آیا تاکنون به این موضوع فکر کردهاید که هنگام مطالعه از چه روشی استفاده میکنید؟ یک روش مطالعه صحیح و اصولی میتواند بسیاری از مشکلات تحصیلی را از بین ببرد. بررسی های بعمل آمده گویای آن است که افرادی که در زمینه تحصیل موفق بودهاند، روش صحیحی برای مطالعه داشتند. یادگیری(learning) مسئلهای است که در سراسر طول زندگی انسان بویژه در دوران دانش آموزی و دانشجویی اهمیت زیادی دارد. چرا که دانش آموزان و دانشجویان همیشه در معرض امتحان و آزمون قرار دارند و موفقیت در آن آرزوی بزرگشان است.
شاید به افرادی برخورده باشید که میگویند: همه کتابها و جزوهها را میخوانم، اما موقع امتحان آنها را فراموش میکنم، یا من استعداد درس خواندن را ندارم، چون با اینکه همه مطالب را میخوانم اما همیشه نمراتم پایین است و یا ... . بسیاری از اینگونه مشکلات به نداشتن یک روش صحیح برای مطالعه باز میگردد. عدهای فقط به حفظ کردن مطالب اکتفا میکنند، بطوری که یادگیری معنا و مفاهیم را از نظر دور میدارند. این امر موجب فراموش شدن مطالب بعد از مدتی میشود، در واقع آنچه اهمیت دارد یادگیری معنا و مفهوم است، چیزی که نمیتوانیم و نباید از آن دور باشیم.برای آنکه مطلبی کاملا آموخته شده و با اندوختههای پیشین پیوند یابد، باید حتما معنا داشته باشد، در این صورت احتمال یادگیری بیشتر و احتمال فراموشی کمتر خواهد شد. بنابراین قبل از اینکه خود را محکوم کنیم به نداشتن استعداد درس خواندن ، کمبود هوش ، کمبود علاقه ، عدم تونایی و سایر موارد ، بهتر است نواقص خود را در مطالعه کردن بیابیم و به اصطلاح آنها بپردازیم. در اینصورت به لذت درس خواندن پی خواهیم برد. اولین قدم در این راستا آن است با اندکی تفکر عادتهای نامطلوب خود را در مطالعه یافته و سپس عادتهای مطلوب جایگزین آن گردد.
برای موفقیت در امتحانات به نکات ده گانه زیر توجه کنید:
1 - برنامه خود را واقع بینانه تنظیم کنید، یعنی مقدار زیادی کار را برای زمان محدود در نظر نگیرید.
2 - کارهای فوق العاده و پیش بینی نشده را هم در برنامه خود منظور کنید، زیرا این قبیل کارها برنامه شما را برهم می زنند.
3 - وقت مطالعه خود را تقسیم کنید. مثلاً برای حفظ مطالب بهتر است چند روز مطالعه کنید و هر روز یک ساعت، تا اینکه در یک روز به طور پیوسته چند ساعت مطالعه کنید.
4 - سعی کنید کارهای سنگین و مطالعه مطالب مهم را در ساعت های مناسب قرار دهید و کارهای سبک تر را در موقع دیگر.
5 - به هیچ وجه مطالب مشابه را با هم نخوانید، زیرا مطالب مشابه در هم تداخل ایجاد کرده و ذهن شما را دچار اشتباه می کنند. مثلاً مطالب گرامر زبان انگلیسی را که دستور زبان مذکور را آموزش می دهد با دستور زبان فارسی یا عربی با هم نخوانید.
6 - سعی کنید یاد بگیرید زمان مورد نیاز را برای مطالعه تخمین بزنید تا از وقت بهره بیشتری ببرید. برای تخمین درست زمان مورد نیاز، به تمرین احتیاج دارید.
7 - در حین مطالعه پس از هر یک ساعت، ده دقیقه استراحت نیز منظور کنید.
8 - سعی کنید هنگام مطالعه در جریان مطالعه وارد شوید، یعنی خود را خارج از کتاب و موضوع قرار ندهید بلکه به درستی و نادرستی مطالب فکر کنید و ضمن درگیری با مطالب به آنها با دیدی انتقادی بنگرید.
9 - مکان مطالعه از جهت سر و صدا و سرما و گرما و عواملی که موجب حواس پرتی می شوند بسیار اهمیت دارد لذا به این نکته نیز توجّه داشته باشید. 10- سعی کنید تا می توانید دانسته های خود را که از مطالعه مطالب مربوط به درس مورد نظر، در ذهن دارید از نو مرور و بیان کنید، زیرا لازمه پاسخ دادن به سؤال های انشایی ( تشریحی) بیان کردن مجدد و از نو مرتب کردن مطالب مربوط است.