هیچ وقت و تحت هیچ شرایطی انگیزه را در وجود خودتان خشک نکنید و ناامید نشوید
علی زراعتکار در یک نگاه
شهر:قائن(خراسان جنوبی)
سال‌های حضور در کانون: پنجم دبستان، هشتم ونهم ويازدهم ودوازدهم به‌مدت 5 سال
رتبه‌ی کنکور: رتبه‌ی9 تجربی منطقه‌ی 3
رشته‌ی قبولی : پزشکی دانشگاه تهران
تحصیلات و شغل پدر: کارشناسی ریاضی،فرهنگی بازنشسته
تحصیلات و شغل مادر:دیپلم،خانه‌دار
فکر می‌کنی مهم‌ترین ویژگی‌ات که باعث کسب این موفقیت شد چه بود؟
من عادت دارم وقتی می‌خواهم کاری را انجام دهم باید به‌طور کامل و به صورت صددرصدی انجام دهم و در این راه چیزی کم نمی‌گذارم.عادت دارم تا کار را تمام نکرده‌ام از آن عبور نکنم.شاید گاهی اوقات این عادت باعث اذیت من شود، ولی در بخش درس و مطالعه و کنکوراین عادت به من کمک کرد درگیر حاشیه نشوم و بیراهه نروم و خیلی از اتفاقاتی که ممکن است برای هر دانش‌آموزی در سال کنکور بیفتد را از من دور کرد و باعث شد رویه‌ی مناسب را در پیش بگیرم.
به چه دلیل نیم‌سال دوم مهم‌تر از نیم‌سال اول است؟
قطعاً مهم‌تر است.دو مقوله‌ی علمی و انگیزشی در نیم‌سال دوم پیش می‌آید.وقتی دانش‌آموزان وارد نیم‌سال دوم می‌شوند، حجم درس‌ها بیشتر می‌شود. از طرفی یک سری ایرادات هم از نیم‌سال اول باقی مانده که باید کار شوند. انجام دادن این دو مورد یعنی مرور درس‌های نیم‌سال اول و تسلط بر درس‌های نیم‌سال دوم باعث می‌شود که این نیم‌سال نقش حیاتی‌تری در سال کنکور ایفا کند. دانش‌آموزانی که از تابستان و مهر به صورت جدی درس را شروع کرده‌اند ممکن است به دلیل خستگی کمی از اهدافی که دارند دور بشوند یا ساعت مطالعه‌ی آن‌ها کم شود یا انگیزه افت پیدا کند، برای همین باید رویه‌ی خودشان را تغییر بدهند تا دچار مشکل نشوند.
آیا تو هم تغییراتی در برنامه‌ات نسبت به نیم‌سال اول ایجاد کردی؟
اولین موردی که به آن توجه کردم این بود که ساعت مطالعه را نسبت به نیم‌سال اول کمی افزایش دهم. می‌خواستم علاوه بر مطالعه‌ی بیشتر، تست بیشتری را در برنامه بگنجانم.مورد دوم سعی کردم شیوه‌ی برنامه‌ریزی را دقیق‌تر انجام دهم، به این معنا که در ساعت روزانه ریزتر شوم و زمان‌هایی که باعث اتلاف وقت می‌شود را کاهش دهم.یک جدول زمان‌بندی روزانه از صبح تا شب داشتم و تک‌تک اتفاقات درسی و غیردرسی را در آن یادداشت می‌کردم.این یادداشت کردن به مرور باعث شد که بتوانم بهترین بازدهی را در بازه‌ی هر روز کسب کنم.
چه تغییری در ساعت مطالعه ایجاد کردی؟
من در نیم‌سال اول روزهایی که مدرسه داشتم تقریباً 6 ساعت و در روزهای تعطیل تا 11 ساعت درس می‌خواندم، ولی در نیم‌سال دوم سعی کردم در روزهایی که کلاس دارم، یک بازه‌ی یک ساعته در صبح به برنامه‌ی مطالعاتی اضافه کنم که ساعت مطالعه به 7 ساعت برسد و در روزهای تعطیل و روزهایی که مدرسه نداشتیم ساعت مطالعه‌ی روزانه رابه 12 ساعت رساندم.
