اسلوب النداء: درسنامه با 5 مثال چالشی- معین افسر

فایل ضمیمه شامل درسنامه با 5 سوال از کتاب سه سطحی عربی (کنکور انسانی)، مبحث اسلوب النداء، مطابق با برنامه راهبردی آزمون 17 اردیبهشت می باشد.

این مطلب توسط معین افسر، تهیه شده است.

* گروه پشتیبانان ویژه کانون *

چند واژۀ مترادف و متضاد:

- أعانَ=ساعَدَ

- الإنشِراح=الفَرَح=السُّرور

- الإنشِراح≠الحُزن

- عُسر≠یُسر

- إحباب≠إکراه

- أنارَ≠أضاءَ

- سَتَرَ≠أظهَرَ

منادا ممکن است به صورت­های زیر بیاید:

الف) منادای غیرمضاف، به صورتِ یک اسمِ مستقل(بدونِ مضافٌ­الیه)

مثال: یا رحمانُ یا رحیمُ!   /  یا تلمیذُ هذِّب نفسَک!

در این حالت، منادا با علامتِ ضمّه (ــــــُـــ) می­آید.

*«من» موصول اگر منادا شود، از نوعِ غیرمضاف است.

*«یا الله» گاهی به صورتِ «اللّهم» ظاهر می­شود؛ پس هر جا «اللّهم» دیدیم، آن را «یا الله» به شمار می­آوریم.

ب) منادای مضاف

وقتی که منادا همراهِ مضافٌ­الیه باشد، در این حالت منادا باید علامتِ نصب داشته­باشد.

مثال: یا أحسنَ الخالقین!    /    یا رفیقَ من لا رفیق له!

*اسم­های مثنّی و جمع مذکر سالم در حالتِ اضافه، «ن»شان را از دست می­دهند؛ پس وقتی منادای مضاف شوند، شما فقط «ی» را می­بینید:

یا فلّاحی القریة!       /       یا مسلمی العالم!

*اگر منادای مضاف به «ی» متکلّم وحده اضافه شود، اعرابِ نصبِ آن دیده نمی­شود. فقط بدانید اگر این نوع منادا، صفت داشته­باشد، صفتش باید منصوب باشد؛ چرا که موصوف نیز منصوب است، فقط اعرابِ آن دیده نمی­شود:

یا عبادی الصالحین    /    یا أُختی العزیزة

*در اسلوب منادای مضاف، اگر مضافٌ­الیه «ی» باشد و خود منادا مثنّی یا جمع مذکر باشد، آخرِ منادا یک «ی» مشدّد خواهیم داشت:

یا معلّمیّ الأعزّاء: ای معلمان عزیزم

*گاهی «ی» متکلم وحده از آخر منادا حذف می­شود و یک کسره (ـــِـــ) جای آن را می­گیرد:

ربِّ، أغفر لی و لوالدیّ!: خدای من، من و پدر و مادرم را ببخشای!

صدا زدنِ اسم­های «ال»دار

وقتی یک اسم «ال»دار در جایگاهِ منادا قرار بگیرد، از حرف ندای «ایّها» و ایّتها» استفاده می­کنیم.

ایّها برای اسم­های مذکر و ایّتها برای اسامیِ مؤنث به کار می‌رود:

ایّها الأولاد! ایّتها البنات!

*اسمِ «ال»دار در این ساختار حتماً علامتِ رفع می‌گیرد.

حذفِ اسلوبِ ندا

گاهی در اسلوبِ ندا، حرفِ ندا حذف می‌شود. در این حالت، افعالِ خطابی (امر و نهی)، مخاطب و ضمیرهای مخاطب، این مسئله را به ما گوشزد می‌کنند که این جمله دارای مناداست. در واقع اعراب، سبک و سیاق جمله و مخصوصاً ترجمه در تشخیصِ منادا بودنِ کلمه‌ی بدونِ حرفِ ندا بسیار مؤثر است.

مثال: ربّنا أفرغ علینا صبراً!

«أفرِغ»، فعلِ خطابی از نوعِ امر است و این را به ذهن متبادر می‌کند که «ربّنا» در جایگاهِ منادای بدون حرف ندا نشسته است.

فن ترجمه

نکتۀ مهمی که باید در زمینۀ ترجمۀ یک‌سری اسلوب‌های خاص لازم به ذکر است، این است که اگر در اسلوب ندا، احیاناً فعل غایب آمد، باید به صورتِ مخاطب ترجمه شود.

یا ایّها الّذین آمَنوا: ای کسانی که ایمان آورده‌اید.