیر و تاثر)
🟥 رابطه متقابل دانش عمومی و دانش علمی (علت) » ایجاد تناسب بین آنها (معلول 1) و سازگار نبودن هر دانش علمی با هر دانش عمومی (معلول 2)
چند تست برای تثبیت مطلب
تست شماره یک
به ترتيب هريک از عبارات زير، به كدام مفهوم اشاره دارد ؟ (آزمون کانون ، ۱۸ مهر ۹۹)
- هر وقت در جامعه، مسئله خاصی مطرح می شود، زمينه برای پيدايش و رشد اين نوع دانش برای آن موضوع فراهم می شود.
- هر آنچه افراد از تجربه های فردی و اجتماعی خود، مطالعات مدرسه ای و دانشگاهی می آموزند و راهنمای زندگی آنهاست.
- يادگيری آن، از بدو تولد آغاز می شود و تا پايان عمر ادامه دارد.
- فقط علم تجربی را علم محسوب می كند و علوم عقلانی و وحيانی را علم نمي داند.
۱) دانش عمومی ـ دانش علمی ـ دانش حاصل از زندگی ـ جهان مدرن ۲) دانش علمی ـ ذخيره دانشی ـ دانش عمومی ـ جهان متجدد
۳) دانش عمومی ـ دانش علمی ـ دانش حاصل از زندگی ـ جهان غرب ۴) دانش علمی ـ ذخيره آگاهی ـ دانش علمی ـ جهان سكولار
تست شماره دو
در تعارض میان دانش عمومی و دانش علمی، چه اقداماتی صورت می گیرد؟ (کنکور سراسری ۹۸)
۱) کسانی که دانش علمی دارند با درک عمیقی که از شناخت عمومی دارند، آسیب ها و اشکالاتی را که به شناخت عمومی راه پیدا کرده شناسایی و راه حل ارائه می دهند.
۲) همه کسانی که از دانش عمومی برخوردارند این تعارض ها را شناسایی می کنند، اما افرادی که درباره این مسائل شناخت دقیق تری دارند می توانند راه حل های صحیح ارائه کنند.
۳) اعضای جامعه برای حل این تعارض ها تلاش می کنند. حل تعارض ها گاه با دست برداشتن از بخشی از ذخیره دانشی به نفع بخشی دیگر و گاه با طرح ایده های جدید انجام می شود.
۴) در چنین شرایطی، ارتباط دوسویه میان دانش عمومی و دانش علمی قطع می شود، دانش علمی از رشد و رونق باز می ماند و دغدغه و توان لازم برای حل مسائل دانش عمومی را از دست می دهد.
تست شماره سه
پیامد «رسوخ تلقی جهان متجدد از علم در جوامع دیگر» را کدام گزینه نشان می دهد؟ (آزمون کانون ، ۲۰ مهر ۹۷)
۱) رشد علوم وحیانی و عقلانی ← ارتباط دوسویه دانش عمومی و دانش علمی تحکیم می شود ← دانش علمی دغدغه و توان لازم برای حل مسائل و مشکلات دانش عمومی را به دست می آورد.
۲) شکل گیری تعارضات در دانش حاصل از زندگی ← ارتباط دوسویه علوم عقلانی و وحیانی قطع می شود ← دانش علمی دغدغـه و توان لازم برای حل مسائل و مشکلات دانش عمومی را به دست می آورد.
۳) شکل گیری تعاریف متفاوت و متنوع دانش علمی ← ایجاد تعارضات میان دانش عمومی و دانش علمی ← دانش علمی از رشد و رونق باز می ماند.
۴) شکل گیری تعارض در ذخیره دانشی آن جوامع ← ارتباط دوسویه دانش عمومی و دانش علمی قطع می شود ← دانش علمی از رشد و رونق باز می ماند.
پاسخ تست ها
پاسخ تست شماره یک : گزینه 2
هر وقت در جامعه يک مسئله خاص مطرح می شود، زمينه بـرای پيدايش و رشد آن فراهم می شود ← دانش علمی
راهنمای زندگی افراد ← ذخيره دانشی (ذخيره آگاهی)
يادگيری آن از بدو تولد آغاز می شود و تا پايان عمر ادامه دارد ← دانش عمومی
فقط علم تجربی را علم محسوب می كند ← جهان متجدد
پاسخ تست شماره دو : گزینه 3
پاسخ تست شماره سه : گزینه 4
سرایت رویکرد سکولار جهان متجدد به جوامع دیگر که هم علم تجربی و هم علوم عقلانی و وحیانی را قبول دارند، باعث ایجاد تعارض در ذخیره دانشی آن جوامع می شود، در نتیجه ارتباط دوسویه دانش علمی و دانش عمومی قطع می شود، دانش عمومی از دانش علمی حمایت نمی کند، دانش علمی از رشد و رونق لازم باز می ماند و دغدغه و توان حل مشکلات دانش عمومی را از دست می دهد.
تهیه کننده:
سپاس از توجه شما 💛
