عایقهای رطوبتی
عايقهاي رطوبتي به منظور جلوگيري از نفوذ رطوبت به كار ميرود. از اين عايق در بامها، پيها، كف و بدنهي زيرزمين استفاده ميشود. انواع مصالحي كه در اين عايقها استفاده ميشود شامل: خاك رس، مواد قيري، چوب، ملاتها، آردواز، آزبست و ... ميشود. مهمترين آن قير و گوني است كه زياد مورد استفاده قرار ميگيرد.
قير و انواع عايقهاي قيري: قير مادة سياه و چسبنده، سخت و شكننده است كه با حرارت به صورت مايع درميآيد و دانههاي سنگي را به هم ميچسباند. از اين رو در آسفالت جادهها كاربرد دارد. چون آب در آن نفوذ نميكند به عنوان عايق رطوبتي در ساختمان استفاده ميشود. عايقهاي ديگر قيري مانند: مشمعهاي قيري و ورقهاي قيراندود میباشند.
انواع قيرها
قيرهاي معدني: به صورت قير طبيعي آماده يا سنگهای قيري در طبيعت يافت ميشود.
قيرهاي پالايشگاهي: از پالايشگاه نفت خام بهدست ميآيد و در راهسازي و عايقكاري كاربرد دارد. انواع مختلفي دارد كه شامل:
1- قيرهاي خالص: در پالايشگاه نفت خام توليد ميشوند و در آسفالتسازي كاربرد دارد.
2- قيرهاي هوا دميده يا اكسيد شده: تهية آن طوري است كه خاصيت نرمي و كششپذيري آن در سرما نيز حفظ ميشود.
3- قيرهاي محلول: از حل كردن قير در بنزين، نفت چراغ و نفت كوره بهدست ميآيد كه بسته به نوع حلالشان به سه دستة زودگير، كندگير و ديرگير تقسيم ميشوند.
4- قيرهاي نفتي امولسيون: مايعي قهوهاي رنگ كه دانههاي بسيار ريزي دارد كه در آب پراكنده و شناور هستند. با اضافه كردن آب رقيق ميشود. براي پايداري خاكها و ماسههاي روان مورد استفاده قرار ميگيرد.
قطران: نوعي قير است كه در اثر گرما دادن به زغال سنگ و سرد كردن گاز حاصل از تقطير بهدست ميآيد و در آببندي و ساختن رويههاي راه كاربرد دارد.
شناسايي كيفيت قيرها: قيرها با دو مشخصة درجة نفوذ و درجة نرمي نامگذاري ميشوند.
درجة نفوذپذيري: نشاندهندة شلي، رواني، خميري و سفتي قير است. در مناطق گرم قير با درجة نفوذپذيري كم و در مناطق سرد قير با درجة نفوذپذيري بالا استفاده ميشود.
درجة نرمي: درجة حرارتي است كه قير از جامد به حالت روان و مايع درميآيد. هرچه درجة نرمي قير بيشتر باشد در برابر افزايش درجه حرارت محيط كمتر حساس ميشود و درجة نفوذ آن كمتر ميشود. در مناطق گرم قير با درجة نرمي بالا و در مناطق سرد قير با درجة نرمي كم استفاده ميشود.
كاربرد قير در ساختمان: به صورت قير و گوني، پوششهاي پيشساختة عايقكاري و مشمعهاي قيراندود براي عايقكاري استفاده ميشود.
نکته:
گونيهايي كه براي عايقكاري استفاده ميشود از نظر وزن و بافت به سه درجه تقسيم ميشود.
مزاياي قير
- غير قابل نفوذ بودن در برابر رطوبت
- قابليت شكلپذيري و ارتجاعي
- خاصيت چسبندگي
- پايداري خوب در برابر اسيدها و بازها و نمكها
- عايق بودن در برابر الكتريسيته
معايب قير
- در هواي گرم روان ميشود.
- در گرماي بالا تجزيه ميشود و ميسوزد.
- مقاومت فشاري و كششي كمي دارد.
- در روغنهاي معدني و برخي حلالها مثل سولفور كربن حل ميشود.
عايقهاي رطوبتي آماده:
اين عايقها به صورت يك لايه و دو لايه به شكل ساده يا با روكش آلومينيوم در كارخانه آماده ميشود.
سعید کمالو – مسئول بخش علمی دهم و یازدهم هنرستان
