الکتروتکنیک – سیم و انواع آن
سیم، سیمکشی و ابزار آن
سیم و سیمکشی: ارتباط الکتریکی بین تجهیزات الکتریکی توسط سیم انجام میگیرد و به این فرآیند سیمکشی میگویند.
ساختمان سیمها: سیمها از دو قسمت هادی و عایق تشکیل شدهاند. هادی سیمها عموماً مسی یا آلومینیومی است. ولی از مس، به دلیل داشتن حجم کم و هدایت بهتر، بیشتر استفاده میشود.
توجه: در نوع بدون روکش عایق آن هوا میباشد.
انواع سیمها: سیمها بر حسب کاربرد به سه صورت سیم مفتولی، سیم افشان و سیم رشتهای تقسیمبندی میشوند.
تعیین سطح مقطع سیم: برای تعیین سطح مقطع مناسب سیم باید عوامل زیر را در نظر گرفت:
الف) جریان عبوری از جریان مجاز سیم بیشتر نشود. (اگر بیشتر شود سبب تلفات انرژی و کوتاهی عمر سیم و یا سوختن آن میشود.)
ب) افت ولتاژ سیم ازحد مجاز بیشتر نشود. با افزایش طول سیم، جریان مجاز عبوری از سیم کاهش مییابد.
پ) محاسبات اقتصادی از نظر افت توان هم انجام شود.
ت) شرایط محیطی (با افزایش حرارت محیط، جریان مجاز عبوری از سیم کاهش مییابد.)
سیمچین:
کاربرد: برای بریدن (قطع) سیمها استفاده میشود.
ساختمان سیمچین:
از دو قسمت تشیکیل شده است:
الف) فک: دو لبهی تیز برنده از جنس فولاد
ب) دسته: روکش نرم با عایق PVC با حداقل تحمل ولتاژ 750 ولت
توجه: از سیمچین برای روکشبرداری سیم استفاده نکنید، زیرا در این حالت هادی سیم آسیب میبیند و اتصال سیم از نظر الکتریکی و مکانیکی ضعیف میشود.
سیم لخت کن:
کاربرد: برای روکش برداری سیمها استفاده میشود و در دو نوع دستی و اتوماتیک میباشد.
ساختمان سیم لخت کن دستی: از سه قسمت تشکیل شده است:
الف) فک: دو لبهی تیز برنده از جنس فولاد برای قطع روکش
ب) دسته: روکش نرم و عایق PVC با حداقل تحمل ولتاژ 750 ولت
ج) پیچ تنظیم: فاصله بین دو لبه فک متناسب با سایز سیم را تنظیم میکند.
اتصال سیمها و انواع اتصالات
اتصال سیمها به یکدیگر و یا به تجهیزات الکتریکی باید دارای ویژگیهای زیر باشند:
الف) هدایت الکتریکی خوب داشته باشد تا با عبور جریان، محل اتصال گرم نشود و افت ولتاژ بهوجود نیاید.
ب) داشتن مقاومت مکانیکی خوب تا محل اتصال در اثر مرور زمان باز نشود.
سعید کمالو – مسئول بخش علمی دهم و یازدهم هنرستان
