پلاستیکها
پلاستیک واژهای یونانی و به معنای شکلپذیر است. پلاستیک مبتنی بر شیمی کربن است و از خواص اتم آن بهدست میآید.
اتمهاي كربن (كربن موجود در توليد پلاستيك) به صورت زنجيرهاي يا حلقوي به يكديگر ميپيوندند و مولكولهاي درشتي تشكيل ميدهند كه اصطلاحاً به تركيب سادة اين مولكولها پليمر كردن گفته ميشود.
در واقع پلاستيكها از طريق پليمر كردن تركيبات كربن بهدست ميآيند.
مزاياي پلاستيك
- سبك و ضد رطوبت هستند.
- به راحتي قالبگيري ميشوند.
- ارزان هستند.
- رنگها و چسبهاي با كيفيت بالا و پر دوامي از آنها بهدست ميآيد.
پليمرها به دو صورت طبيعي از موادي مثل نشاسته و سلولز مصنوعي ( که از تركيب نفت مشتق ميشوند) بهدست ميآيند.
برخي از پلاستيكها سختي و مقاومتشان از فولاد هم بيشتر است.
بعضي از پلاستيكها با اليافی مسلح شدهاند كه نقش سازهاي دارند و در مقابل آتشسوزي مقاوماند.
انواع پلاستيك
ترموپلاستيكها (گرمانرم): پلاستيكهاي نرم و انعطافپذيري هستند كه در گرما نرم و در سرما سفت ميشوند. معمولاً در اثر نيروي زياد طويل ميشوند و در صورت گرمادهي به حالت اولشان برميگردند. از اين نوع پلاستيك در ساخت پيچ مهره، عايقهاي برق، وسايل آشپزخانه و ... استفاده ميشود.
ترموستها (گرماسخت): اين نوع پلاستيكها در برابر گرما سفتي و سختي خود را از دست ميدهند كه به آنها، گرماسخت ميگويند. به دليل شكنندگي براي ساخت اشياء كمتر استفاده ميشوند و بيشتر براي خودگيري رزينهاي (صمغ) مورد استفاده در چسبها، روغنهاي جلا و رنگها مناسب هستند.
كاربرد پلاستيك در عايقكاري ساختمان
نوع ديگري از پلاستيكها هستند كه از تركيب پليمرها و پركنندهها تشكيل ميشوند. پركنندههاي مورد استفاده به صورت پودرهاي آلي يا معدني، تار (رشتههاي نخي) پارچه و ورق براي عايقكاري مورد استفاده قرار ميگيرند. پودرها ريزدانههايي از جنس سيليس، سنگ آهك و ... هستند كه با پليمر تركيب ميشوند و پلاستيك را در برابر سرما و گرما و اسيدها مقاومتر ميكنند.
نوع ديگري از عايقهاي پلاستيكي، تارها يا رشتههاي نخي پركنندهاند كه از جنس پشم شيشه، تار چوب و پنبهي كوهي هستند. تركيب آنها با پلاستيكها مقاومت حرارتي و ضربه پذيری را زياد و تردي و شكنندگي آنها را كم ميكند.
خواص فني پلاستيكها
پلاستيكها وزن مخصوصي شبيه چوب دارند كه در مقابل فولاد مزيت قابل توجهي است.
خصوصيات پلاستيك عبارتاند از: انعطافپذيري، سختي، استحكام (قابليت فشار، كشش، ارتجاعي) شكنندگي، شفافيت يا مات بودن)
مهمترين ويژگيهاي پلاستيك عبارتاند از: سبكي وزن، شكلپذيري، عايق بودن در برابر الكتريسيته، گرما و صوت، پايداري رنگ در برابر نور خورشيد، جذب بسيار كم آب و رطوبت، پايداري در برابر حلالهاي آلي و اثرات شيميايي، شفاف بودن و عبور نور از آنها، ثابت ماندن حجم در برابر سرما و گرما و بالاخره این که در برابر ضربه و سايش مقاوماند.
نکته:
موارد استفادة پلاستيك در ساختمان عبارتاند از:
تسمه، گونيا، نبشي، سپري، لوله، ورق تخت و موجدار يا مقاطع و اشكال و ابزار خاص ديگر مانند كليد، پريز، سرپيچ و ...
از روشهاي اتصال قطعات پلاستيكي ميتوان پيچ، پرچ، پيچ و مهره، چسب و اتصالات و بند و بستهاي از جنس خودشان يا فلز يا مصالح ديگر را نام برد.
ترموپلاستيكها به وسیلة جوش حرارتي (لبههاي مصالحي را كه بايد به يكديگر متصل شوند روي هم ميچينند و پس از فشردن، حرارت ميدهند تا اتصالي يك پارچه را به وجود آورند.) به يكديگر متصل ميشوند.
سعید کمالو – مسئول بخش علمی دهم و یازدهم هنرستان