آیا تغییری در منابع مطالعاتی‌ات برای نیم‌سال دوم داشتی؟
تغییر یا تهیه‌ی منبع جدید برای نیم‌سال دوم بستگی به عملکرد دانش‌آموز در نیم‌سال اول دارد. باید ببینیم دانش‌آموز چه حجمی از هر کتاب کمک آموزشی را کار کرده و به چه تسلطی رسیده است.اگر دانش‌آموز درنمره‌ی درسی به حالت مطلوب رسیده باشد و تسلط آموزشی و تستی را در آن درس کسب کرده است،اگر از همان منبع استفاده کند ممکن است به ایده جدیدی نرسد و این کار برایش خسته‌کننده شود. در این زمان بد نیست که یک منبع سطح بالاتر برای آن درس تهیه کند. البته اگر در درسی به نمره‌ی مطلوب نرسیده، یعنی هنوز منبع قبلی قابل استفاده است و می‌تواند مطالب جدیدی را از همان منبع به دست بیاورد.برای گروه دوم پیشنهاد می‌کنم خودشان را درگیر منابع دوم نکنند و مرتب از این شاخه به آن شاخه نروند و همان یک منبع را کار کنند.
با تغییر رویه در نیم‌سال دوم آیا تغییری در ترازت به وجود آمد؟
تراز من افزایش یافت، ولی مورد مهم‌تر و رضایت‌بخش این تغییر، تثبیت تراز من در نیم‌سال دوم بود.در نیم‌سال اول گاهی رشد و گاهی افت تراز داشتم، ولی در نیم‌سال دوم نمودار تراز من ازاین حالت زیگزاگی خارج شد و تبدیل به یک خط صاف با شیب مثبت شد.
به نظر تو چقدر می‌توانیم از لحاظ نمره در نیم‌سال دوم رشد کنیم؟
انتظارات باید انتظارات معقولی باشد و نمی‌توانیم به صورت آرمانی ادعا کنیم که اگر از الان شروع کنیم می‌توانیم به رتبه‌ی مثلاً یک‌رقمی و دورقمی برسیم.هر چقدر روی کمیت و کیفیت مطالعه و نحوه‌ی درس خواندن کار کنیم تا حد معقولی می‌توانیم در جابجایی رتبه و تراز موفق باشیم. عددی صحبت کردن هم منطقی نیست، چون این تغییر بستگی به تلاش هر فرد در این زمان دارد.در نیم‌سال دوم مشاهده می‌کنیم که دوباره تعدادی از دانش‌آموزان جدی کار نمی‌کنند و برنامه‌ی اشتباهی را در پیش می‌گیرند، ولی اگر فردی راه درست را برود و انگیزه را حفظ کند، قطعاً می‌تواند تغییر را ایجاد کند.
یک دانش‌آموز که رتبه‌ی برترمی‌شود، در سال دوازدهم استراحت و تفریح هم دارد؟
من به برنامه‌ریزی عادت کرده بودم و برای استراحت هم برنامه و زمان تعیین کرده بودم.در زمان مطالعه صرفاً مطالعه و در زمان استراحت فقط استراحت می‌کردم. سعی می‌کردم این دو مقوله تأثیر منفی روی هم نداشته باشند، مثلاً من هم جمعه بین آزمون و جمعه خود آزمون را برای استراحت در نظر گرفته بودم و سعی می‌کردم طبق شرایط این دو روز حتماً حداقل نصف روز را استراحت داشته باشم. سعی می‌کردم در زمان استراحت فکر خودم را درگیر درس نکنم. این کار باعث می‌شد از فشار و نگرانی من کم شود. این کار باعث می‌شد که شنبه‌ها باانگیزه و انرژی بیشتری مطالعه را آغاز کنم. زمانی که تعویق پیش آمد، چون آماده بودم چند روزی کمتر مطالعه کردم که از خستگی‌ام کم شود.
کرونا تأثیری در روند مطالعه‌ات ایجاد کرد؟
در ابتدای این بیماری من تغییری در برنامه ایجاد نکردم و این عدم تغییر بابت این بود که کنکور همان تیرماه برگزار می‌شد و من برنامه‌هایم را بر اساس این تاریخ چیده بودم. ولی بعد از مشخص شدن تعویق باعث شد زمان بیشتری داشته باشم و برای خودم سخت گرفتم و سعی کردم در منزل تعداد بیشتری آزمون کار کنم.
