بدون تردید شادی و نشاط و دوری از یکنواختی و روزمرگی، اثر مثبتی را بر آموزش و یادگیری می‌گذارد و درنهایت به پیشرفت منجر می‌شود؛ اما نحوه‌ی ایجاد این شادی و نشاط، خود موضوع بسیار مهمی است که باید مدنظر قرار گیرد و به‌درستی اجرا شود.
طراحی و انجام بازی‌های متفاوت و استفاده از ابزارهای سرگرمی‌ساز در راه آموزش، به پویایی فضای یادگیری و هموارشدن این مسیر می‌انجامد. به‌خصوص اینکه در دورانی که بخش عمده‌ی آموزش در بستر فضای مجازی و آنلاین پیش می‌رود، ضرورت این کار بیش از پیش احساس می‌شود.
پیشنهاد جذاب ما در این زمینه، بازی کاغذ و کوزه است. این بازی را می‌توان در هر دو قالب کلاس‌های حضوری و آنلاین انجام داد. این بازی کمک بسیاری می‌کند تا سرعت‌عمل ذهن در تشخیص و به‌کارگیری موضوع‌های متفاوت بیشتر شود.
اما اجرای بازی چگونه است؟
1. ابتدا زمان اجرای بازی را برای دانش‌آموزان مشخص کنید تا از قبل آمادگی روبه‌روشدن با آن را داشته باشند.
2. بعد از گذشت حدود یک هفته از اطلاع‌رسانی اولیه، بازی آغاز می‌شود. کلماتی کلیدی که می‌توانند شامل مفهوم‌ها و معناها، نام نویسندگان و دانشمندان، روش‌های مطالعه، نظریه‌های علمی و مضمون‌های داستانی باشند، گزینش می‌شوند.
3. حداقل سه هفته قبل از امتحانات ترم، از دانش‌آموزان بخواهید درباره‌ی کلیدواژهای انتخابی ایده‌پردازی کنند و مضمون‌های مرتبط با آن‌ها را جداگانه برای خود یادداشت کنند و اطلاعات مختصری را درباره‌ی آن‌ها جمع‌آوری کنند.
4. دو هفته قبل از امتحانات، دانش‌آموزان فهرست کلیدواژه‌ها را همراه خود به کلاس می‌آورند و نام هر کلیدواژه را روی برگه‌ی کوچکی می‌نویسند. پس از آماده‌شدن تمام برگه‌ها، آن‌ها را داخل کوزه یا ظرف مخصوصی قرار می‌دهند.
5. دانش‌آموزان به گروه‌های سه تا پنج‌نفره تقسیم می‌شوند. هر گروه سه قطعه کاغذ را از ظرف بیرون می‌کشد و می‌بایست در عرض سه تا پنج دقیقه بین سه کلمه ارتباط برقرار کند. زمان را مربی تعیین می‌کند.
مربی کلماتی را که انتخاب می‌شوند و همچنین ارتباط بین آن‌ها را که شرکت‌کننده‌ها پیدا کرده‌اند، یادداشت می‌کند.
بعد از اینکه تمام گروه‌ها ارتباط بین کلمه‌ها را بیان کردند، کاغذها به داخل ظرف برمی‌گردند و گروه‌ها سه برگه‌ی جدید را بیرون می‌کشند. این کار را تا پنج دور ادامه می‌دهند. انجام منظم آن به درک و دریافت درست از مفاهیم و شناخت موضوع‌های جدید منجر می‌شود و با ایجاد فضایی پویا و پرنشاط، ضمن درگیرکردن همه‌ی دانش‌آموزان با مفاهیم، اطلاعات و زاویه‌ی نگاه جدیدی به آن‌ها می‌دهد. دانش‌آموزان قبل از شروع امتحانات بسیاری از مطالب آموزشی را در فضایی متفاوت یاد می‌گیرند و آمادگی بیشتری برای روبه‌روشدن با آزمون پیدا می‌کنند.
در فضای آموزش مجازی هم دقیقاً همین مراحل اجرا می‌شود. فقط نقش مربی پررنگ‌تر خواهد بود و باید دقت بیشتری در هدایت و نظارت بر گروه‌های آموزشی داشته باشد.
www.uwaterloo.ca