همراهی خانواده در سال کنکور به چه معنا است؟
بهترین کاری که یک خانواده می‌تواند برای یک دانش‌آموزی که کنکور دارد انجام دهد درک کردن دانش‌آموز است. باید به عادات، رویه و برنامه‌ای که دارد اطمینان داشته باشند و اگر مشکلی برای دانش‌آموزپیش بیاید و مثلاً گاهی حوصله نداشته باشد یا گاهی ناراحت باشد، بتوانند از لحاظ روحی کمک کنند و همراهش باشند. خانواده‌ی من از این لحاظ پشتیبان من بودند. محیط مناسبی برای مطالعه‌ی من آماده کرده بودند. قبل از کرونا و تا اسفند من در قرائت‌خانه درس می‌خواندم. وقتی تعطیل شد شوک بدی به من وارد شد، چون عادت نداشتم در منزل درس بخوانم. کمک‌های خانواده و تأثیر آن‌ها باعث شد این تغییر محیط برایم تغییری ایجاد نکند. وقتی می‌گفتم که امروز خسته هستم و حوصله‌ی درس‌خواندن ندارم، به من برای رفع خستگی کمک می‌کردند.از همه مهم‌تر این بود که هیچ‌وقت من را با کسی مقایسه نکردند و همیشه خودم را با خودم قیاس مثبت می‌کردند.
به چه دلیلی در آزمون‌های برنامه‌ای کانون شرکت کردی؟
اولین بار در سال پنجم به دلیل آمادگی در آزمون تیزهوشان و به ترغیب مدرسه ثبت‌نام کردم. کانون سالیان سال است که مشغول برنامه‌ریزی و برگزاری آزمون است و این تجربه باعث شده که فاکتورهای مثبت زیادی داشته باشد. یکی از این فاکتورها، برنامه‌ی راهبردی کانون بود. چه برای دانش‌آموز دبستانی و چه برای یک دانش‌آموز کنکوری این برنامه خیلی کمک خواهد کرد. باعث می‌شود در برنامه‌ی مدرسه منظم شوید و هم بازیابی را در درس‌هایی که قبلاٌ خوانده اید داشته باشید. خود دانش‌آموز اگر با برنامه‌ی خودش جلو برود بازیابی و مرور را معمولاٌ انجام نمی‌دهد، در صورتی‌که این کاربسیار مهم است. در سال دوازدهم می‌توانیم به ایستگاه‌های جبرانی و زوج‌درس‌ها هم اشاره کنیم که بسیار مفید هستند. برای نیم‌سال دوم هم برنامه بسیار بی‌نقص است.
در برنامه‌ریزی به چه مواردی دقت می‌کردی؟
برنامه‌ریزی من در فاصله‌ی دو آزمون 12 روزه بود. 12 روز را به 4 تا 3 روز تقسیم می‌کردم. من علاقه دارم که درس‌ها و مباحث را به تیکه‌های کوچک و خرد تبدیل کنم و فکر می‌کنم اگر مباحث و درس‌ها ریز شوند بهتر می‌توانمروی آن‌ها تسلط پیدا کنم. برای برنامه‌ریزی هم سه روز یک‌بار برنامه‌ی مطالعاتی را مشخص می‌کردم. 9 روز اول برای مطالعه و تسلط بر روی درس‌ها اختصاص داشت و سه روز آخر را برای تورق کتاب‌ها،مرور و آزمون‌دادن اختصاص می‌دادم.
در درس ریاضی در کنکور نمره‌ی 87 را به دست آوردی. روش مطالعه‌ات را توضیح می‌دهی؟
درس‌هایی مثل ریاضی و فیزیک دو بخش دارند؛ یک بخش علمی و یک بخش مهارتی. این دو بخش مثل دوپایه‌ی یک نردبان هستند و باید همزمان در هر دو به تسلط رسید. در بخش علمی می‌شود با یک تدریس خوب یا درس‌نامه‌ی خوب پیش رفت.این بخش به عادات یادگیری دانش‌آموز بستگی دارد که از کدام طریق بهتر در بخش علمی به تسلط می‌رسد. پیشنهاد می‌کنم در بخش علمی حتماً برای رسیدن به تسلط تست به صورت آموزشی هم کار کنید. وقتی از لحاظ آموزشی به تسلط رسیدید، باید برای رسیدن به مهارت در این درس از تست‌های آسان‌تر و روان‌تر شروع کرد. سؤالات کنکور یا کتاب با سؤالات آسان‌تر و بعد آن به سراغ تست‌های دشوارتر بروید. قرار نیست که حتماً این تست‌ها را زمان‌دار کار کنید. اینکه در یک تست با دید طراح آشنا شوید و بتوانید نکته‌ای را متوجه و فرمولی را یادداشت کنید خوب است و در نهایت بعد انجام این مراحل به سراغ تست زمان‌دار بروید که هم شبیه‌سازی را انجام داده باشید و هم در بخش مهارتی به تسلط کامل برسید.
در کنکور در درس عربی نمره‌ی 94 را به‌دست آوردی. روش مطالعه تو در این درس چگونه بود؟
عربی چند بخش دارد، ولی مهم‌ترین بخش در عربی به‌نظرم قواعد است. سؤالات این بخش هم می‌تواند به‌صورت مستقیم طرح شود یامثلاٌ در بخش ترجمه هم آورده شود. پیشنهاد می‌کنم اگر می‌خواهید نمره‌ی خوبی در عربی کسب کنید در ابتدای کار خیال خودتان را از قواعد راحت کنید. کتاب ممکن است منبع اولیه‌ی خوبی باشد، مثلاً باکس‌های قواعد در هر درسی که وجود دارد مناسب است،ولی ممکن است برای تسلط احتیاج به منبع دیگری هم داشته باشید.با این کارمی‌توانیدبه سؤالات قواعد پاسخ دهید و هم به سؤالات ترجمه. یکی از منابع خوب برای عربی کتاب 200 نکته عمار می‌باشد که کتاب مناسبی است تا شمابا نکته‌های ریز سؤالات آشنا شوید. بعد آشنایی با قواعد باید با تست‌زدن به تسلط برسید. در مورد کلمات این پیشنهاد را دارم که فقط متکی به کلمات ابتدای هر درس نباشید، بلکه کلمات آخر کتاب دهم و یازدهم را هم مرور کنید که کلمه‌ای برای شما غریب نباشد. برای تسلط بر روی متن پیشنهاد می‌کنم در کنار یادگیری قواعد و کلمات، تعداد زیادی متن کار کنید تا در این بخش هم به تسلط برسید. البته باید در کنار همه این کارها از خود کتاب درسی غافل نشوید. چون تعدادی از سؤالات کنکور مستقیم و غیرمستقیم از کتاب درسی خواهد آمد.
در تحلیل آزمون به چه نکاتی توجه می‌کردی؟
تحلیل را معمولاً بعدازظهر آزمون یا زمان‌هایی که آزمون سنگین بود و خسته بودم از شنبه آغاز می‌کردم. من تمام سؤالات را دوباره تحلیل می‌کردم. به دنبال این بودم که دلیل غلط زدن یا نزدن خودم را پیدا کنم. کلاسوری داشتم که به تفکیک هر آزمون بود و برای هر آزمون تحلیل‌های خودم را در آن یادداشت می‌کردم. در بخش سؤالاتی که پاسخ صحیح داده بودم روش خودم را با روش پاسخ‌نامه کنترل می‌کردم که متوجه شوم کدام راهکار و روش بهتر است.یک روز قبل از هر آزمون این کلاسوررا دوره می‌کردم تا اشتباهات آزمون قبل را نداشته باشم. اگر متوجه ضعفی می‌شدم سعی می‌کردم تا آزمون بعد با تمرکز بر کتاب آن را دقیق‌تر کار کنم. تمام این تحلیل‌ها برای هر آزمون رادوباره قبل از کنکور مرور و بررسی کردم که این اشتباهات را در کنکور نداشته باشم.
انتظار این رتبه را داشتی؟
من انتظار این رتبه را داشتم. غیر از آزمون‌های کانون، تعداد زیادی آزمون هم در منزل کار کرده بودم و تقریباً به تسلط بالایی دست پیدا کرده بودم. تقریباً در تمام آزمون‌ها شرایط یکسانی داشتم و به این یقین رسیده بودم که اگر کنکور سخت یا آسان باشد من نتیجه‌ی کار خودم را خواهم گرفت.تکرار این آزمون‌ها باعث شده بود که به این حد فکری برسم که غرق در شرایط به وجود آمده نشوم و انتظار نتیجه‌ی معقولی در حد خودم داشته باشم. صبح اعلام نتایج حدود ساعت 9 صبح از طریق مدیر مدرسه در جریان رتبه‌ام قرار گرفتم.
کدام بخش ازسایت ومجله آزمون را مطالعه می‌کردی؟
برخی اوقات به صفحه‌ی مقطع مراجعه می‌کردم و به سؤالات دانش‌آموزان پاسخ می‌دادم و برخی اوقات هم سؤال خودم را در صفحه‌ی مقطع می‌پرسیدم. بخش مورد علاقه‌ی من گفت‌وگو با دانش‌آموزان برتر بود. زمانی که بحث کرونا پیش آمد و شرایط تغییر کرد و تعامل من با بچه‌های مدرسه کم شد، خواندن گفت‌وگوهای دانش‌آموزان برتر ومصاحبه با دانش‌آموزان تراز بالا کمک کرد که از تجربیات این دانش‌آموزان در دوران کرونا و رویه‌ی درسی آن‌ها آگاه شوم. این مصاحبه‌ها باعث دلگرمی من می‌شد و متوجه می‌شدم که شرایط برای همه یکسان است.در مجله‌ی آزمون بیشتر به مصاحبه با دانش‌آموزان برتر توجه می‌کردم. البته از سایت من روش‌های مدیریت زمان را نیز یاد گرفتم.
بر اساس چه ویژگی‌هایی از کتاب‌های کانون استفاده می‌کردی؟
من از کتاب‌های آبی و تقریباً تمام کتاب‌های سه‌سطحی استفاده کردم. در کتاب‌های آبی بخش پیمانه‌ها برای من جالب بود. این تقسیم‌بندی سؤالات در مباحث و مسائل در ریاضی و فیزیک خیلی می‌تواند کمک کند. وقتی سؤالات تیپ‌بندی داشته باشند و روش حل و نکات و فرمول‌های آن وجود داشته باشد، خیلی می‌تواند مفید باشد. از طرفی سؤالات کتاب آبی چون کنکورهای گذشته و سؤالات کانون را در بر می‌گیرد می‌تواند منبع خوبی برای تست‌زدن باشد. از طرفی درس‌نامه کتاب‌های آبی مختصر ومفید هستند. کتاب‌های سه‌سطحی به‌خصوص در بازه‌هایی که حجم زیادی با زمان کم وجود دارد می‌تواند کمک‌کننده باشد. تعداد تست‌های معقول و سطح‌بندی در کتاب‌های سه‌سطحی به شما کمک خواهد کرد که جایگاه خودتان را بشناسید. کتاب‌های آبی منبع خوبی در طول سال برای آمادگی بیشتر و کتاب‌های سه‌سطحی برای ایستگاه‌های جبرانی و دوران جمع‌بندی مفید هستند.
پیشنهادی برای دانش‌آموزان داری؟
در شرایطی هستیم که برای همه یکسان است.دانش‌آموزان احساس می‌کنند این شرایط باعث شده در حد و اندازه‌ی خودشان نباشند،ولی مهم‌ترین پارامتری که می‌تواند در ادامه‌ی راه به آن‌ها کمک کند انگیزه‌شان است. این انگیزه باعث تلاش و پشتکار بیشترومداومت در کار خواهد شد. هر چقدر شرایط سختی دارید و فکر می‌کنید اوضاع بر وفق مراد نیست هیچ‌وقت و تحت هر شرایطی انگیزه را در وجود خودتان خشک نکنید و ناامید نشوید. پستی و بلندی برای همه با هر شرایطی وجود دارد ودر آخر کسی می‌تواند سر خودش را بالا بگیرد که در این سختی‌ها و نوسان‌ها خودش را حفظ کند و امید را تا آخر به خدا حفظ کند. شما اگر تا آخرین روز بجنگید بر اساس تلاش خودتان نتیجه خواهید گرفت. پیشنهاد می‌کنم هر روز بهتر ازدیروز خودتان باشید قرار نیست که هر روز کار بزرگی را انجام دهید، بلکه وقتی می‌گوییم از دیروز بهتر باشید یعنی اگرفقط یک دقیقه یا یک درصد بازدهی یا مدیریت بهتری داشته باشید،در درازمدت موفق خواهید شد. دنبال نتیجه‌ی آنی و لحظه‌ای از تلاش خودتان نباشید. مداومت داشته باشید و این بهتر بودن‌های کوچک در نهایت در روز کنکور به بهتر بودن بزرگ تبدیل خواهد شد.